Tư vấn chọn mua dầu nhớt xe ô tô chất lượng

Ngoài phụ tùng xe ô tô, dầu nhớt là một trong những yếu tố quan trọng. Tác dụng cơ bản nhất của dầu nhớt vẫn là giảm ma sát nên độ nhớt là chỉ tiêu có ảnh hưởng quan trọng nhất đến chất lượng của một sản phẩm dầu nhờn thương mại.

Trên thị trường dầu nhớt Việt Nam hiện nay dành cho ô tô giá rẻ có bán rất nhiều chủng loại với nhiều thương hiệu và tiêu chuẩn dầu nhớt khác nhau. Tùy theo tình trạng sử dụng, tuổi thọ và kiểu động cơ mà người mua cần có những kiến thức cơ bản để lựa chọn loại dầu nhớt phù hợp. Sau đây là một số vấn đề cần lưu ý khi chọn mua dầu nhớt cho ‘xế hộp’ của mỗi gia đình:

Xác định chỉ số dầu nhớt

Các chỉ số dầu nhớt là một trong những thông tin về tiêu chuẩn dầu nhớt quan trọng mà người tiêu dùng cần phải lưu ý khi chọn mua dầu nhớt cho xe ô tô. Các chỉ số này có thể được tìm thấy trên nhãn sản phẩm, bao gồm chỉ số về độ nhớt theo đánh giá của Hiệp hội Kỹ sư ô tô Hoa Kỳ (SAE – Society of Automotive Engineers) và chỉ số về tính năng theo Viện dầu khí Hoa Kỳ (API – American Petroleum Institute).

Chỉ số SAE thường được ký hiệu như SAE 0W-40 hoặc SAE 20W-50… Trong đó ‘W’ ký hiệu thay cho dầu đa cấp, có độ nhớt thỏa mãn ở nhiều điều kiện nhiệt độ khác nhau, dùng trong tất cả các mùa trong năm. Những đặc điểm này khác với dầu đơn cấp chỉ đáp ứng được ở một nhiệt độ nhất định nào đó. Chữ số đứng trước ‘W’ cho biết nhiệt độ để dầu nhớt giúp động cơ khởi động tốt (tính theo nhiệt độ âm bằng cách lấy 30 trừ đi con số đó) và chữ số sau ‘W’ cho biết độ nhớt của dầu ở 100 độ C (giá trị càng cao thì độ nhớt càng lớn), thường từ 30 đến 50.

Chỉ số dầu nhớt là thông tin quan trọng cần lưu ý khi chọn mua dầu nhớt cho ô tô giá rẻ. Ảnh: Petrodunes.com

Người mua nên tùy theo điều kiện và lộ trình xe chạy mà chọn dầu có thông số thích hợp. Nếu xe chạy đường trường nhiều thì nên chọn thông số độ nhớt của dầu lớn, còn xe đi nhiều trong nội thành thì dầu có thông số dầu nhỏ sẽ phù hợp hơn. Các loại dầu đơn cấp sẽ được ký hiệu như SAE 30, SAE 40… thích hợp sử dụng cho máy nông và công nghiệp.

Chỉ số API thường được ký hiệu bắt đầu bằng chữ ‘S’ hoặc ‘C’, trong đó ‘S’ là loại dầu dùng cho động cơ chạy xăng và ‘C’ là dùng cho động cơ Diesel. Hiện tại, với động cơ xăng, API phân ra nhiều loại với thứ tự tiến dần từ SA, SB, SC mới nhất là SM. Đối với động cơ diesel, API chia thành CA, CD, CC tới CG, CH và CI. Càng về sau, chất lượng sản phẩm càng tốt do các nhà sản xuất phải thêm vào những chất phụ gia đặc biệt để thích nghi với những công nghệ động cơ mới.

