Thuốc giảm đau phổ biến nhất đang ngày càng gây ngộ độc

Trong vài thập kỷ qua, tình trạng sử dụng quá liều không chủ ý thuốc paracetamol đã gia tăng ở nhiều quốc gia và một số nhà khoa học cho rằng nó liên quan đến liều lượng có sẵn.

Ngay cả khi được các bác sĩ kê đơn, nghiên cứu mới từ Thụy Sĩ cho thấy liều lượng cao hơn của paracetamol khiến mọi người vô tình đầu độc chính mình và mặc dù không dẫn đến tử vong (chúng ta đã có thuốc giải độc hiệu quả) nhưng nó có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng. Ở Thụy Sĩ, hầu hết các viên thuốc không kê đơn (OTC) đều chứa khoảng 500 miligam paracetamol. Nhưng vào năm 2003, quốc gia này đã giới thiệu loại thuốc viên kê đơn chứa 1.000 mg thuốc.

Các nhà nghiên cứu đã cảnh báo khi phát hiện ra sự gia tăng đáng kể về việc quá liều không chủ ý từ paracetamol, và hầu hết các trường hợp này đều liên quan đến viên nén 1.000 mg. Mặt khác, ngộ độc có chủ ý dường như không gia tăng, điều này cho thấy phần lớn các tình huống khẩn cấp này hoàn toàn có thể tránh được.

"Một vấn đề với paracetamol là nó không có hiệu quả đối với tất cả bệnh nhân hoặc chống lại tất cả các dạng đau", Andrea Burden, bác sĩ dược học tại ETH Zurich giải thích

Nếu thuốc không giúp giảm bớt các triệu chứng, người sử dụng có xu hướng tăng liều lượng mà không hỏi ý kiến ​​chuyên gia y tế. Nhiều người không nhận ra rằng mỗi viên thuốc paracetamol đi vào người sẽ tích tụ dần trong cơ thể. Điều này có nghĩa là chỉ cần uống thêm một vài viên 1.000 miligam có thể khiến bạn có nguy cơ quá liều, dễ dàng vượt quá mức 4.000 miligam được khuyến nghị một ngày cho người lớn.

Vì lý do đó, vào năm 2008, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã khuyến nghị giới hạn liều lượng dành cho người lớn chỉ hai viên nén chứa 325 mg acetaminophen, với một cảnh báo về cách các sản phẩm phụ độc hại mà thuốc có thể tích tụ trong gan của bạn sẽ gây hư hỏng.

Trong vòng một năm kể từ khi viên nén 1.000 mg được giới thiệu, nghiên cứu mới cho thấy sự gia tăng đáng kể các cuộc gọi liên quan đến acetaminophen đến Trung tâm Chất độc Quốc gia Thụy Sĩ.

Từ năm 2005 đến năm 2008, thực tế đã có sự gia tăng 40% các trường hợp ngộ độc, đặc biệt là ở người lớn tuổi và trẻ em.

"Trên cơ sở đó, chúng tôi có thể kết luận rằng số vụ ngộ độc gia tăng có liên quan đến việc có sẵn 1.000 viên nén", nhà dược học Stefan Weiler, giám đốc khoa học của Trung tâm Chất độc Quốc gia Thụy Sĩ cho biết. 

Điều này đáng lo ngại do hiệu quả hạn chế của paracetamol đối với cơn đau cấp tính và đặc biệt đối với cơn đau mãn tính. Nếu mọi người muốn những loại thuốc này có tác dụng nhưng kết quả không như mong muốn, họ thường có xu hướng uống một viên thuốc khác quá sớm, gây nguy cơ quá liều.

Ông Burden chia sẻ: “Chúng tôi nhận ra rằng việc kiểm soát cơn đau là một thách thức và các loại thuốc khác có thể có tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu paracetamol không mang lại hiệu quả như mong muốn, điều quan trọng là không nên uống thêm loại thuốc khác. Thay vào đó, mọi người nên tìm tư vấn y tế chuyên nghiệp để tìm ra lựa chọn điều trị tốt nhất."

May mắn thay, 90% những người trong nghiên cứu sử dụng quá liều paracetamol đã nhận được thuốc giải độc trong vòng 8-10 giờ , giảm nguy cơ tổn thương gan và tử vong.

Tuy nhiên, hầu hết những tình huống này có thể được tránh hoàn toàn. Nếu paracetamol không phù hợp với những cơn đau mãn tính, thì kích thước gói thuốc nên thể hiện điều đó. Chúng không được chứa từ 40 viên trở lên.

Ít nhất, các gói 1.000 viên nén phải chứa một số lượng nhỏ hơn. Ngay cả khi bệnh nhân cần liều cao hơn, có thể an toàn hơn khi kê đơn hai viên 500 mg.

Trong khi xác định nguyên nhân chính xác của các vụ ngộ độc, các chuyên gia y tế có một vài ý kiến. Bệnh nhân có thể nhầm viên nén mạnh hơn với viên yếu hơn, vô tình tăng gấp đôi liều lượng của họ. Nếu điều này xảy ra ở trẻ nhỏ, một viên thuốc đôi khi đủ để khiến chúng vượt quá mức tối thiểu hàng ngày và có nguy cơ ngộ độc.

Hà My