TCVN ISO 9001:2015 – Nền tảng nâng cao hiệu lực quản lý hành chính ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Công cụ chuẩn hóa quy trình, nâng cao chất lượng quản lý theo ISO 9001:2015 của Bộ VHTT&DL

TCVN ISO 9001:2015 là tiêu chuẩn quốc gia tương đương với ISO 9001:2015, quy định các yêu cầu cho hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL). Tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên nguyên tắc quản lý chất lượng hiện đại như hướng về khách hàng, lãnh đạo, tiếp cận quá trình, cải tiến liên tục, đưa ra quyết định dựa trên bằng chứng và quản lý mối quan hệ.

Một điểm nổi bật là cách tiếp cận theo quá trình, sử dụng chu trình PDCA (Lập kế hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động) để đảm bảo rằng mọi hoạt động đều được hoạch định, kiểm soát và cải tiến liên tục. Bên cạnh đó, tiêu chuẩn yêu cầu tư duy dựa trên rủi ro, tức là các tổ chức cần xác định, đánh giá và kiểm soát các rủi ro tiềm ẩn để giảm thiểu sai lệch và tận dụng cơ hội.

Về mặt tài liệu, TCVN ISO 9001:2015 yêu cầu các tổ chức giữ các thông tin dạng văn bản được kiểm soát chặt chẽ từ việc tạo lập, cập nhật, xem xét, đến việc phân phối và lưu giữ. Điều này giúp đảm bảo tính nhất quán, minh bạch và truy xuất được trong toàn bộ hệ thống quản lý chất lượng.

Về lợi ích, theo tiêu chuẩn, việc áp dụng HTQLCL theo ISO 9001:2015 giúp tổ chức cung cấp sản phẩm, dịch vụ ổn định đáp ứng yêu cầu khách hàng và pháp luật, đồng thời nâng cao sự hài lòng của khách hàng, giải quyết rủi ro và cơ hội phát triển, và chứng minh sự phù hợp với các yêu cầu chất lượng. Theo đó TCVN ISO 9001:2015 là khung pháp lý – quản lý quan trọng giúp các tổ chức xây dựng hệ thống chất lượng bền vững, linh hoạt trước thay đổi, gắn kết quy trình nội bộ với mục tiêu chiến lược và cải tiến liên tục.

Nhờ ISO 9001:2015, các quy trình xử lý hồ sơ, tiếp nhận – thẩm định – trả kết quả ngành văn hóa được chuẩn hóa rõ ràng. Ảnh minh họa

Trong bối cảnh cải cách hành chính trở thành yêu cầu cấp thiết, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) xác định việc triển khai HTQLCL theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2015 là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao hiệu lực quản lý và chất lượng phục vụ người dân.

Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Đào tạo và Môi trường, Nguyễn Thị Phương Loan, nhấn mạnh rằng, ISO 9001:2015 đã hỗ trợ Bộ hoàn thiện quy trình nội bộ, đồng thời thúc đẩy tư duy điều hành theo hướng khoa học, minh bạch và chuẩn mực hơn. Tính đến cuối năm 2024, đã có 10/12 đơn vị trực thuộc Bộ hoàn thành chuyển đổi và áp dụng phiên bản TCVN ISO 9001:2015. Hai đơn vị còn lại đó là Cục Thể dục thể thao và Ban Quản lý Làng Văn hoá – Du lịch các dân tộc Việt Nam đang tiếp tục điều chỉnh lại cơ cấu tổ chức, nên tiến độ áp dụng được cập nhật cho phù hợp. Cùng thời điểm, Bộ đã tổ chức nhiều đoàn kiểm tra cải cách hành chính, trong đó triển khai ISO được xem là tiêu chí quan trọng phản ánh chất lượng điều hành.

Bên cạnh việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, Bộ VHTT&DL còn tích cực tham gia xây dựng các văn bản pháp luật liên quan đến tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng từ đó vừa áp dụng thực tiễn, vừa hoàn thiện khung chính sách cho toàn ngành. Riêng trong năm 2024, Bộ đã trình công bố 15 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) thuộc các lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, và tiếp tục triển khai nhiều nhiệm vụ tiêu chuẩn hóa giai đoạn 2024–2026.

