Sinh viên nên làm gì để tránh 'bẫy' đa cấp?

Theo ông Phạm Văn Cao, Phó Trưởng phòng Điều tra và xử lý các hành vi cạnh tranh không lành mạnh (Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng - Bộ Công Thương) sinh viên nên nắm được một số dấu hiệu cảnh báo đa cấp bất chính như: Phải đặt cọc tiền; phải nộp tiền tham gia; bắt buộc mua hàng; chỉ tuyển dụng, không bán hàng hoặc bán hàng không có giá trị thực; trả tiền tuyển dụng; nói quá về sản phẩm; nói quá về cơ hội làm giàu; không được trả lại hàng…

Ông Phạm Văn Cao cho biết, một số đa cấp bất chính thường hoạt động theo hình thức cho đăng ký nhiều mã số, ký nhiều hợp đồng, cho mượn căn cước công dân để ký hợp đồng; hướng dẫn cách vay mượn, cầm cố tài sản; hướng dẫn cách nói dối, che giấu gia đình về kế hoạch làm giàu.

"Hầu hết các hoạt động đa cấp bất chính thường không hoạt động minh bạch, biểu hiện cụ thể như không có giấy tờ rõ ràng như hợp đồng, hóa đơn, biên lai; không có website chính thức; không có hệ thống quản lý bằng tài khoản đăng nhập; các giao dịch thường được nộp tiền qua tài khoản cá nhân và không trả tiền qua tài khoản", ông Phạm Văn Cao nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Phương Sơn cũng đã chia sẻ 10 điều cần biết với sinh viên về kinh doanh đa cấp và để tránh đa cấp bất chính tại Việt Nam. Thứ nhất, với sinh viên, ưu tiên số một vẫn là việc học, việc tham gia vào mạng lưới kinh doanh đa cấp chỉ là cơ hội kiếm thêm thu nhập chứ không được đặt lên hàng đầu.

Thứ hai, các bạn sinh viên chỉ nên tham gia vào các công ty đa cấp đã được Bộ Công Thương cấp phép và sau khi đã tìm hiểu những thông tin chính thống và được kiểm chứng về tính hợp pháp, chương trình trả thưởng và đọc kỹ các điều khoản hợp đồng. Các điều khoản này được công khai trên trang web của Cục Cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng cũng như trang web của chính công ty đó.

Thứ ba, đối với kinh doanh đa cấp chân chính, việc ký kết hợp đồng bán hàng đa cấp và tham gia là hoàn toàn tự nguyện và không phải trả bất cứ một chi phí nào. Khi tham gia rồi, nhà phân phối hoàn toàn có thể có quyền chọn lựa có hoặc không thực hiện kinh doanh và mua bán hàng hóa.

Thứ tư, nếu đã mua hàng hóa thì có thể hoàn trả trong thời gian công ty đa cấp đã đăng ký với Bộ Công Thương kể từ ngày xuất hóa đơn VAT để lấy lại tiền (có trừ thuế hoặc khuyến mại nếu có) hoặc đổi các hàng hóa tương đương.

Thứ năm, tất cả hàng hóa kinh doanh phải là sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được các cơ quan Nhà nước cấp phép lưu hành và cấp giấy phép quảng cáo như là "thực phẩm chức năng, mỹ phẩm…".

Thứ sáu, đối với tất cả các công ty kinh doanh đa cấp chân chính và được cấp phép hiện nay, nếu muốn có thu nhập và thu nhập tốt, nhà phân phối phải làm việc chăm chỉ trong việc bán hàng, không có chuyện không làm gì mà có thu nhập.

Thứ bảy, nhà phân phối chỉ có thu nhập (hoa hồng) phụ thuộc trực tiếp vào việc bán được sản phẩm thực tế đến tay người tiêu dùng.

Thứ tám, hãy tham gia các công ty có chương trình đào tạo nhà phân phối tốt. Muốn thực hiện chức năng bán hàng một cách tốt nhất, doanh nghiệp bán hàng đa cấp cần phải đào tạo kỹ càng cho nhà phân phối của mình để họ hiểu về sản phẩm và có kỹ năng bán hàng tốt.

Thứ chín, chương trình trả thưởng là tài liệu quan trọng nhất để phân biệt đa cấp bất chính. Nếu công ty nào không có chương trình trả thưởng rõ ràng hoặc không trả thưởng như cam kết là có dấu hiệu bất chính.

Thứ mười, sinh viên cần hết sức cẩn trọng với các hoạt động đầu tư tiền, kinh doanh tiền ảo, dịch vụ, bất động sản, dịch vụ giáo dục, thương mại điện tử lợi dụng mô hình đa cấp… rầm rộ trên các mạng xã hội hiện nay vì nguy cơ vướng vào đa cấp bất chính đối với các mô hình này rất cao.

Bảo Lâm