Thị trường cá tra: Tự tin vượt khó

Thị trường ít biến động

Trải qua đại dịch Covid-19 đầy khó khăn năm 2021, bức tranh thị trường xuất khẩu cá tra được nhận định đang sáng dần lên và hy vọng sẽ khởi sắc hơn trong năm 2022, với sự nỗ lực thích ứng của doanh nghiệp dưới cơ chế quyết sách hỗ trợ của Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước. Với sự lạc quan đó, năm 2022, kỳ vọng doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam sẽ mang về kim ngạch 1,7 tỷ USD, tăng 13% so với năm 2021.

Về thị trường xuất khẩu, ông Trương Đình Hoè - Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) nhận định, Trung Quốc có thể vẫn giữ vững vị trí là thị trường nhập khẩu lớn nhất của cá tra trong năm 2022. Tuy nhiên, xu hướng thị trường sẽ vẫn tiếp tục bị tác động do những yếu tố phát hiện trong năm 2021 như chính sách zero Covid-19 khiến các địa phương ngày càng siết chặt kiểm soát hàng nhập khẩu cả biên mậu lẫn chính ngạch.

Đối với thị trường EU, trong năm 2022, thị trường sẽ khó có đột biến tăng trưởng do vẫn chưa thấy được các kết quả thoát dịch bền vững. Bên cạnh đó, nhiều thị trường không chịu nỗi mức giá tăng của cá tra từ áp lực cước vận chuyển tăng vọt gấp 10 lần. Định kiến cá tra là loại cá thịt trắng rẻ tiền làm người tiêu dùng không dễ dàng móc hầu bao để trả cho mức gia tăng giá bán của cá tra.

Trong khi đó, thị trường Mỹ được dự báo sẽ ổn định trong năm 2022 và khó có sự tăng trưởng đột biến như tình hình năm 2021. Mexico, Brazil, Colombia, Nga và Ai Cập là các thị trường có thể kỳ vọng tăng trưởng trở lại trong năm 2022 và bù đắp phần nào cho sự sụt giảm thị trường Trung Quốc và EU. Dự báo này đến từ kết quả xuất khẩu cá tra trong mùa dịch năm 2021 với mức tăng trưởng 2 con số, từ 44-84%.

Tiếp tục mở rộng thị trường, không để được mùa mất giá

Dù vậy, việc xuất khẩu cá tra được dự báo vẫn đối diện với những khó khăn nhất định trong năm 2022 khi giá thức ăn, cá tra duy trì mức cao và tăng liên tục làm giá thành nuôi cá tra gia tăng đáng kể. Thêm vào đó, giá con giống cao và tỷ lệ sống thấp do thời tiết là áp lực lớn cho người nuôi. Trong khi người nuôi đối mặt với chi phí tăng thì giá xuất khẩu cá tra lại gặp khó trăm bề từ yếu tố thị trường, cước vận chuyển và hàng rào kiểm soát Covid-19.

Giải pháp phát triển nuôi cá tra cho năm 2022 đòi hỏi việc linh hoạt đối phó với ảnh hưởng của dịch Covid-19 duy trì sản xuất; tập trung nâng cao chất lượng đáp ứng nhu cầu khắt khe của thị trường. VASEP cũng kiến nghị Chính phủ quan tâm, có sự can thiệp sâu và hiệu quả hơn nữa đến vấn đề cước phí vận tải quốc tế để tránh đứt gãy xuất khẩu, giúp doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch sản xuất, xuất khẩu năm 2022.

Đại diện Thương vụ Việt Nam tại Australia cho biết, nhiều năm qua, cá tra và cá basa Việt Nam luôn được người tiêu dùng Australia ưa chuộng. Hiện sản lượng của hai loại cá da trơn này chiếm tới 99% thị phần ngành hàng tại Australia. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 gây nhiều cản trở cho chuỗi cung ứng, để đẩy mạnh khả năng xuất khẩu hàng hóa, đòi hỏi phải tiến hành các chương trình xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường sâu rộng hơn.

Theo ông Trần Đình Luân - Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, để đảm bảo nguồn cung nguyên liệu phục vụ chế biến, xuất khẩu, năm 2022, ngành cá tra đang đạt kế hoạch trên 5.200ha diện tích thả nuôi phát sinh; sản lượng trên 1,7 triệu tấn. Tổng cục Thủy sản đang đẩy mạnh chỉ đạo tổ chức sản xuất giống, vật tư đầu vào phục vụ nhu cầu thả nuôi trong tháng 12/2021 và các tháng đầu năm 2022.

Năm 2022, dự báo thị trường cá tra tương đối lạc quan, tuy nhiên, trong điều kiện dịch Covid-19 nên rất khó lường. Do vậy, để khắc phục khó khăn, sớm phục hồi ngành hàng cá tra trong năm 2022, ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị, Tổng cục Thủy sản là cơ quan đầu mối về mặt chuyên môn, phối hợp các địa phương, doanh nghiệp cùng các tỉnh xem xét vấn đề dự báo thị trường, không để tình trạng được mùa mất giá; vấn đề cơ cấu giống cần gắn liền với nuôi thương phẩm cho phù hợp.

Các địa phương chỉ đạo cơ quan chuyên môn thực hiện kiểm tra điều kiện tại cơ sở giống, cá tra thương phẩm, tập huấn phổ biến thông tin, kiểm tra xử lý vi phạm… Đồng thời, đề nghị tiếp tục mở cửa thị trường đối với ngành cá tra, đa dạng hóa sản phẩm, tiện lợi cho tiêu dùng; ngoài các thị trường xuất khẩu cũng cần chú ý tới thị trường trong nước; đẩy mạnh bán hàng theo hình thức thương mại điện tử…

 Nguyễn Hương (t/h)