Trung Quốc công bố dự thảo tiêu chuẩn quốc gia về hệ thống hỗ trợ lái xe kết hợp

Động thái này được đánh giá là bước quan trọng để định hướng đổi mới bằng quy định, đồng thời bảo vệ sự tăng trưởng an toàn của ngành công nghiệp ô tô trong bối cảnh công nghệ lái xe thông minh ngày càng phổ biến.

Mới đây, Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin (MIIT) Trung Quốc đã công bố bản dự thảo tiêu chuẩn, đặt ra các yêu cầu an toàn chi tiết đối với hệ thống hỗ trợ lái xe Cấp độ 2. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc xây dựng một bộ khung pháp lý thống nhất cho loại công nghệ vốn được coi là cầu nối giữa các tính năng hỗ trợ và các hệ thống lái tự động hoàn toàn. Theo MIIT, tiêu chuẩn này nhằm lấp đầy khoảng trống pháp lý về an toàn sản phẩm, bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân trước tốc độ phát triển nhanh chóng của ngành.

Một quan chức của MIIT nhấn mạnh điểm nổi bật của dự thảo là các quy định cụ thể về điều kiện vận hành, cơ chế giám sát người lái và nghĩa vụ an toàn của nhà sản xuất. Hệ thống L2, mặc dù được trang bị nhiều tính năng hỗ trợ, không phải là hệ thống lái tự động hoàn toàn, do người lái vẫn phải liên tục thực hiện các nhiệm vụ lái xe chủ động. Các nhà sản xuất phải chỉ định rõ điều kiện sử dụng như tốc độ, loại đường và bị cấm kích hoạt chức năng ngoài các thông số đã đăng ký. Biện pháp này nhằm ngăn chặn tình trạng lạm dụng hoặc sử dụng sai công nghệ, vốn có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.

Trung Quốc công bố dự thảo tiêu chuẩn an toàn hỗ trợ lái xe L2 để tham vấn công chúng 

Dự thảo cũng đưa ra các yêu cầu chặt chẽ về phát hiện trạng thái của tài xế. Các hệ thống L2 phải được trang bị khả năng phát hiện khi người lái không cầm vô lăng hoặc không nhìn về phía trước. Nếu hệ thống phát hiện tài xế mất tập trung và kích hoạt chế độ giảm thiểu rủi ro, nó sẽ tự động vô hiệu hóa trong ít nhất 30 phút trước khi được kích hoạt lại. Đây là cơ chế răn đe nhằm bảo đảm người lái không phụ thuộc quá mức vào công nghệ và duy trì sự kiểm soát cần thiết.

Ông Gong Jinfeng, Phó tổng giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Công nghệ Ô tô Trung Quốc, cho biết dự thảo vừa tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế vừa điều chỉnh để phù hợp với điều kiện giao thông nội địa. So với Quy định số 171 của Liên Hợp quốc do Ủy ban Kinh tế châu Âu thông qua năm 2024, dự thảo của Trung Quốc yêu cầu các bài kiểm tra đường bộ chi tiết hơn, bổ sung các kịch bản sát thực tế và thêm quy định về ghi dữ liệu vận hành trên xe để hỗ trợ điều tra tai nạn. “Điều này mang lại sự bảo vệ toàn diện cho an toàn giao thông cũng như tính mạng và tài sản của người dân,” ông Gong nhấn mạnh.

Ông cũng cho biết, việc áp dụng tiêu chuẩn mới sẽ buộc các doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn vào nghiên cứu và phát triển liên quan đến an toàn, chuyển từ mục tiêu chạy đua tính năng sang ưu tiên độ tin cậy và kiểm soát rủi ro. Quan điểm này được ông Li Chuanhai, Phó chủ tịch Geely Auto Group và Chủ tịch Viện Nghiên cứu Geely, đồng tình. Ông Li cho rằng trong ngắn hạn, các nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp cần nhanh chóng nâng cấp sản phẩm để đáp ứng các chỉ số hiệu suất và cơ chế an toàn theo quy định mới. Về lâu dài, các tiêu chuẩn sẽ giúp thống nhất phương pháp kỹ thuật, củng cố niềm tin của công chúng và mở đường cho các hệ thống tự động cấp độ cao hơn, như Level 3.

Theo số liệu của MIIT, từ tháng 1 đến tháng 7 năm nay, Trung Quốc đã bán được 7,76 triệu xe chở khách mới trang bị hệ thống hỗ trợ lái xe kết hợp, tăng 21,3% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt tỷ lệ thâm nhập 62,6% trên tổng lượng xe mới. Sự tăng trưởng nhanh này được xem là một trong những động lực chính khiến chính phủ phải sớm thiết lập khung pháp lý, nhằm kiểm soát rủi ro trước khi công nghệ tiến tới các cấp độ tự động cao hơn.

Để phù hợp với các dạng sản phẩm và lộ trình kỹ thuật đa dạng, dự thảo phân loại hệ thống L2 thành ba nhóm: hỗ trợ kết hợp một làn cơ bản, hỗ trợ kết hợp nhiều làn cơ bản và hỗ trợ kết hợp dựa trên dẫn đường. Mỗi nhóm sẽ có các tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu an toàn riêng, bảo đảm tính linh hoạt nhưng vẫn thống nhất trong quản lý. MIIT cho biết dự thảo hiện đang được công khai để lấy ý kiến từ các doanh nghiệp, tổ chức kỹ thuật và chuyên gia, trước khi hoàn thiện và đưa vào áp dụng chính thức.

Việc ban hành tiêu chuẩn quốc gia về hệ thống hỗ trợ lái xe Cấp độ 2 không chỉ giúp Trung Quốc bắt kịp xu thế toàn cầu, mà còn tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành ô tô thông minh. Trong bối cảnh các công nghệ hỗ trợ lái đang dần trở thành yếu tố tiêu chuẩn của xe mới, những quy định này được kỳ vọng sẽ đảm bảo sự cân bằng giữa đổi mới, an toàn và quyền lợi của người tiêu dùng, đồng thời mở đường cho các cấp độ tự động hóa cao hơn trong tương lai.

Bảo Linh