Tôn vinh đóng góp của đội ngũ báo chí khoa học và công nghệ

Báo chí phản ánh kịp thời, sinh động hoạt động KH&CN

Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) vừa tổ chức Lễ trao Giải thưởng báo chí về khoa học và công nghệ năm 2021. Giải thưởng được Bộ KH&CN tổ chức hằng năm nhằm tôn vinh các tác giả có tác phẩm báo chí xuất sắc về KH&CN. Đây là sự ghi nhận của Bộ KH&CN trong việc vinh danh những nhà báo có tinh thần khoa học, đã nỗ lực hết mình, tìm tòi, phát hiện, phản ánh các kết quả của hoạt động KH&CN trong sự phát triển đất nước.

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cho biết, trong nhiều năm qua, Bộ KH&CN cũng như ngành KH&CN luôn nhận được sự quan tâm, sát cánh của đội ngũ phóng viên, biên tập viên ở cả Trung ương và địa phương. Đây thực sự là nguồn động viên to lớn đối với những người làm khoa học.

Các nhà báo đã kịp thời cung cấp thông tin về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với người dân, về những thành tựu khoa học, công nghệ mới; chủ động và tích cực tìm tòi, khám phá, phản ánh sinh động các hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ; tuyên truyền những giá trị tốt đẹp, nhân tố mới, mô hình, cách làm hay và tấm gương trong lĩnh vực KHCN&ĐMST. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, các nhà báo, phóng viên, biên tập viên đã không ngại dấn thân, hiểm nguy để tiếp cận và truyền tải thông tin KH&CN hữu ích, kết quả nghiên cứu các sản phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch của các nhà khoa học để đưa đến công chúng.

Bộ trưởng chia sẻ thêm, Giải thưởng báo chí về KH&CN được Bộ KH&CN triển khai từ năm 2012, là sự ghi nhận, tôn vinh của ngành KH&CN với những người làm báo viết về lĩnh vực KH&CN trên cả nước. Cuộc thi lần này đã thu hút gần 500 tác phẩm báo chí đăng ký tham dự giải thưởng, với nhiều thể loại đã thể hiện sự quan tâm của những người làm báo, các cơ quan báo chí với lĩnh vực KH&CN, thực sự là "cầu nối thông tin" rất quan trọng giữa ngành KH&CN với đông đảo nhân dân.

"Thay mặt Lãnh đạo Bộ KH&CN, tôi ghi nhận, biểu dương và cảm ơn sự đóng góp của các nhà báo, phóng viên, biên tập viên phụ trách lĩnh vực KH&CN và các tác giả đã tham gia dự thi. Đặc biệt, xin chúc mừng 17 tác giả, nhóm tác giả được trao Giải báo chí về KH&CN năm 2021. Với việc tổ chức Giải thưởng hôm nay, Bộ KH&CN mong muốn tri ân, cảm ơn những người làm báo đã góp phần quan trọng vào những kết quả tích cực, thành công của ngành KH&CN trong năm 2021 rất đặc biệt, một năm chúng ta trải qua những khó khăn chưa từng có do dịch bệnh", Bộ trưởng nói.

Cũng theo Bộ trưởng, Bộ KH&CN luôn dành sự ưu tiên, chú trọng phát triển lĩnh vực truyền thông KH&CN. Đây cũng là 1 trong 9 nhiệm vụ, giải pháp được đưa trong Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030. Trong thời gian tới, Bộ KH&CN mong các nhà báo tiếp tục đồng hành với Bộ và ngành KH&CN, có nhiều tác phẩm có giá trị cao hơn nữa, là cầu nối kết nối giữa nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân để đóng góp vào thành công chung của ngành KH&CN, phục vụ các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.

Tôn vinh giá trị cao quý của những người làm báo

Cùng phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh, KH&CN được Đảng, Nhà nước xác định là quốc sách hàng đầu, là động lực phát triển KT-XH và giữ vai trò then chốt trong công cuộc đổi mới của nước ta, đặc biệt là trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Để thúc đẩy nền KH&CN nước nhà, vai trò của công tác truyền thông KH&CN đã được đặt đúng vị trí, là một trong những nhiệm vụ quan trọng để gắn kết cộng đồng và giới nghiên cứu, chuyển tải các chủ trương định hướng phát triển KH&CN, các kết quả nghiên cứu, ứng dụng KH&CN, nâng cao kiến thức về KH&CN cho người dân. Năm nay, Giải thưởng đã thu hút gần 500 tác phẩm với nhiều thể loại đã thể hiện ý thức, trách nhiệm rất cao của báo chí với đất nước, thực sự là "cầu nối thông tin" quan trọng giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Được bắt đầu từ năm 2012, Giải thưởng báo chí viết về KH&CN do Bộ KH&CN tổ chức luôn thu hút được sự quan tâm đặc biệt của báo giới về KH&CN. Nhìn lại chặng đường đã đi qua, tuy không dài nhưng Giải thưởng đã bước đầu lan tỏa đến nhiều góc cạnh của đời sống, trở thành một trong những giải Báo chí uy tín và là mối quan tâm của những người làm báo về lĩnh vực KH&CN trong cả nước.

