Tăng cường các giải pháp để tiếp tục tăng nhanh, bền vững diện bao phủ BHXH, BHYT

Tham dự Đoàn giám sát có: Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn; Văn phòng HĐQL BHXH; lãnh đạo một số đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam. Về phía tỉnh Nam Định có: Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Lê Đoài; lãnh đạo BHXH tỉnh và các Sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan.

Phó Chủ tịch chuyên trách HĐQL BHXH Nguyễn Văn Cường - Trưởng đoàn giám sát phát biểu tại buổi làm việc

Tỉnh ủy, HĐND, UBND đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện về BHXH, BHYT đạt nhiều kết quả tích cực

Được sự quan tâm của cấp Ủy đảng, HĐND, UBND tỉnh Nam Định đối với công tác an sinh xã hội của địa phương; tỉnh ủy,UBND tỉnh đã chú trọng đến chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên toàn tỉnh và từng bước khẳng định và phát huy vai trò là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội góp phần bảo đảm thay thế, hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động. Sự vào cuộc của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, đảng đoàn, đảng uỷ trực thuộc tỉnh trong việc chỉ đạo các Sở ban ngành phối hợp chặt chẽ với ngành BHXH tại địa phương về xây dựng chương trình, kế hoạch hành động với lộ trình và phân công cụ thể trách nhiệm cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện phù hợp với điều kiện cụ thể của từng ngành, lĩnh vực của địa phương được cụ thể hóa từ Nghị quyết 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012 - 2020", tiếp theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về cải cách chính sách BHXH, Tỉnh uỷ Nam Định đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo như: Chỉ thị số 15-CT/TU năm 2013 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2013 -2020; Chỉ thị số 04-CT/TU năm 2016 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2016 - 2020; Chỉ thị số 05-CT/TU năm 2017 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển BHYT giai đoạn 2017 - 2020; Chương trình hành động số 27 CTr/TU năm 2018 thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW…

Qua phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Trần Lê Đoài cho biết, cụ thể hoá các Chỉ thị, Kế hoạch của Tỉnh uỷ, với sự tham mưu của BHXH tỉnh, thời gian qua, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Trong đó, giao chi tiêu cho từng huyện, các sở, ban, ngành; đưa tỷ lệ bao phủ BHXH, BHYT trở thành những chỉ tiêu quan trọng trong xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng phát triển nông thôn mới; đồng thời triển khai nhiều chính sách hỗ trợ để người dân tham gia BHXH, BHYT... Từ kết quả đạt được cho thấy sự vào cuộc của các cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương, các sở, ban ngành đối với chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn đã có sự thống nhất toàn diện trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp tạo sự đồng thuận cao trên toàn tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Trần Lê Đoài phát biểu tại buổi làm việc

Cũng tại buổi làm việc, Giám đốc BHXH tỉnh Nam Định Trần Văn Dũng đã báo cáo tóm tắt về tình hình thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn giai đoạn 2020 -2021, số người tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh đã tăng vượt bậc so với kế hoạch BHXH Việt Nam giao, cơ bản hoàn thành mục tiêu bao phủ toàn dân, về đích trước thời hạn so với mục tiêu đề ra. Năm 2020, toàn tỉnh Nam Định số người tham gia BHXH, BHYT, BHTN đạt 1.630.196 người tăng 32.423 người (tương ứng với tăng 2,03%) so với năm 2019. Năm 2021 con số này là 1.674.657 người, tăng 44.263 người (tương ứng với tăng 2,7%) so với năm 2020; tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 94% dân số. Công tác thu BHXH, BHYT, BHTN luôn đạt và vượt kế hoạch BHXH Việt Nam giao (năm 2020 đạt 100,6%, năm 2021 đạt 100,2%). Công tác giải quyết chi trả các chế độ cho người tham gia BHXH, BHYT, BHTN được đảm bảo với tổng số tiền 5.405 tỷ đồng trong năm 2020 và 5.789 tỷ đồng trong năm 2021.

Giai đoạn 2020 - 2021, công tác cải cách TTHC, ứng dụng CNTT, giao dịch điện tử, dịch vụ công, chi trả không dùng tiền mặt được tăng cường, đi vào ổn định, đạt kết quả tích cực. Tính đến 31/3/2022, toàn tỉnh Nam Định có trên 4.100 đơn vị đăng ký giao dịch điện tử (bằng 95% số đơn vị tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn); hơn 11.000 người hưởng lương hưu và trợ cấp hàng tháng qua tài khoản ATM… Công tác hỗ trợ người lao động, doanh nghiệp gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 theo các Nghị quyết của Chính phủ cũng được BHXH tỉnh quyết liệt triển khai và hoàn thành sớm, hiệu quả, đúng quy định. Công tác truyền thông; thanh tra, kiểm tra; quản lý sử dụng quỹ BHXH, BHYT, BHTN; giám định BHYT… luôn được BHXH tỉnh quan tâm, đẩy mạnh, đạt nhiều kết quả tích cực.

