Thủ tướng 'bác siêu dự án' tỷ đô giao thông kết hợp thủy điện trên sông Hồng

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chiều 9-5 đã ký văn bản thông báo ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng tuyến giao thông thủy xuyên Á trên sông Hồng kết hợp thủy điện theo hình thức BOO. Thông tin này ngay lập tức tác động lên tâm lý của nhiều chuyên gia, nhà khoa học và người dân khi trước đó họ lo lắng nếu có dự án như vậy, cuộc sống của hơn 20 triệu dân sẽ bị tác động.

Văn bản của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nêu rõ: Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức xây dựng Quy hoạch tổng thể khai thác sông Hồng để đảm bảo phát triển bền vững, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chưa xem xét Dự án tuyến giao thông thủy xuyên Á trên sông Hồng kết hợp thủy điện

Việc xây dựng Quy hoạch nêu trên phải được thực hiện một cách kỹ lưỡng, khoa học và phải có sự tham gia của các địa phương liên quan, các nhà khoa học, các cơ quan nghiên cứu, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị, xã hội khác là đại diện cho lợi ích của người dân trong lưu vực đồng bằng sông Hồng.

Trên cơ sở Quy hoạch được phê duyệt, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất cách thức triển khai thực hiện dự án, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trước đó, Dự án giao thông đường thủy xuyên Á kết hợp thủy điện do Công ty TNHH Xuân Thiện, thành viên Tập đoàn Thái Group (trước là Tập đoàn Xuân Thành) đề xuất đã chính thức được Bộ Kế hoạch - đầu tư (KH-ĐT) trình Thủ tướng xem xét.

 Đây còn được gọi là “siêu” dự án đường thủy xuyên Á trên sông Hồng kết hợp thủy điện của Công ty TNHH Xuân Thiện với tổng mức đầu tư 24.510 tỉ đồng, cơ cấu vốn bao gồm 30% vốn sở hữu của nhà đầu tư, 70% vốn vay thương mại. Thời gian hoàn vốn, kể cả thời gian xây dựng là 25 năm.

Theo đề xuất của nhà đầu tư, dự kiến sẽ có 6 đập dâng nước và âu tàu được xây dựng trên sông Hồng, đồng thời nạo vét luồng trên toàn tuyến đường thủy nội địa đoạn Việt Trì – Lào Cai (khoảng 290 km). Ngoài ra sẽ xây dựng 6 nhà máy thủy điện nhỏ công suất 228 MW có thể tạo lượng điện khoảng 912 triệu kWh//năm; đồng thời nhà đầu tư cũng sẽ xây dựng 7 cảng dọc tuyến sông Hồng.

Toàn bộ tuyến công trình giao thông thủy kết hợp thủy điện nói trên dự kiến được xây dựng trong 6 năm (2016 – 2021) trên các địa bàn tỉnh Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai và thành phố Hà Nội, tổng mức đầu tư là 24.510 tỉ đồng.

Đáng lưu ý là dự án này còn có hiệu quả tăng cường giao lưu thương mại, vận tải xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).

Sau thời gian lấy ý kiến của các bộ ngành liên quan, Bộ KH-ĐT đã tổng hợp ý kiến đóng góp của các bộ ngành và trình Thủ tướng Chính phủ xin chủ trương đầu tư.

Đề xuất siêu dự án giao thông tủy xuyên Á trên sông Hồng và kết hợp thủy điện gặp phải phản ứng gay gắt của chuyên gia và nhà khoa học

Tuy nhiên, dự án này đã vấp phải phản ứng của nhiều chuyên gia vì cho rằng dự án này nếu được triển khai sẽ có tác động tiêu cực đến môi trường cũng như dân sinh trong toàn bộ lưu vực con sông này.

Liên quan đến dự án này, đại diện Bộ Công Thương khẳng định, chưa có bất kì dự án thủy điện nào trên sông Hồng nằm trong diện quy hoạch được Chính phủ phê duyệt.

Theo ông Đỗ Đức Quân, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Năng lượng (Bộ Công Thương): “Hiện chưa có bất kì dự án thủy điện nào trên sông Hồng nằm trong quy hoạch được Chính phủ phê duyệt. Dự án của Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình không phải dự án thủy điện mà là dự án giao thông thủy xuyên Á có làm đập, âu tàu dâng nước lên để tàu thuyền có thể đi từ Việt Trì lên Lào Cai. Khi nước dâng lên có thể tận dụng sức nước để làm nguồn phát điện”.

Ông Đỗ Đức Quân cho biết, dự án mới đang ở giai đoạn nghiên cứu và xin chủ trương, sau khi đi vào cụ thể mới làm rõ trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải mới đây cũng cho biết, Bộ Công Thương sẽ xem xét rất kĩ lưỡng dự án này. Bởi, "chúng ta đã phải trả giá rất nhiều về môi trường, hạn hán, mưa lũ nên phải hết sức lưu ý khi triển khai bất kì dự án nào cũng phải đánh giá tác động của môi trường".

Hồng Anh (T/h)