Thị trường Ấn Độ còn nhiều dư địa để doanh nghiệp Việt Nam phát triển bứt phá

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1972, quan hệ Đối tác Chiến lược năm 2007 và quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vào năm 2016, thương mại hai chiều giữa Việt Nam - Ấn Độ đã tăng 2,5 lần từ khi hai nước nâng cấp lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, đạt gần 15 tỷ USD trong năm 2023.

Hai nước còn nhiều tiềm năng trong hợp tác thương mại - đầu tư với các thế mạnh như thị trường đông dân nhất thế giới, kinh tế phát triển năng động. Đặc biệt, các tập đoàn lớn của Ấn Độ đang thúc đẩy triển khai hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực chiến lược như năng lượng tái tạo, công nghiệp chế biến, dầu khí, dược phẩm, hạ tầng cảng biển, logistics.

Theo đánh giá từ các chuyên gia, thương mại là trụ cột quan trọng trong quan hệ song phương Việt Nam - Ấn Độ và đã đạt được những thành tựu ấn tượng. Cùng đó, Việt Nam cũng có lợi thế về vị trí địa lý gần Trung Quốc và chi phí vận chuyển thấp, dẫn đến khối lượng và giá trị thương mại lớn với thị trường này. Ngoài Tiểu ban Thương mại chung, Nhóm công tác chung về nông nghiệp, y tế, công nghệ thông tin... hai bên còn có các trao đổi về hợp tác thương mại và kinh tế trong lĩnh vực tương ứng.

Đại diện Bộ Công Thương cho biết, Ấn Độ hiện là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Nam Á và là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Việt Nam. Đáng lưu ý, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Ấn Độ chiếm khoảng 80% tổng kim ngạch của Việt Nam với các nước Nam Á khác và có sự tăng trưởng đáng kể.

Nếu như giai đoạn 2011 - 2016, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Ấn Độ tăng 1,3 lần từ 2,9 tỷ USD lên 5,4 tỷ USD. Tăng trưởng trung bình hàng năm đạt 17,3% thì giai đoạn 2017 - 2023, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Ấn Độ đã tăng 1,8 lần từ 7,7 tỷ USD lên 14,3 tỷ USD. Tăng trưởng trung bình hàng năm đạt 12%.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Ấn Độ đạt 7,18 tỷ USD, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2023. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Ấn Độ gồm máy tính và hàng điện tử, điện thoại di động và phụ kiện; máy móc và thiết bị, thép và kim loại khác, hóa chất, giày dép, hàng may mặc, cao su, sản phẩm gỗ... Ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Ấn Độ hàng kỹ thuật, nông sản (bao gồm thịt và thủy sản), hóa chất và dược phẩm, hàng điện tử, khoáng sản, bông và dệt may, nhựa...

Thống kê từ Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) cho thấy, sản phẩm quế, hồi Việt Nam được tiêu thụ mạnh ở nhiều khu vực Nam Á (như Ấn Độ, Bangladesh), Trung Đông (UAE, Pakistan), Đông Á (Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và Trung Quốc), Hoa Kỳ và các nước thuộc Liên minh châu Âu - EU. Trong số đó, Ấn Độ và Trung Quốc là 2 thị trường xuất khẩu chính của hoa hồi Việt Nam chiếm lần lượt khoảng 50% và 25% tỷ trọng.

Ấn Độ tiêu thụ sản phẩm quế, hồi hàng đầu thế giới cũng là nước sản xuất dược liệu lớn. Hiện tại, Việt Nam thống lĩnh thị trường Ấn Độ với hơn 80% lượng nhập khẩu quế, hồi. Việt Nam là quốc gia cung cấp mặt hàng quế lớn nhất cho thị trường này. Riêng năm tài chính 2022 - 2023 Việt Nam đã xuất khẩu 32.650 tấn quế, chiếm 85% lượng quế nhập khẩu của Ấn Độ.

Bên cạnh đó, quế Việt Nam được ưa chuộng tại Ấn Độ do hàm lượng tinh dầu tốt, có hương vị đặc trưng. Mặt khác, lợi thế để xuất khẩu sản phẩm này sang Ấn Độ là nhờ ưu đãi thuế quan từ Hiệp định FTA ASEAN - Ấn Độ. Đặc biệt, với dân số đông, Ấn Độ có dải nhu cầu của thị trường rất lớn về quế, hồi, dược liệu. Cũng trong dòng sản phẩm gia vị, Ấn Độ là thị trường tiêu thụ hồ tiêu lớn thứ tư của Việt Nam với khối lượng đạt 6.813 tấn, trị giá 28 triệu USD, tăng 46,5% về lượng và tăng 90,6% về trị giá.

Ảnh minh họa

Nhiều cơ hội mở rộng dư địa thị trường đối với hàng hóa Việt Nam

Mặc dù quan hệ thương mại Việt Nam - Ấn Độ tăng trưởng khả quan nhưng Bộ Công Thương cho rằng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng của hai bên. Bởi, Việt Nam và Ấn Độ có nền kinh tế tăng trưởng tốt và môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài.

Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo, năm 2024 GDP của Việt Nam sẽ đạt mức gần 6%. Sự tăng trưởng của nền kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô là những yếu tố hết sức quan trọng thu hút đầu tư của doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của cả doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Ấn Độ.

Ngoài ra, Việt Nam và Ấn Độ đã thiết lập được đường bay thẳng giữa Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng với nhiều thành phố của Ấn Độ như Delhi, Mumbai... với tần suất gần 50 chuyến bay/tuần. Điều này vô cùng thuận lợi cho việc di chuyển của cá nhân, doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hai bên tìm hiểu, thâm nhập thị trường của nhau.

Hơn nữa, Việt Nam có thể cung cấp cho Ấn Độ nhiều loại hàng hóa đa dạng, từ nông thủy sản, gia vị phục vụ tiêu dùng và sản xuất xuất khẩu; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng, thiết bị điện tử; các sản phẩm hóa chất, phân bón, chất dẻo; đến các sản phẩm tiêu dùng, đồ thủ công mỹ nghệ… Ngược lại, Ấn Độ là nguồn cung cấp nguyên phụ liệu phục vụ cho các ngành sản xuất trong nước của Việt Nam như dệt may, da giày; dược phẩm; linh kiện, phụ tùng; thức ăn gia súc và nguyên liệu sản xuất thức ăn gia súc; khoáng sản…

Tuy nhiên, tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam sang Ấn Độ chỉ chiếm 2,1% trong xuất khẩu của Việt Nam ra thế giới; tỷ trọng nhập khẩu của Việt Nam từ Ấn Độ chỉ chiếm 1,97% trong nhập khẩu của Việt Nam từ thế giới.

Mặt khác, Ấn Độ đã ban hành và áp dụng một loạt các biện pháp chính sách hạn chế thương mại đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam, gây ảnh hưởng tiêu cực và làm gián đoạn hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của doanh nghiệp hai nước.

 Khánh Mai (t/h)