Giải thưởng hôm nay để tri ân, cảm ơn những người làm báo đã góp phần quan trọng vào những kết quả tích cực, thành công của ngành KH&CN trong năm qua, năm 2021 rất đặc biệt, một năm chúng ta trải qua những khó khăn chưa từng có do dịch bệnh. Báo chí đã phát huy sức mạnh to lớn, tạo niềm tin trong nhân dân. Qua đó, xã hội thấy được bức tranh toàn cảnh về hoạt động KH&CN có những chuyển động mạnh mẽ, những chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Nhà nước và Chính phủ, thấy rõ những thành tựu đạt được của KH&CN nước nhà. Minh chứng rõ nét cho sự chuyển động thể hiện ở thành tựu phát triển của các ngành, lĩnh vực nổi bật như: nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, giao thông, y tế, an ninh quốc phòng… trong thời gian qua đều có sự đóng góp của KH&CN.

Thực tế, theo từng năm số lượng tác phẩm và đơn vị tham dự Giải thưởng ngày càng tăng, điều này cho thấy ý thức trách nhiệm cao, sự hưởng ứng nhiệt thành, thực sự quan tâm của những người đứng đầu các cơ quan báo chí cũng như phóng viên viết về lĩnh vực KH&CN; mặt khác sức lan tỏa cũng như giá trị của Giải thưởng ngày càng được khẳng định và tôn vinh. Giải thưởng hôm nay được dành để tôn vinh những giá trị cao quý của những người làm báo, tôn vinh những đóng góp trách nhiệm, chất lượng, hiệu quả, bền bỉ của người làm báo. Đó là những ý tưởng tiên phong, sáng tạo, tinh thần dũng cảm, dấn thân. Những giá trị đó đã kết tinh trong các tác phẩm báo chí để góp phần thực hiện các chủ trương đúng đắn của Đảng, quản lý hiệu quả của ngành KH&CN, sự đồng hành của Nhân dân, làm cho xã hội tốt đẹp hơn.

"Thay mặt Hội Nhà báo, tôi biểu dương những đóng góp to lớn, thiết thực và nhiệt liệt chúc mừng thành tích của đội ngũ những người viết báo về lĩnh vực KH&CN cả nước, nhiệt liệt chúc mừng các nhà báo vinh dự được trao Giải Báo chí về KH&CN hôm nay", ông Nguyễn Hữu Lợi nói.

Xác định quan điểm phát triển KH&CN có vai trò đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Tiếp tục thực hiện nhất quán chủ trương KH&CN là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại...” Đây là tư duy đổi mới, quan trọng, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng, Nhà nước ta đối với vai trò của KH&CN trong tiến trình phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Nhiệm vụ trọng tâm của đất nước ta, nhân dân ta giai đoạn hiện nay là đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Để đạt được mục tiêu đó, có vai trò và trách nhiệm rất lớn của đội ngũ cán bộ KH&CN, những người trực tiếp góp phần để KH&CN thực sự trở thành động lực mạnh mẽ, có tác dụng thúc đẩy phát triển tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội. Để thực hiện thành công sứ mệnh ấy có sự đóng góp không nhỏ của các nhà báo, những người truyền lửa đến bạn đọc. Khi xác định và theo đuổi sứ mệnh ấy bằng tài năng, bằng dự dấn thân, dũng cảm thì các nhà báo, cơ quan báo chí sẽ được sự ghi nhận không chỉ là những giải thưởng mà cao hơn, đó là lòng tin của bạn đọc, của người dân.