Các ký tự sau chữ ‘S’ hay ‘C’dùng để phân biệt các cấp và được xếp hạng theo bảng chữ cái. Theo đó, khi phân loại theo tính năng API, thứ tự chữ cái càng lớn thì càng tốt. Trên các sản phẩm dầu động cơ thương mại, các nhà sản xuất thường ghi đầy đủ 2 cách phân loại này. Tùy thuộc vào đặc điểm động cơ mà những hãng xe hơi khuyến cáo người tiêu dùng sử dụng loại dầu nào.

Người tiêu dùng có thể tự đánh giá hay lựa chọn cho mình. Tuy nhiên, để biết được được loại dầu nào phù hợp với đặc điểm động cơ ô tô, đặc biệt loại ô tô giá rẻ đang sử dụng, người tiêu dùng nên lắng nghe khuyến cáo từ các chuyên gia, nhờ kỹ thuật viên của hãng tư vấn cũng như lựa chọn các hãng dầu nhớt uy tín như AP Oil, Saigon Petro, Total, BP, Castrol, Shell, Petrolimex hoặc tìm hiểu thêm thông tin từ các trang mua bán phụ tùng xe ô tô…

Phân biệt loại dầu nhớt thông thường và dầu nhớt tổng hợp 

Mặc dù các loại dầu nhớt hiện nay đều đạt tiêu chuẩn API và SAE nhưng dầu thông thường sẽ có ít các chất phụ gia hơn nên giá thành rẻ hơn rất nhiều so với dầu tổng hợp, thích hợp cho những người có nhu cầu thay dầu thường xuyên và số km thấp.

Dầu nhớt tổng hợp giúp động cơ ô tô giá rẻ hoạt động hiệu quả hơn dầu nhớt thông thường. Ảnh: lubricating-oil-manufacturer.uaesupplier.com

Trong khi đó, mặc dù dầu nhớt tổng hợp đắt hơn gấp ba lần so với dầu nhớt thông thường, nhưng loại dầu nhớt này mang đến rất nhiều ích lợi cho động cơ như giúp bôi trơn những chi tiết máy có khoang hở nhỏ nhất. Nhờ đó, tuổi thọ của xe được kéo dài và thời gian sử dụng gấp nhiều lần so với loại dầu thông thường, đảm bảo tính năng bảo vệ động tốt nhất cho động cơ. Vì thế, thay vì tiết kiệm một khoản tiền để mua dầu nhớt tổng hợp, người tiêu dùng nên nghĩ đến số tiền mà phải bỏ ra để sửa chữa sẽ cao hơn rất nhiều lần khi động cơ gặp hỏng hóc vì sử dụng loại dầu nhớt không phù hợp.

Phân loại dầu nhờn theo độ nhớt  

Đây là bước quan trọng khi chọn mua dầu nhớt cho xe ô tô giá rẻ. Ở phương pháp này, các nhà sản xuất dầu nhớt thống nhất dùng cách phân loại dầu nhờn của Hiệp hội kỹ sư ôtô Mỹ SAE (Society of Automotive Engineers). Các phân loại của SAE tùy thuộc vào sản phẩm dầu đó là đơn cấp hay đa cấp. Theo đó, dầu đa cấp có độ nhớt thỏa mãn ở nhiều điều kiện nhiệt độ khác nhau trong khi dầu đơn cấp chỉ đáp ứng ở một nhiệt độ nào đó.

Đối với dầu đa cấp, sau chữ SAE là tiền tố như 5W, 10W hay 15W, 20W. Những số đứng trước chữ "W" dùng để chỉ khoảng nhiệt độ mà loại dầu động cơ đó có độ nhớt đủ để khởi động xe lúc lạnh. Để xác định nhiệt độ khởi động theo ký tự này, người dùng chỉ cần lấy 30 trừ đi các số đó nhưng theo nhiệt độ âm. Ví dụ, dầu 10W sẽ khởi động tốt ở âm 20 độ C, dầu 15W khởi động tốt ở âm 15 độ C.

