Tiêu dùng xanh: Từ xu hướng đến động lực phát triển thị trường

Theo ghi nhận từ thực tế thị trường bán lẻ, các chương trình thúc đẩy tiêu dùng xanh tại TP.Hồ Chí Minh cho thấy mức tăng trưởng ấn tượng. Cụ thể, trong các chiến dịch kích cầu xanh, sản lượng tiêu thụ nhóm hàng thân thiện môi trường tăng từ 50 – 60%, phản ánh sự thay đổi tích cực trong lựa chọn của người dân đô thị. Đáng chú ý, chương trình “Tick xanh trách nhiệm” đã thu hút gần 400 nhà cung cấp với khoảng 5.000 sản phẩm đạt tiêu chí xanh, giúp doanh số các nhóm hàng này tăng khoảng 20% so với trước khi triển khai.

Không chỉ thị trường nội địa, du khách quốc tế cũng ngày càng ưa chuộng sản phẩm xanh của Việt Nam. Tại nhiều điểm du lịch, các sản phẩm thủ công làm từ nguyên liệu tự nhiên như gáo dừa, tre, mây hay các mặt hàng tái chế được khách nước ngoài lựa chọn không chỉ vì yếu tố văn hóa, mà còn bởi giá trị môi trường và tính bền vững. Nhiều du khách cho biết họ sẵn sàng trả giá cao hơn cho các sản phẩm thân thiện môi trường, có câu chuyện nguồn gốc rõ ràng, qua đó góp phần lan tỏa hình ảnh một Việt Nam xanh trong mắt bạn bè quốc tế.

Người tiêu dùng ưu tiên mua sắm nông sản có gắn tích xanh trách nhiệm tại siêu thị Co.opmart.

Khảo sát do PwC thực hiện năm 2025 cho thấy, khoảng 54% người tiêu dùng tại Việt Nam khi được hỏi sẵn sàng trả thêm tối đa 10% cho sản phẩm thân thiện với môi trường. Tại siêu thị Aeon Việt Nam, theo bà Nguyễn Thị Ngọc Huệ - Giám đốc Quản trị chiến lược nguồn nhân lực, Truyền thông đối ngoại và Phát triển bền vững, tỷ trọng các sản phẩm xanh tăng rõ rệt trên các kệ hàng của hệ thống nhằm đáp ứng nhu cầu mua sắm. Điều này cho thấy rõ sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng, trong ngân sách chi tiêu của khách hàng.

Bên cạnh đó, một khảo sát của PwC Việt Nam cũng cho thấy tại TP.Hồ Chí Minh, khoảng 72% người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao hơn để mua sản phẩm xanh và thân thiện môi trường, phản ánh nhận thức ngày càng tăng về trách nhiệm tiêu dùng bền vững. 

Trước xu hướng đó, doanh nghiệp Việt Nam đang tăng tốc “xanh hóa” cả sản phẩm lẫn quy trình sản xuất. Theo số liệu của Bộ Công Thương, nhu cầu tiêu dùng sản phẩm xanh tại Việt Nam tăng trung bình khoảng 15% mỗi năm trong giai đoạn 2021 – 2023. Nhiều ngành hàng như thực phẩm hữu cơ, bao bì sinh học, sản phẩm thay thế nhựa và đồ gia dụng tái chế ghi nhận mức tăng trưởng doanh số từ 40 – 60% khi được truyền thông đúng cách.

Đáng chú ý, thị trường thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam đã đạt quy mô khoảng 100 triệu USD vào năm 2023, tăng khoảng 20% so với ba năm trước. Đây không chỉ là minh chứng cho sức hút của tiêu dùng xanh, mà còn cho thấy một phân khúc thị trường thực sự, mang lại giá trị kinh tế rõ ràng cho doanh nghiệp.

Tuy vậy, bên cạnh cơ hội, thị trường tiêu dùng xanh cũng đối mặt không ít thách thức. Chi phí sản xuất cao, hệ thống tiêu chuẩn “xanh” chưa đồng bộ và nguy cơ “greenwashing” – sản phẩm gắn mác xanh nhưng không thực sự thân thiện môi trường đang làm xói mòn niềm tin của người tiêu dùng. Nếu không được kiểm soát chặt chẽ, những yếu tố này có thể kìm hãm đà phát triển của thị trường xanh trong dài hạn.

Các sản phẩm xanh ngày càng được người tiêu dùng lựa chọn.

Theo các chuyên gia, để tiêu dùng xanh thực sự trở thành dòng chảy chủ đạo, doanh nghiệp cần chuẩn hóa quy trình sản xuất, minh bạch thông tin môi trường và cam kết trách nhiệm xã hội. Cùng với đó, cơ quan quản lý cần sớm ban hành bộ tiêu chí “nhãn xanh” quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn nguyên liệu bền vững, ưu đãi tín dụng xanh và đẩy mạnh truyền thông để nâng cao nhận thức cộng đồng.

Tiêu dùng xanh, về bản chất, không chỉ là hành vi mua sắm, mà là một lối sống hướng tới phát triển bền vững, nơi mỗi lựa chọn tiêu dùng đều góp phần vào mục tiêu chung bảo vệ hành tinh. Khi Nhà nước, doanh nghiệp và người dân cùng chung tay, kinh tế xanh sẽ trở thành trụ cột của nền kinh tế tương lai, giúp Việt Nam không chỉ tăng trưởng mà còn phát triển theo hướng bền vững, bao trùm và nhân văn.

Thanh Hiền