"Nhân dịp trao Giải Báo chí về KH&CN, thay mặt cho Hội Nhà báo một lần nữa, tôi thân ái chúc các đồng chí, những người làm báo Việt Nam, luôn luôn xứng đáng là những chiến sĩ xung kích, kiên cường trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, góp phần cùng toàn Ðảng, toàn dân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Ðại hội lần thứ XIII của Ðảng. Hội Nhà báo Việt Nam sẽ thông qua Hội Nhà báo của các địa phương và các ngành có thông tin đầy đủ hơn về giải để làm sao cho các Hội Nhà báo, các cơ quan báo chí quan tâm nhiều hơn nữa, bởi hoạt động KH&CN ở các địa phương cũng hết sức sôi nổi, thậm chí có những vấn đề nảy sinh từ chính địa phương, từ chính cơ sở, từ chính người nông dân họ phải đối mặt và phải giải quyết những vấn đề đó. KH&CN cần phải được tiếp cận, đi sâu và không ai khác chính nhà báo, nhà khoa học sẽ viết các tác phẩm báo chí. Tôi tin tưởng rằng, với việc tiếp tục phát động Giải thưởng báo chí của Bộ KH&CN trong những năm tiếp theo, sẽ có nhiều nhà báo bản lĩnh, dũng cảm đột phá, mang tới độc giả, khán thính giả cả nước những thông tin KH&CN có giá trị, thể hiện đậm nét vai trò của KH&CN đối với đời sống và sản xuất", Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam bày tỏ.

Mong muốn Bộ KH&CN tiếp tục đồng hành cùng báo chí

Thay mặt cho các tác giả đạt giải, nhà báo Phan Thu Giang, Báo Điện tử Chính phủ cũng cho rằng, vai trò, sứ mệnh của KHCN và đổi mới sáng tạo đã được khẳng định mạnh mẽ trong 6 nhiệm vụ và 3 đột phá chiến lược mà Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra. Có thể nói chưa khi nào truyền thông KHCN lại được nhấn mạnh trong các văn bản, chính sách phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo ở nước ta như hiện nay. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhiều lần chỉ đạo nhiệm vụ đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách KHCN, truyền cảm hứng, tôn vinh trí thức, nhà khoa học, lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo trong toàn dân…

Thời gian qua, báo chí đã thực sự là cánh tay nối dài đưa KH&CN đến với công chúng. Nhiều tác phẩm của báo chí đã phản ánh kịp thời, đậm nét kết quả hoạt động, thành tựu của Bộ KH&CN và toàn ngành KH&CN, tham gia giải quyết các vấn đề cấp bách, gắn với thực tiễn và đòi hỏi của cuộc sống, góp phần nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của KHCN.

"Các phóng viên, biên tập viên bày tỏ mong muốn Bộ KH&CN trong thời gian tới tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện để đội ngũ những người làm báo KHCN có thể có được những thông tin khoa học hay, nhanh và kịp thời để chuyển tới độc giả cả nước, để báo chí tiếp tục là cầu nối đưa tri thức và tiến bộ KHCN đến nhanh hơn với công chúng và đời sống sản xuất, xã hội; góp phần khơi dậy, truyền cảm hứng và xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo trong cộng đồng", nhà báo Phan Thu Giang cho hay.

Được biết, tiếp nối thành công từ các năm trước, Giải thưởng báo chí KH&CN năm 2021 tiếp tục nhận được sự hưởng ứng tham gia của nhiều cơ quan báo chí ở trung ương và địa phương, Ban tổ chức đã nhận được gần 500 tác phẩm/nhóm tác phẩm của các tác giả, nhóm tác giả. Theo đánh giá của Hội đồng bình chọn, nhìn chung các tác phẩm đã phản ánh tương đối toàn diện về mọi mặt hoạt động KH&CN, đề cập đến những vấn đề cấp bách, phổ biến và thực tiễn của đời sống kinh tế - xã hội. Nhiều tác phẩm có chất lượng tốt, chủ đề có tính thời sự, phản ánh kịp thời, đậm nét kết quả hoạt động, sự kiện lớn của Bộ, ngành KH&CN… Một số tác phẩm được đầu tư bài bản, công phu, chuyên nghiệp, mang tính phát hiện, tính phản biện tốt, đi đến tận cùng của vấn đề, có hiệu quả xã hội mạnh mẽ, tích cực, có sức ảnh hưởng lan tỏa cao.

Năm qua, báo chí cũng tập trung phản ánh về một số chủ đề thời sự như: Cơ chế chính sách về KH&CN; Tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với đời sống xã hội; Chuyển đổi số; Trí tuệ nhân tạo; Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Xây dựng cơ chế chính sách nhằm tháo gỡ các nút thắt đẩy nhanh phát triển KH&CN. Các tác phẩm báo chí đã góp phần tôn vinh các nhà khoa học bằng hoạt động kiên trì, thầm lặng, tâm huyết và đầy sáng tạo để tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị phục vụ đời sống nhân dân.