Các loại dầu động cơ ở các nước hàn đới thường là loại 5W, 10W, 15W nhưng đa số các sản phẩm ở Việt Nam chỉ là loại 15W hay 20W. Mặc dù không có ý nghĩa quan trọng khi khởi động vì thời tiết ở Việt Nam thường không quá lạnh, nhưng để đạt được các yêu cầu khởi động lạnh, các nhà sản xuất phải thêm vào các chất phụ gia nên dầu có số càng nhỏ thì càng đắt. Loại 15W và 20W có mức giá trung bình nên được các hãng dầu nhờn nhập về hoặc sản xuất ở Việt Nam.

Cần phân loại dầu nhờn theo độ nhớt khi chọn mua dầu nhớt cho ô tô giá rẻ. Ảnh: dealnews.com

Đứng sau chữ "W" ở loại dầu đa cấp có thể là chữ 40, 50 hoặc 60. Đây là ký tự dùng để chỉ khoảng độ nhớt ở 100 độ C của các loại dầu nhờn. Thông thường, số càng lớn thì độ nhớt càng lớn và ngược lại. Ví dụ, với xe hoạt động không quá khắc nghiệt như động cơ ôtô chẳng hạn, chỉ số này ở khoảng 30, 40 hoặc 50 là đủ. Với những động cơ hoạt động ở vùng nhiệt độ cao, chỉ số này phải cao hơn, khoảng trên 60. Do sự thay đổi nhiệt độ nên tùy thuộc mùa mà người dùng mua loại 40 hoặc 50. Trong mùa đông, trời lạnh, nhiệt độ động cơ thấp nên chỉ cần dùng loại nhỏ như 30, 40. Ở mùa hè, nhiệt độ động cơ cao nên có thể dùng loại 50.

Do đặc tính của dầu đa cấp nên người ta thường gọi nó là "dầu bốn mùa". Khi có chữ "W", khách hàng có thể hiểu nó dùng được cho cả mùa đông và mùa hè. Ngoài loại đa cấp, nhiều nhà sản xuất cho ra cả loại dầu đơn cấp và chỉ có ký hiệu như SAE 40, SEA 50. Loại dầu này thường được dùng cho các loại động cơ 2 kỳ, máy nông nghiệp, công nghiệp...

Thay nhớt theo định kỳ 

Dầu nhớt trong quá trình sử dụng sẽ bị biến chất do tác động của nhiệt, tạp chất gây ô nhiễm và các chất phụ gia của dầu bị tiêu hao nên mất dần khả năng bôi trơn và bảo vệ động cơ. Vì vậy, thay dầu là một trong những thói quen cần có sau một thời gian sử dụng nhất định do các nhà sản xuất xe khuyến cáo hoặc theo số km xe đã chạy. Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người lái xe đều hiểu cặn kẽ về những tính năng, cũng như thông số ghi trên sản phẩm này. Điển hình như chữ “W” trong ký hiệu SEA 10W40 ghi trên các loại dầu nhớt thường được nghĩ là “Weight”, trong khi thực tế nó dùng để chỉ từ “Winter”.

Thay dầu nhớt định kỳ giúp đảm bảo độ bền và tuổi thọ cho ô tô giá rẻ.Ảnh: popularmechanics.com

Đa số thường áp dụng thay dầu sau 3 tháng hoặc từ 5.000 – 10.000 km. Tuy nhiên, tiêu chuẩn dầu nhớt hiện nay đã được cải tiến rất nhiều về chất lượng nên có thể giúp ô tô đi được gần 12.000 km sau mỗi lần thay mới trừ khi động cơ hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt.

Tóm lại, việc chọn đúng loại dầu nhớt phù hợp sẽ giúp bảo vệ động cơ hiệu quả hơn, tăng cường khả năng chống ăn mòn cho các bề mặt kim loại và hợp kim. Ngoài ra, dầu nhớt còn có tác dụng làm mát, làm sạch các bộ phận bên trong động cơ, giữ lại các chất cặn bã gây hại cho máy, góp phần nâng cao tuổi thọ và hiệu quả hoạt động cho ô tô. Vì thế, người tiêu dùng cần hiểu rõ những vấn đề cơ bản khi chọn mua dầu nhớt để đảm bảo chất lượng.

Nguyễn Dung (Tổng hợp)