Nhờ ISO 9001:2015, các quy trình xử lý hồ sơ, tiếp nhận – thẩm định – trả kết quả được chuẩn hóa rõ ràng, hạn chế sai sót, tăng khả năng kiểm soát nội bộ và nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Đây được xem là giải pháp nền tảng hướng tới xây dựng nền hành chính công hiện đại, chuyên nghiệp và minh bạch.

Các địa phương triển khai ISO 9001:2015 – mô hình thực tiễn, kết quả nổi bật

Không chỉ dừng lại ở cấp bộ, tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2015 đã được các tỉnh, thành trong cả nước triển khai mạnh mẽ. Mỗi địa phương có cách vận dụng riêng phù hợp với điều kiện thực tế, song nhìn chung đều cho thấy những chuyển biến rõ rệt trong cải cách hành chính.

Tại Cần Thơ, ngành VHTT&DL là một trong những đơn vị đi đầu trong duy trì và cải tiến hệ thống ISO để xử lý hồ sơ đúng và trước hạn, đạt mức hài lòng cao từ người dân. 

Hay như tại Đắk Lắk cũng là điểm sáng khi phát triển hệ thống tài liệu ISO từ sớm và áp dụng nhất quán trong hoạt động hành chính. Việc ứng dụng mã QR để tra cứu thủ tục hành chính giúp người dân tiếp cận thông tin nhanh hơn, đồng thời giảm áp lực cho bộ phận một cửa. Các kế hoạch đánh giá nội bộ, rà soát quy trình được tổ chức định kỳ, bảo đảm việc duy trì ISO đi vào thực chất.

Còn tại Lào Cai, địa phương này triển khai ISO 9001:2015 với quy mô rộng hơn, hướng đến áp dụng cho 100% cơ quan hành chính từ cấp tỉnh đến cấp xã. Cách làm này tạo sự thống nhất trong toàn hệ thống chính quyền, giúp người dân tiếp cận dịch vụ công theo quy trình minh bạch và đơn giản hơn. Việc gắn ISO với chuyển đổi số cũng góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính toàn diện tại địa phương.

Một điển hình khác như, tại Hưng Yên, Sở VHTT&DL đặt mục tiêu chất lượng ISO 9001:2015 cho năm 2025, gắn chặt với cơ chế “một cửa – một cửa liên thông” và thực hiện thủ tục hành chính điện tử. Điều này cho thấy quyết tâm của tỉnh trong việc nâng cao tính minh bạch, giảm thời gian giải quyết và cải thiện mức độ hài lòng của người dân.

Nhìn tổng thể, ISO 9001:2015 đang tạo ra sự chuyển dịch đồng bộ trong quản lý hành chính ngành VHTT&DL. Nếu Cần Thơ nổi bật với hiệu quả xử lý hồ sơ, Đắk Lắk ghi dấu ấn bằng ứng dụng công nghệ thì Lào Cai khẳng định sự toàn diện trong phạm vi áp dụng, còn Hưng Yên lại nhấn mạnh mối liên kết giữa ISO và chuyển đổi số.

Dù các địa phương vẫn đối mặt một số khó khăn như thiếu nhân sự chuyên trách, thay đổi quy định pháp lý nhanh hoặc áp lực duy trì cải tiến liên tục, nhưng nhờ sự chủ động trong đào tạo, ứng dụng công nghệ và văn hóa cải tiến nội bộ, những trở ngại này đang từng bước được tháo gỡ.

Từ Trung ương tới địa phương, TCVN ISO 9001:2015 đang chứng minh vai trò là công cụ nâng cao năng lực quản lý hành chính hiệu quả nhất hiện nay. Khi được áp dụng đồng bộ và gắn kết với chuyển đổi số, hệ thống này sẽ tiếp tục góp phần tạo dựng nền hành chính văn minh, hiện đại, đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của người dân và doanh nghiệp.

An Dương