Phát triển, giữ chân nguồn nhân lực chất lượng cao trong ngành công nghệ vũ trụ

Công nghệ vũ trụ hiện được xếp vào nhóm 11 ngành công nghệ chiến lược quốc gia, có ý nghĩa quan trọng đối với chủ quyền, an ninh và phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, thực tế hiện nay lĩnh vực này đang đối mặt nhiều khó khăn, nhất là về quy trình cấp phép thiết bị bay, thử nghiệm, cũng như việc giữ chân và phát huy nhân lực chất lượng cao.

Để tháo gỡ các vướng mắc, Bộ Khoa học và Công nghệ đang tập trung vào 3 nhóm giải pháp trọng tâm, cụ thể như sau:

Thứ nhất là tạo điều kiện cấp phép thử nghiệm cho các sản phẩm công nghệ chiến lược: Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ cùng doanh nghiệp phát triển sản phẩm công nghệ chiến lược phối hợp với các cơ quan liên quan như Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Xây dựng để xây dựng cơ chế sandbox thử nghiệm thiết bị bay, UAV tầm cao, bảo đảm vừa an toàn, an ninh, vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo; Quy trình cấp phép sẽ thực hiện theo quy định tại Luật KH,CN &ĐMST 2025 giúp các viện, trường, doanh nghiệp dễ dàng thử nghiệm trong phạm vi được kiểm soát.

Thứ hai là đầu tư hạ tầng nghiên cứu và phát triển: Chính phủ sẽ thúc đẩy việc hình thành Trung tâm nghiên cứu và thử nghiệm thiết bị bay, hướng tới nội địa hoá từng bước các công nghệ lõi; Hỗ trợ đánh giá, đo lường chất lượng sản phẩm cho các doanh nghiệp, viện, trường.

Thứ ba là phát triển và giữ chân nhân lực chất lượng cao: Bộ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng chương trình đào tạo liên ngành về công nghệ vũ trụ, gắn với các đề án phát triển nguồn nhân lực công nghệ chiến lược; Song song, khuyến khích các doanh nghiệp trong nước đặt hàng sản phẩm và dịch vụ vũ trụ, để nhà khoa học Việt Nam có cơ hội nghiên cứu – ứng dụng ngay trong nước, giảm tình trạng “chảy máu chất xám”.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho rằng, cần chú trọng đào tạo đội ngũ con người, đào tạo nhiều hơn nữa các chuyên gia về công nghệ vũ trụ không chỉ cho viện nghiên cứu mà cho trường đại học, rộng hơn nữa là doanh nghiệp. Bởi ngày nay, công nghệ vũ trụ không chỉ là “cuộc chơi” của các Chính phủ mà còn là cuộc cạnh tranh của các tập đoàn và doanh nghiệp tư nhân hàng đầu. Để làm được điều đó cần cơ chế đãi ngộ tốt, môi trường làm việc thuận lợi, thu hút chuyên gia hàng đầu thế giới về Việt Nam làm việc, nghiên cứu và đào tạo nguồn nhân lực kế cận.

Mai Phương