Thuốc giảm đau ibuprofen có liên quan đến nguy cơ hình thành cục máu đông

Nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc dùng thuốc giảm đau không kê đơn phổ biến ibuprofen với tăng nguy cơ hình thành cục máu đông có hại… Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) được sử dụng rộng rãi để giảm đau, giảm viêm và hạ sốt. Mặc dù cái tên NSAID có thể không thông dụng nhưng các thuốc như ibuprofen hay aspirin (các thuốc thuộc nhóm NSAID) thì lại rất quen thuộc với người dùng.

Các nhà khoa học đã xem xét một nghiên cứu thuần tập và năm nghiên cứu bệnh chứng, cung cấp tổng cộng 21.401 trường hợp huyết khối tắc mạch (cục máu đông) tĩnh mạch và liên kết các chất tương tự như ibuprofen với việc tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu. Tác giả chính của nghiên cứu Patompong Ungprasert cho biết, đây là đánh giá có hệ thống đầu tiên và phân tích tổng hợp các nghiên cứu quan sát được công bố đánh giá nguy cơ huyết khối tĩnh mạch ở người sử dụng NSAID.

Rủi ro đáng kể được quan sát trong nghiên cứu đã khiến các nhà khoa học cho rằng, loại thuốc phổ biến này nên được dùng (hoặc kê đơn) một cách thận trọng.

Thuốc giảm đau ibuprofen có thể dẫn đến sự hình thành các cục máu đông có hại. Ảnh minh họa 

Theo Mayo Clinic, huyết khối tĩnh mạch sâu (gọi tắt là DVT) là tình trạng cục máu đông đã hình thành ở tĩnh mạch sâu trong cơ thể (thường là ở chân hoặc vùng chậu…). DVT là nguyên nhân chính gây thuyên tắc mạch phổi.

Tại sao NSAID có thể làm tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch thì chưa rõ ràng, nhưng nó có thể liên quan đến sự ức chế COX- 2, dẫn đến mất cân bằng thromboxane-prostacyclin… dễ dẫn đến hình thành cục máu đông. Các bác sĩ nên biết về mối liên quan này và NSAID nên được kê đơn một cách thận trọng, đặc biệt ở những bệnh nhân đã có nguy cơ cao bị huyết khối tĩnh mạch - các nhà nghiên cứu cảnh báo.

Tuy nhiên, trong nghiên cứu nhiều NSAID khác nhau đã được đánh giá, nhưng không phải tất cả loại thuốc trong nhóm có thể làm tăng nguy cơ này.

Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) lưu ý, nếu quyết định dùng ibuprofen, nên dùng "liều thấp nhất" trong thời gian ngắn nhất có thể. Hơn nữa, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi bắt đầu điều trị bằng ibuprofen vì loại thuốc giảm đau này không phù hợp với một số người, NHS nhấn mạnh.

Cục máu đông là kết quả của quá trình đông máu. Khi nội mạch máu bị tổn thương, tức là khi bạn gặp phải những chấn thương gây chảy máu, cơ thể sẽ tự động kích hoạt phản ứng đông máu để ngăn ngừa tình trạng mất máu quá nhiều. Lúc này, tiểu cầu sẽ có tác dụng hình thành nút chặn tại vết thương còn huyết tương tạo ra các sợi huyết giúp cho nút chặn tiểu cầu được vững chãi và bền bỉ hơn. Vậy cục máu đông có tác dụng gì trong trường hợp này?

Theo các nhà nghiên cứu, cục máu đông có chức năng che phủ vùng cơ thể bị chấn thương nhờ vào sự phối hợp nhịp nhàng giữa tiểu cầu và sợi huyết. ​Máu đông là rào cản cho quá trình lưu thông khí huyết. Nó chắc chắn sẽ gây nguy hiểm khi xuất hiện trong tĩnh mạch sâu và ngăn cản quá trình lưu thông máu của cơ thể. Khi các cơ quan đặc biệt quan trọng trong cơ thể như não, tim không được cung cấp đủ máu, chúng sẽ để lại nhiều hậu quả khôn lường mà tệ nhất là tử vong.

Đáng nói, những cục máu đông nguy hiểm này lại không có vị trí “cư ngụ” cụ thể. Tức là chúng có thể di chuyển đến bất cứ nơi đâu, kể cả động mạch, tĩnh mạch hay các cơ quan như tay, chân, dạ dày, tim, phổi, não và thận. Nếu cục máu đông không tự tan hoặc không được điều trị đúng cách sẽ để lại nhiều biến chứng. Tuy nhiên, ngoài xét nghiệm đông máu, sẽ rất khó phát hiện vị trí của những cục máu đông này. Bởi lẽ, chúng có thể hình thành và di chuyển khắp cơ thể. 

An Dương (T/h)