Thông qua các tác phẩm, vai trò, vị trí của KH&CN được khẳng định trong việc tham gia giải quyết tốt các vấn đề thực tiễn cuộc sống đặt ra như: Nhóm tác phẩm “Khởi nghiệp công nghệ từ bùng nổ đến định hình”; “Những người lính trên không gian mạng”; “Kỳ vọng bứt phá KHCN, đổi mới sáng tạo theo Nghị quyết Đại hội XIII” “Công nghệ QR Code ở Việt Nam”; “Nhìn nhận đúng về mô hình phát triển công nghệ để tạo cú hích tăng trưởng”...

Qua 2 vòng chấm Sơ tuyển và Chung tuyển, đã có 17 tác phẩm và nhóm tác phẩm được Bộ KH&CN phê duyệt và trao giải, gồm: Thể loại Báo in (01 Giải Nhất, 01 Giải Nhì; 01 Giải Ba; 02 Giải Phụ); Thể loại Báo điện tử (01 Giải Nhất, 01 Giải Nhì; 01 Giải Ba; 01 Giải Phụ); Thể loại Truyền hình (02 Giải Nhì, 01 Giải Ba; 02 Giải Phụ) và Thể loại Phát thanh (02 Giải Nhì, 01 Giải Ba).

Các tác giả/nhóm tác giả đoạt giải Nhất nhận được Cúp và Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ và số tiền thưởng 25 triệu đồng; Các tác giả/nhóm tác giả đoạt giải Nhì, Ba và giải Phụ nhận được Giấy chứng nhận và Biểu trưng Giải thưởng Báo chí về khoa học và công nghệ năm 2021 đồng thời được nhận số tiền tương ứng là 12 triệu đồng đối với Giải Nhì, 7 triệu đồng đối với Giải Ba và 3 triệu đồng đối với Giải Phụ.

Danh sách các tác phẩm đoạt Giải thưởng Báo chí Khoa học và Công nghệ năm 2021 Giải Nhất - Nhóm tác phẩm: Khởi nghiệp công nghệ từ bùng nổ đến định hình, Báo Nhân Dân cuối tuần. - Nhóm tác phẩm: Kỳ vọng bứt phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo theo nghị quyết đại hội XIII, Báo điện tử Chính phủ. Giải Nhì - Nhóm tác phẩm: Những người lính trên không gian mạng, Báo Quân đội Nhân dân cuối tuần. - Nhóm tác phẩm: Công nghệ QR Code ở Việt Nam, Báo Điện tử Dân Việt/Nông thôn ngày nay. - Tác phẩm: Những hệ gen không vô danh, Kênh VTV1 - Đài Truyền hình Việt Nam. - Tác phẩm: Tháo gỡ những điểm nghẽn, huy động nguồn lực cho đổi mới sáng tạo, Truyền hình Quốc hội Việt Nam. - Tác phẩm: Lâm Đồng: Tạo đà cho nông nghiệp 4.0 từ Nghị quyết thời 0.4, Kênh Thời sự VOV1 – Đài Tiếng nói Việt Nam. - Tác phẩm: Ứng dụng Khoa học công nghệ trong sản xuất - hướng đi mới của nông dân Kiên Giang, Đài Phát thanh và Truyền hình Kiên Giang. Giải Ba - Nhóm tác phẩm: Nhìn nhận đúng về mô hình phát triển công nghệ để tạo cú hích tăng trưởng, Báo Lao Động cuối tuần. - Tác phẩm: Chuyện về những người sửa chữa tổn thương cho các bào thai, Báo Nhân Dân điện tử. - Tác phẩm: Hiệu quả từ mô hình khởi nghiệp 3 nhà, Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Dương. - Tác phẩm: Hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của Việt Nam hướng tới mục tiêu vươn tầm thế giới, Đài Tiếng nói nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Giải Phụ - Nhóm tác phẩm: GS. VS. TSKH Trần Đình Long, Kiến trúc sư trưởng của đường dây 500KV: Với khoa học, điều không thể vẫn trở thành có thể, Ấn phẩm Khoa học và Đời sống, Báo Tri thức và Cuộc sống. - Nhóm tác phẩm: Việt Nam - hành trình phóng vệ tinh vào vũ trụ, Báo Tuổi trẻ. - Nhóm tác phẩm: Techfest Connect 2021 - "Mở đường" cho startup phát triển, Tạp chí Kinh tế Việt Nam (VnEconomy). - Tác phẩm: Kon Tum triển khai các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng Khoa học và Công nghệ, Đài Phát thanh và Truyền hình Kon Tum. - Tác phẩm: Hiệu quả từ nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, Đài Phát thanh và Truyền hình Long An.

Phong Lâm