Tăng cường các giải pháp để tiếp tục tăng nhanh, bền vững diện bao phủ BHXH, BHYT

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn đánh giá cao các kết quả tương đối toàn diện về BHXH, BHYT của tỉnh Nam Định và BHXH tỉnh đạt được trong thời gian qua. Đồng thời tiếp tục nhấn mạnh, công tác phát triển người tham gia BHXH của tỉnh vẫn chưa tương xứng với tiềm năng địa phương, còn rất nhiều “dư địa” để phát triển hơn nữa. Do đó, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn mong muốn, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Nam Định tiếp tục tăng cường chỉ đạo trong công tác này với lộ trình, giải pháp, nhóm đối tượng tiềm năng cụ thể; đặc biệt là có các chính sách hỗ trợ mức đóng để tạo “bước đà” cho người tham gia, nhất là với BHXH tự nguyện. Về lĩnh vực BHYT tỉnh cũng cần có những giải pháp căn cơ hơn trong điều kiện mức đóng còn thấp nhưng các dịch vụ kỹ thuật ngày càng phát triển, nhu cầu của người tham gia cũng ngày càng tăng lên. Phó Tổng Giám đốc Lê Hùng Sơn cũng tiếp thu các kiến nghị và giải đáp một số thắc mắc thuộc thẩm quyền của BHXH Việt Nam.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn phát biểu tại buổi làm việc

Đồng thời, thành viên tham gia đoàn cũng thông tin thêm về công tác giải quyết chế độ BHXH cho người mắc Covid-19, hay hưởng chế độ Tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp trên toàn quốc và địa bàn tỉnh Nam Định. Các vấn đề này đã được lãnh đạo Sở Y tế, Sở LĐ-TB&XH của tỉnh trao đổi, làm rõ, tiếp thu…

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Trần Lê Đoài khẳng định, tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo thực hiện các chính sách BHXH; ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các sở, ban ngành, các cấp chính quyền địa phương thực hiện BHXH, BHYT. Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng phân tích các đặc điểm riêng của Nam Định trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT và những việc cần phải làm trong thời gian tới; đồng thời  tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo để đạt được các chỉ tiêu đề ra, góp phần nâng cao tỷ lệ người tham gia BHXH, BHYT, nhất là tỷ lệ bao phủ BHXH tiệm cận với chỉ tiêu theo Nghị quyết của Trung ương.

Chủ trì và điều hành phiên giám sát của HĐQL BHXH, sau khi nghe các ý kiến phát biểu của các thành viên đoàn giám sát và đại điện các sở ban ngành tại địa phương, đồng chí Nguyễn Văn Cường Phó Chủ tịch chuyên trách HĐQL BHXH đánh giá cao các kết quả trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Nam Định thời gian qua với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng, chính quyền, sở, ngành, đoàn thể địa phương cho thấy hệ thống pháp luật, chính sách BHXH, BHYT, BHTN, bao gồm hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình đã từng bước được hoàn thiện và ngày càng đồng bộ, phù hợp với thực tế của tỉnh Nam Định. Chính sách BHXH, BHYT từng bước khẳng định và phát huy vai trò là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội tại địa phương. Nhất là qua đại dịch Covid 19 vừa qua, đã cho thấy chính sách ưu việt về an sinh xã hội nói chung và chính sách BHXH, BHYT, BHTN nói riêng đã góp phần ổn định kinh tế và bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp phải những rủi ro trong cuộc sống.

