Quyết liệt, xử lý nghiêm nạn nhập lậu gia súc, gia cầm qua biên giới

Chiều 17/10/2023, Hội nghị “Ngăn chặn nhập lậu gia súc, gia cầm và giải pháp phát triển chăn nuôi bền vững” đã diễn ra tại Hà Nội với sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN&PTNT) Phùng Đức Tiến.

Nhập lậu gia cầm diễn biến phức tạp

Ông Phan Quang Minh- Phó Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) cho biết, Tình hình buôn bán, vận chuyển, nhập lậu 9 tháng năm 2023 có chiều hướng gia tăng rất mạnh.

Một số tỉnh trọng điểm đã phát hiện số lượng lớn vụ buôn bán, vận chuyển, nhập khẩu động vật, sản phẩm động vật lậu như: tỉnh Lạng Sơn phát hiện 31 vụ, Quảng Ninh 41 vụ, Cao Bằng 59 vụ, Long An 5 vụ…

Số liệu thống kê của Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam (VIPA) cho thấy, ước tính lượng gà sống nhập tiểu ngạch, nhập lậu qua biên giới lên tới 200.000 - 250.000 tấn/năm. VIPA cũng cho biết, mỗi tháng có hàng chục ngàn tấn gà thải loại được nhập lậu qua biên giới vào nước ta.

Tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép trâu, bò qua biên giới các tỉnh miền Trung và miền Nam vào Việt Nam diễn ra khá phổ biến, phức tạp, nhất là tại các địa bàn biên giới với Lào, Campuchia. Điều này làm gia tăng nguy cơ xâm nhiễm, lây lan các loại dịch bệnh nguy hiểm như: bệnh lở mồm long móng, viêm da nổi cục... dẫn đến nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành chăn nuôi trong nước, phòng, chống dịch và sức khỏe người dân.

Theo Cục Thú y, gia súc, gia cầm và sản phẩm gia súc, gia cầm nhập lậu không được đánh giá nguy cơ dịch bệnh trước khi nhập khẩu, không tuân thủ các quy định về kiểm dịch nhập khẩu, dẫn đến nguy cơ các bệnh động vật mới xâm nhập vào trong nước, các biến chủng virus ngoại nhập vào nước ta.

Do đó, gây ra các đợt bùng phát dịch bệnh động vật nguy hiểm do chưa có vaccine hay các biện pháp phòng bệnh cho các bệnh/chủng virus ngoại lai, gây thiệt hại về kinh tế cho chăn nuôi trong nước. Đồng thời, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng do nguy cơ lây nhiễm các dịch bệnh truyền lây giữa động vật và người là rất cao.

Thông tin tại Hội nghị, ông Lương Trọng Quỳnh- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cho biết, từ đầu năm đến nay, các lực lượng chức năng của tỉnh này đã kiểm tra, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại buôn bán, vận chuyển trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm qua biên giới vào nội địa xử phạt vi phạm hành chính trên 214 triệu đồng; tịch thu, buộc tiêu hủy hàng hóa, tang vật vi phạm hành chính nhiều sản phẩm gia súc, gia cầm nhập lậu...

Theo ông Quỳnh, các đối tượng hoạt động tinh vi, lợi dụng đêm tối, giờ giao ca của lực lượng chức năng khu vực biên giới để mang vác nhỏ lẻ qua các khu vực hàng rào biên giới về các thôn, bản thuộc địa bàn các xã biên giới, sau đó vận chuyển bằng xe máy theo các tỉnh lộ, quốc lộ 1A về các tỉnh nội địa tiêu thụ.

 “Hiện nay, người chăn nuôi gia cầm trong nước đang tăng đàn để chuẩn bị cung ứng sản phẩm gia cầm vào dịp cuối năm, do vậy, nhu cầu về con giống tăng cao. Nắm bắt được thực tế đó, các đối tượng buôn lậu tìm mọi cách nhập lậu gia cầm giống để tiêu thụ, khiến tình trạng vận chuyển, buôn bán trái phép qua biên giới vào Việt Nam càng trở nên phổ biến”- Phó Cục trưởng Cục Thú y nhận định.

Kiên quyết xử lý nghiêm nạn buôn lậu gia súc, gia cầm

Theo ông Nguyễn Xuân Dương- Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, phát triển chăn nuôi bền vững cần phụ thuộc vào các yếu tố: kiểm soát thật tốt dịch bệnh, an toàn thực phẩm, môi trường, tổ chức các chuỗi liên kết chăn nuôi tuần hoàn trong các ngành hàng gia cầm, trứng, sữa.

“Trong đó, kiểm soát nhập lậu là vấn đề lớn, tác động đến toàn bộ các yếu tố của chăn nuôi bền vững. Không kiểm soát tốt nhập lậu không thể kiểm soát được dịch bệnh truyền nhiễm, nhất là khi đa phần bệnh dịch trong chăn nuôi ở Việt Nam do truyền nhiễm từ nước ngoài vào. Cùng với đó, hệ lụy là không kiểm soát được an toàn thực phẩm, sức khỏe người tiêu dùng bị đe dọa”- ông Dương nhấn mạnh.

Trong thời gian tới, ngành chăn nuôi tiếp tục đối diện với những khó khăn do tình hình thế giới diễn biến khó lường, biến đổi khí hậu, năng lực phục vụ của các cơ sở trong nước chưa đảm bảo... Do đó, các bộ ngành, địa phương cần có giải pháp để hỗ trợ cho hoạt động chăn nuôi, đảm bảo nguồn cung trong nước, xây dựng chiến lược chiến lược phát triển chăn nuôi bền vững.

Đưa ra các giải pháp trong thời gian tới, đại diện Cục Thú y đề nghị các Bộ, ngành Trung ương và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần quan tâm hơn nữa, chỉ đạo triển khai, quyết liệt, đồng bộ các giải pháp, đặc biệt các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật qua biên giới vào Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến khẳng định, công tác chống buôn lậu, nhập lậu vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh, an toàn thực phẩm và kiểm soát dịch bệnh. Vì vậy, hoạt động này cần được quan tâm đúng mực và đấu tranh quyết liệt.

"Ngành chăn nuôi tạo sinh kế, việc làm, thu nhập cho 6 triệu hộ nông dân. Do vậy, không thể để cho tình trạng nhập lậu gia súc, gia cầm hoành hành. Nhập lậu gia súc, gia cầm không chỉ ảnh hưởng đến sức cạnh tranh, an toàn thực phẩm, xây dựng vùng an toàn dịch bệnh mà còn tác động đến sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam"- Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nêu rõ.

Theo Thứ trưởng, để ngăn chặn tình trạng nhập lậu gia súc, gia cầm, cần phát triển ngành công nghiệp giống, bởi giống quyết định năng suất, chất lượng. Bên cạnh đó, phát triển ngành công nghiệp thức ăn chăn nuôi; thúc đẩy chế biến và chế biến sâu, chú trọng bảo vệ môi trường.

Nhấn mạnh “trâu bò lậu, lợn lậu, gà vịt lậu thì ngành chăn nuôi không thể phát triển”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị các lực lượng chức năng cần phối hợp chặt chẽ, xây dựng quy chế phối hợp cụ thể, kiên quyết ngăn chặn, xử lý hoạt động buôn bán, nhập lậu gia súc gia cầm, con giống không rõ nguồn gốc để bảo vệ ngành chăn nuôi, doanh nghiệp, người sản xuất trong nước.

Lê Kim Liên