Thị trường chứng khoán Trung Quốc chao đảo, thế giới ‘lo ngay ngáy’

Cuộc khủng hoảng trên thị trường chứng khoán Trung Quốc đang là tâm điểm chú ý của các chuyên gia kinh tế trên toàn thế giới bởi không chỉ là cỗ máy tăng trưởng chính của toàn thế giới suốt một thập kỷ qua, ‘con rồng châu Á’ còn có khả năng ‘tạo sóng thần’ ở các nền kinh tế lân cận.

Trong phiên giao dịch sáng nay 9/7, thị trường chứng khoán Trung Quốc tiếp tục đà sụt giảm nghiêm trọng bất chấp các biện pháp can thiệp của chính phủ. Chỉ số chứng khoán Thượng Hải tụt 3,17% xuống còn vỏn vẹn 3.377,25 điểm, trong khi chỉ số chứng khoán Thẩm Quyến cũng giảm 0,74% xuống còn 1.870,54 điểm.

Trước đó, Chính phủ Trung Quốc đã ban bố nhiều biện pháp can thiệp để giải cứu thị trường chứng khoán nhưng tất cả đều vô hiệu. Đêm qua, Ủy ban Quản lý chứng khoán Trung Quốc (CSRC) tuyên bố cấm cổ đông lớn của các công ty niêm yết được bán cổ phiếu của họ trong vòng 6 tháng tới.

Thị trường chứng khoán Trung Quốc đã giảm mạnh suốt 3 tuần qua

CSRC cho biết “cổ đông lớn” là những người nắm giữ trên 5% cổ phiếu của các công ty niêm yết, bao gồm giám đốc, thành viên hội đồng quản trị, quản lý cấp cao… Bất cứ ai vi phạm cũng sẽ bị “trừng trị nghiêm khắc” dù CSRC không nói rõ biện pháp trừng phạt là gì.

Trên thực tế, theo thông tin trên báo VnExpress, đà tăng trên thị trường chứng khoán Trung Quốc đã quay 180 độ trong những ngày qua, báo hiệu nhiều hậu quả nguy hiểm. Dấu hiệu lớn đầu tiên là thị trường không đi theo kịch bản ngày 15/6. Trung Quốc đã dự báo đây là ngày tăng điểm mạnh, với lý do là sinh nhật Chủ tịch nước này - Tập Cận Bình.

Tuy nhiên, vào hôm đó, Shanghai Composite Index (Chỉ số chứn khoán Thượng Hải) đã mất hơn 2% khiến nhiều nhà đầu tư mất trắng và thậm chí có kẻ đã tìm đến cái chết. Từ đó, thị trường chứng khoán Trung Quốc đã giảm hơn 30% và được dự báo còn tiếp tục lao dốc.

Rõ ràng là, ở nhiều quốc gia, chẳng ai cho rằng có mối liên hệ giữa sinh nhật lãnh đạo và thị trường. Trong khi đó, ở Trung Quốc, việc này phản ánh quan niệm rằng giới lãnh đạo có thể tạo ra bất kỳ tác động kinh tế nào mà họ muốn. Hiện tại, niềm tin vào khả năng điều hành và kiểm soát nền kinh tế của Trung Quốc đã suy giảm. Nếu niềm tin này sụp đổ, tác động trên toàn cầu có thể còn tồi tệ hơn cuộc khủng hoảng nợ Hy Lạp.

Nếu thị trường chứng khoán Trung Quốc rơi vào vòng xoáy suy giảm, hậu quả sẽ còn lớn hơn nhiều so với Hy Lạp

Cuối tuần trước, Trung Quốc đã phải ra lệnh ngừng các vụ IPO mới, đột ngột cắt nguồn huy động vốn của các doanh nghiệp mà chính họ đã cố gắng tạo ra. Chi phí đi vay hiện tại của các doanh nghiệp khá cao. Bất kỳ động thái giảm lãi suất nào cũng có thể châm ngòi cho dòng vốn rút ra. Năm nay, nhà đầu tư đã rút hơn 300 tỷ USD khỏi Trung Quốc.

Với vị thế hiện nay của Bắc Kinh trên nền kinh tế toàn cầu, cuộc khủng hoảng đang diễn ra trên thị trường chứng khoán Trung Quốc vẫn đang được các nhà đầu tư, giới chuyên gia và cả người dân trong và ngoài nước theo sát. Giới quan sát quốc tế nhận định, nếu Bắc Kinh không thể ngăn đà lao dốc của chứng khoán, thị trường có thể thay đổi đột ngột quan điểm về sức sụt giảm của tăng trưởng kinh tế. 

Một chuyên gia nhận định: "Cả thế giới đã có vài năm để chuẩn bị cho kịch bản Hy Lạp rời khu vực đồng Euro. Nhưng việc nền kinh tế lớn nhì toàn cầu đột ngột tụt dốc sẽ là một thảm họa. Nó có thể giết chết đà phục hồi yếu ớt của Nhật Bản, đẩy Australia vào cuộc suy thoái đầu tiên trong một phần tư thập kỷ và gây sóng gió cho Hàn Quốc, Indonesia, Ấn Độ cùng nhiều quốc gia xuất khẩu khác”.

Cũng theo lời chuyên gia này, nền kinh tế Hy Lạp chỉ là một ‘đốm nhỏ’ nếu so với Trung Quốc. Nguyên nhân là bởi Trung Quốc hiện là nền kinh tế đóng góp lớn nhất cho tăng trưởng toàn cầu thập kỷ này, trong khi Hy Lạp chỉ có quy mô nhỏ như Bangladesh. Do đo, mối lo từ Trung Quốc lớn hơn nhiều và sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng hơn gấp bội.

Các nhà đầu tư nhỏ lẻ lo lắng theo dõi từng diễn biến của thị trường chứng khoán Trung Quốc

Bàn về tác động của cuộc khủng hoảng trên thị trường chứng khoán Trung Quốc với thị trường chứng khoán Việt Nam trên báo Tuổi Trẻ, ông Lê Đức Khánh - giám đốc chiến lược đầu tư Công ty chứng khoán Maritime Bank nhận định: “Thị trường Việt Nam chỉ ảnh hưởng tâm lý”. Theo ông Khánh, để đảm bảo an toàn, tránh rủi ro lớn, nhiều nhà đầu tư trong nước đã bắt đầu bán ra. Họ có thể sẽ chờ đợi khi tình hình Trung Quốc ổn định trở lại, cộng với thị trường trong nước đi qua nhịp điều chỉnh mới quyết định mua tiếp.

Trong khi đó, đại diện công ty chứng khoán Rồng Việt cho rằng, việc thị trường chứng khoán Trung Quốc gặp khủng hoảng có thể tác động trực tiếp và gián tiếp đến kinh tế Việt Nam. Nguyên nhân là bởi, nếu xét về mặt kinh tế, Trung Quốc là quốc gia có ảnh hưởng mạnh đến khu vực và thế giới, từ đó,trực tiếp lẫn gián tiếp tác động đến kinh tế Việt Nam.

Minh Thùy (T/h)