Bên cạnh kết quả đạt được, Đoàn giám sát cũng thấy được những khó khăn, thách thức trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Nam Định trong thời gian tới. Cụ thể như, về tham gia BHXH trên toàn tỉnh hiện nay so với nghị quyết 28-NQ-TW, qua báo cáo tỷ lệ đạt 25,3% lực lượng lao động trong độ tuổi, so với tiềm năng thực tế còn khá khiêm tốn, trong khi mục tiêu của Nghị quyết số 28-NQ/TW đến năm 2025 tỷ lệ bao phủ BHXH phải đạt 45% vẫn còn khoảng cách lớn. Để hoàn thành chỉ tiêu này, tính định lượng mỗi năm tỉnh Nam Định phải phát triển tỷ lệ tham gia BHXH được trên 6%, đây là một thách thức không hề nhỏ và nặng nề. BHXH tỉnh cần phân tích, đánh giá và chỉ ra các nhóm tiềm năng để tham mưu với UBND tỉnh, HĐND tỉnh có được sự chỉ đạo của cấp ủy đảng tại địa phương đối với công tác tuyên truyền, vận động và nhận thức sâu rộng hơn nữa về chính sách BHXH, BHYT, BHTN. Bên cạnh đó, BHXH bắt buộc cần tăng cường rà soát từ dữ liệu với ngành Thuế, phối hợp với các sở, ngành trong các đợt thanh tra, kiểm tra chuyên đề hoặc đột xuất đối với đơn vị sử dụng lao động để đảm bảo quyền lợi cho người lao động…

Giám đốc BHXH tỉnh Nam Định Trần Văn Dũng báo cáo tại buổi làm việc

Cũng theo báo cáo toàn tỉnh năm 2021, số ngưởi tham gia BHXH tự nguyện có sự tăng trưởng nhưng vẫn chưa thực sự ấn tượng mặc dù rất chia sẻ với khó khăn do tình hình dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng đến chỉ tiêu này, nhưng nhìn nhận vấn đề từ thực tiễn cho thấy đối với loại hình này tại địa phương chưa thực sự bền vững. Thời gian tới cần đẩy mạnh việc triển khai các giải pháp tuyên truyền linh hoạt, hiệu quả; đồng thời cần sự quan tâm và hỗ trợ từ ngân sách, bên cạnh đó, cũng cần xác định các nhóm cần ưu tiên thực hiện tuyên truyền, vận động tham gia BHXH tự nguyện, tiếp tục giải pháp từ nhóm cán bộ không chuyên trách ở xã, phường, tổ dân phố để tạo sự lan toả trong cộng đồng.

Về thu BHXH có vượt kế hoạch nhưng nếu tính bình quân mức đóng là mức tiền lương trung bình tính đóng tại tỉnh ta còn ở mức thấp hơn bình quân chung toàn quốc. Theo đó, thời gian tới tỉnh Nam Định cần có những giải pháp cụ thể mang tính đột phá hơn nữa để đạt được mục tiêu đề ra.

Theo số liệu báo cáo, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 94% dân số trên toàn tỉnh nhưng cần lưu ý đến chính sách đang có những thay đổi, nhiều người dân trước được ngân sách hỗ trợ đóng nay có thể sẽ bị giảm tỷ lệ hỗ trợ hoặc không còn được hỗ trợ sẽ ảnh hưởng đến thành quả đã đạt được. Do vậy, để đảm bảo sự bền vững thời gian này cần có ngay các phương án, giải pháp mang tính cốt lõi để “giữ chân” hay giữ vững thành quả này.

Về nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN qua báo cáo số nợ đọng kéo dài, BHXH tỉnh chưa có nhiều các giải pháp đột phá trong tham mưu với Cấp ủy đảng, chính quyền. thời gian tới, để có được sự quyết liệt hơn nữa và sự vào cuộc các cấp ủy đảng, chính quyền trong chỉ đạo các sở ban ngành tại địa phương phối hợp trên cơ chế xử lý các đơn vị vi phạm đã có, cần tiếp tục tăng cường công tác thanh tra liên ngành, làm điểm khởi tố hình sự một số vụ việc đối với các đơn vị sử dụng lao động có nợ đọng, trốn đóng hoặc trục lợi để răn đe. Công tác thông tin truyền thông về chính sách BHXH, BHYT đã được tỉnh quan tâm, thực hiện tốt nhưng hiện nay một bộ phận người tham gia vẫn lựa chọn nhận BHXH một lần nên công tác này cần tiếp tục được đẩy mạnh, tập trung truyền thông về lợi ích của các chính sách và thiệt thòi khi nhận BHXH một lần, cần đa dạng các kênh thông tin, đổi mới nội dung, hình thức để hấp dẫn, thu hút người dân, người lao động…

