Tỉnh nào xếp ‘bét bảng’ xếp hạng chỉ số công khai ngân sách?

Khảo sát Chỉ số công khai ngân sách tỉnh (với tên viết tắt tiếng Anh là POBI) là khảo sát đầu tiên ở Việt Nam về mức độ công khai ngân sách tỉnh bắt đầu từ năm 2017 và năm 2018 tiếp tục được thực hiện. Chỉ số công khai ngân sách (POBI) là công cụ giúp các tỉnh, thành phố có thể tham chiếu và đo đạc mức độ công khai, minh bạch trong quản lý NSNN và mức độ thực thi Luật NSNN năm 2015.

Hải Phòng xếp “bét bảng”

Kết quả khảo sát cho thấy, chỉ số trung bình về công khai ngân sách tỉnh đạt 51/100 điểm quy đổi xếp hạng, cao hơn so với chỉ số trung bình đối với POBI 2017 là 30,5/100 điểm. Điều này cho thấy mức độ công khai ngân sách nhà nước của 63 tỉnh/thành phố năm 2018 đã cải thiện hơn so với năm 2017.

Báo cáo chỉ ra có 6 tỉnh công khai đầy đủ thông tin về ngân sách và không còn tỉnh nào có điểm số POBI bằng 0. Trong khi năm 2017 có 4 tỉnh có điểm số POBI bằng 0 và không có tỉnh nào công khai đầy đủ thông tin về ngân sách tỉnh. 

Xếp hạng POBI 2018 về kết quả công khai minh bạch ngân sách của địa phương được thực hiện theo thang điểm với 4 mức. Mức A: Từ 75 – 100 điểm quy đổi, được hiểu là mức độ công khai “Đầy đủ”. Mức B: Từ 50 – dưới 75 điểm quy đổi), được hiểu là mức độ công khai “Tương đối”. Mức C: Từ 25 – dưới 50 điểm quy đổi, được hiểu là mức độ công khai “Chưa đầy đủ”. Mức D: Từ 0 – dưới 25 điểm quy đổi, được hiểu là mức độ công khai “Ít”.

Trong xếp hạng công khai ngân sách POBI 2018, có 6 tỉnh được xếp vào nhóm A- công khai "Đầy đủ" bao gồm: Vĩnh Long (90,52 điểm), Bà Rịa - Vũng Tàu (85,91 điểm), Đà Nẵng (83,09 điểm), Vĩnh Phúc (82,05 điểm), Quảng Nam (76,68 điểm) và Hậu Giang (76,66 điểm). Đặc biệt, Hải Phòng đứng cuối bảng xếp hạng chỉ với 5,14/100 điểm. Như vậy, có 6 tỉnh công khai "Đầy đủ", 27 tỉnh công khai "Tương đổi đầy đủ", 21 tỉnh công khai "Chưa đầy đủ" và 9 tỉnh "Ít" công khai.

POBI 2018 cũng cho thấy sự khác biệt giữa mức độ công khai ngân sách tỉnh của các vùng. Vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và vùng Đồng bằng sông Cửu Long là hai vùng có điểm xếp hạng POBI trung bình cao nhất, lần lượt là 60.9 và 59.16 điểm, tiếp theo đó là vùng Đông Nam Bộ (54.37 điểm) và Đồng bằng sông Hồng (50.55 điểm).

Vùng Bắc Trung Bộ có số điểm trung bình thấp nhất trong 7 vùng địa lý, chỉ đạt 40.33 điểm, tiếp đó là Trung du và miền núi Bắc bộ (42.9 điểm) và khu vực Tây Nguyên (46.3 điểm).

Nỗ lực đáng kể trong việc công khai ngân sách

PGS, TS. Nguyễn Đức Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh và Chính sách. 

Trao đổi với phóng viên về vấn đề trên, PGS, TS. Nguyễn Đức Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh và Chính sách (VEPR) cho biết, so với năm 2017 là năm đầu tiên khảo sát chỉ số công khai ngân sách tỉnh (POBI), các tỉnh chưa ý thức hết về việc minh bạch, công khai ngân sách dù trong luật pháp đã quy định. Đến năm nay, các tỉnh đã ý thức rất rõ trong việc công khai, minh bạch ngân sách theo các quy định của Bộ Tài chính.

Vì vậy, mặc dù tiêu chí đánh giá của POBI năm nay chặt chẽ hơn năm trước, nhưng điểm trung bình của các tỉnh vẫn tăng lên từ 30,5 lên 51 điểm. Điều này cho thấy sự nỗ lực đáng kể của các tỉnh trong việc công khai, minh bạch ngân sách.

Tuy nhiên, các thành phố lớn trực thuộc trung ương cũng có những động thái rất khác nhau. Trong khi Đà Nẵng có tính minh bạch, công khai rất cao (đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng) thì Hà Nội và TP.HCM đều ở mức trung bình thấp.

"Đặc biệt, là trường hợp Hải Phòng, trong khi năm 2017, Hải Phòng không công bố bất kỳ thông tin nào liên quan đến thu, chi ngân sách thì năm nay cũng chỉ cải thiện một chút lên mức 5/100 điểm và đứng cuối bảng xếp hạng", PGS, TS. Nguyễn Đức Thành chia sẻ. 

Minh bạch ngân sách nhà nước theo chuẩn mực quốc tế(VietQ.vn) - Bộ Tài chính đã công bố “Báo cáo ngân sách dành cho công dân về Dự toán ngân sách Nhà nước năm 2019" trình Quốc hội.

Thanh Minh