Toàn cảnh cuộc giám sát

Các thành viên Đoàn giám sát cũng đã có buổi làm việc với cơ sở khám chữa bệnh (KCB) BHYT có ký kết Hợp đồng với BHXH tỉnh (Bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định) qua buổi làm việc thông tin lại những tồn tại, khó khăn, vướng mắc hiện nay và cũng cảnh báo thêm một số nội dung cần quan tâm trong trong công tác KCB BHYT trong việc kiểm soát chặt chẽ tần suất KCB BHYT và gợi ý một số giải pháp nghiên cứu như đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc áp dụng phần mềm theo hướng nhật ký giám định ngày để cơ sở KCB gửi báo cáo dữ liệu BHYT hàng ngày về BHXH thay vì như hiện nay thực hiện theo tháng, quý; nâng cao năng lực chuyên môn và thực thi nhiệm vụ của các giám định viên đáp ứng được yêu cầu đòi hỏi từ thực tế… Ngoài ra, đẩy mạnh việc thanh tra, kiểm tra, phối hợp với Sở Y tế, sở ban ngành có liên quan hoặc có thể của BHXH tỉnh theo phương thức thường xuyên, đột xuất, liên tục để từ đó kiểm soát việc lạm dụng từ quỹ KCB BHYT, bảo đảm cân đối thu, chi quỹ BHYT trong dài hạn, mang lại hiệu quả và không để bội chi quỹ KCB BHYT sau quyết toán như năm 2020.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch chuyên trách HĐQL BHXH Nguyễn Văn Cường, đánh giá cao các kết quả tỉnh Nam Định đạt được trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT thời gian qua; đồng thời đánh giá cao các ý kiến phát biểu thẳng thắn, trách nhiệm của các đại biểu tham dự cuộc họp.

Theo Phó Chủ tịch chuyên trách HĐQL BHXH, với dân số hơn 1,8 triệu người, với khoảng 1 triệu người trong độ tuổi lao động thì tỷ lệ bao phủ BHXH của tỉnh Nam Định vẫn còn thấp. Do đó, UBND tỉnh, BHXH tỉnh cần bám sát các kế hoạch của Chính phủ và BHXH Việt Nam, vận dụng linh hoạt, sáng tạo trong điều kiện địa phương để nâng cao tỷ lệ này, hoàn thành chỉ tiêu tại Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH. Đây là vấn đề cốt lõi để bảo đảm tính bền vững của chính sách.

Về giải pháp, BHXH tỉnh cần tăng cường công tác tham mưu, bám sát sự chỉ đạo của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh nhằm huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị địa phương trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT; triển khai các chính sách hỗ trợ mức đóng làm động lực cho người tham gia. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác truyền thông đến từng người dân, người lao động, nhất là những người không còn được Ngân sách nhà nước hỗ trợ tham gia BHYT, có ý định nhận BHXH một lần để thuyết phục, vận động tiếp tục tham gia các chính sách. UBND tỉnh cần tập trung giải quyết tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT kéo dài trong các doanh nghiệp phá sản, giải thể, có chủ mất tích, bỏ trốn; khởi tố một số vụ việc điển hình để răn đe, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động.

Đoàn giám sát làm việc tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định

Với mong muốn giúp cho chính sách BHXH, BHYT được thực hiện tốt nhất, hiệu quả nhất, Thay mặt Đoàn giám sát, Phó Chủ tịch chuyên trách HĐQL BHXH Nguyễn Văn Cường tiếp thu các đề xuất, kiến nghị của UBND tỉnh và các Sở, ngành tại cuộc làm việc.

Về đề nghị của UBND tỉnh, Sở Y tế trong thanh, quyết toán quỹ KCB BHYT, yêu cầu BHXH tỉnh phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế, các đơn vị liên quan thực hiện rà soát tính pháp lý hồ sơ, đảm bảo theo đúng quy trình, quy định của pháp luật, đồng thời báo cáo các vướng mắc và tham mưu kịp thời với UBND tỉnh để đưa ra các giải pháp. Bên cạnh đó, các thành phần tham gia Đoàn là đơn vị chuyên môn của BHXH Việt Nam đã nắm được nội dung và kiến nghị của UBND tỉnh tại buổi làm việc cần chủ động tham mưu, báo cáo lãnh đạo Ngành BHXH Việt Nam trong rà soát, thẩm định chi phí phát sinh KCB BHYT; thực hiện hướng dẫn BHXH tỉnh trong việc thẩm định chi phí phát sinh quỹ KCB BHYT để làm căn cứ thực hiện theo quy định, lưu ý đảm bảo tính pháp lý của hồ sơ; sớm có báo cáo trình HĐQL BHXH gửi về Văn phòng HĐQL BHXH tổng hợp trình các Thành viên HĐQL BHXH xem xét, quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền thông qua hoặc gửi cơ quan Nhà nước có chức năng liên quan xem xét, giải quyết và tháo gỡ vướng mắc của địa phương.

PV