UNDP và ISO thúc đẩy thiết lập quan hệ đối tác toàn cầu mới: Cơ hội chuyển đổi cho doanh nghiệp Việt Nam

Trong bối cảnh khoảng cách tài chính toàn cầu cho các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) lên tới 4,2 nghìn tỷ USD mỗi năm, việc thiếu một khung tiêu chuẩn thống nhất khiến các nền kinh tế mới nổi gặp khó trong thu hút vốn đầu tư chất lượng cao. Sự phân tán của hàng nghìn tiêu chuẩn ESG và hệ thống báo cáo trên thế giới làm gia tăng chi phí tuân thủ và giảm niềm tin của nhà đầu tư.

Tổ chức ISO mang tới hệ thống tiêu chuẩn đa lĩnh vực – từ môi trường, quản trị, trách nhiệm xã hội đến đánh giá tác động (ISO 14001, ISO 26000, ISO 37000, ISO 17029, ISO 17033 và đặc biệt ISO 17298 về đa dạng sinh học) - trong khi UNDP sở hữu mạng lưới triển khai tại hơn 170 quốc gia cùng các công cụ tài chính khí hậu.

Sự kết hợp giữa hai tổ chức tạo ra nền tảng để định hình mô hình “Impact Economy”, nơi các quyết định đầu tư và hoạt động kinh doanh dựa trên giá trị tác động xã hội - môi trường.

Sự kết hợp giữa ISO và UNDP là bước đi chiến lược dựa trên sự bổ sung hoàn hảo về thế mạnh của hai tổ chức. Hội nghị đã làm nổi bật Liên minh ImpactWorks, do UNDP và ISO đồng dẫn dắt, đang được thiết kế nhằm quy tụ các chính phủ, công ty và các tổ chức tiêu chuẩn để giúp định hình các phương pháp tiếp cận thực tiễn, nhằm lồng ghép các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) vào quy trình ra quyết định hằng ngày.

Phiên họp cũng có buổi giới thiệu về Tiêu chuẩn Hệ thống Quản lý ISO/UNDP 53001 sắp ra mắt, dự kiến vào giữa năm 2026. Tiêu chuẩn này sẽ cung cấp cho các tổ chức phương pháp tiếp cận có cấu trúc để tích hợp các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) vào quản trị, chiến lược, vận hành và báo cáo. Nó đang được phát triển để bổ sung cho các khuôn khổ bền vững hiện có, vốn được các chính phủ và doanh nghiệp sử dụng rộng rãi, đồng thời hỗ trợ việc thực hiện lộ trình Baku đến Belém.

Ngoài ra, hai tổ chức công bố kế hoạch đồng phát triển các tiêu chuẩn và hướng dẫn mới nhằm: (i) tăng tính minh bạch trong đo lường tác động; (ii) hỗ trợ các quốc gia xây dựng hệ thống báo cáo tác động; (iii) giúp doanh nghiệp tiếp cận tài chính xanh; và (iv) thúc đẩy các chỉ số thu hút đầu tư tác động.

Đối với Việt Nam, những định hướng này mở ra cơ hội củng cố hệ thống MRV, hoàn thiện khung báo cáo tác động và nâng cao năng lực doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi xanh. Việt Nam đang theo đuổi mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, xây dựng thị trường carbon và triển khai chiến lược đa dạng sinh học; vì vậy tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế - đặc biệt ISO 17298 và ISO/UNDP 53001 - sẽ giúp tăng tính minh bạch và khả năng tiếp cận tài chính xanh.

Những cam kết mạnh mẽ tại COP30 về khí hậu và đa dạng sinh học đặt ra yêu cầu các quốc gia, trong đó có Việt Nam tăng tốc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế vào chính sách và quản trị doanh nghiệp. Quan hệ đối tác UNDP-ISO là cơ hội để Việt Nam tiếp nhận hướng dẫn cập nhật, nâng cao chất lượng báo cáo ESG và tạo điều kiện để doanh nghiệp nhỏ và vừa bước vào thị trường tài chính bền vững.

Sự kiện UNDP và ISO thiết lập hợp tác tại COP30 được đánh giá là bước tiến quan trọng định hình chuẩn mực toàn cầu cho nền kinh tế tác động. Đây là thời điểm để Việt Nam chủ động tiếp cận nguồn lực quốc tế, chuẩn hóa hệ thống tiêu chuẩn và thúc đẩy mô hình phát triển dựa trên giá trị tác động tích cực trong thập kỷ tới, một số cơ hội với doanh nghiệp Việt Nam:

1. Việc UNDP và ISO phối hợp thiết lập hệ thống tiêu chuẩn chung về đo lường và báo cáo tác động hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam gia tăng tính minh bạch, nâng cao tính tin cậy của dữ liệu ESG và cải thiện khả năng tiếp cận nguồn vốn xanh quốc tế.

2. Sự hài hòa của các tiêu chuẩn quốc tế giúp doanh nghiệp Việt áp dụng đồng bộ các quy trình đánh giá môi trường, xã hội và quản trị, từ đó đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu và nâng cao lợi thế cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

3. Hệ thống MRV thống nhất được phát triển bởi UNDP–ISO tạo điều kiện để doanh nghiệp chuẩn hóa hoạt động giám sát, đo lường và thẩm tra tác động, góp phần nâng cao hiệu quả hệ thống quản lý và cải thiện chất lượng báo cáo ESG.

4. Doanh nghiệp Việt có cơ hội mở rộng hoạt động trong thị trường carbon và các dịch vụ môi trường mới khi các tiêu chuẩn liên quan đến phát thải, đa dạng sinh học và tín chỉ tác động được quốc tế công nhận và đồng bộ hóa.

5. Việc áp dụng các tiêu chuẩn ISO liên quan đến môi trường, đa dạng sinh học và quản trị giúp doanh nghiệp tăng khả năng chống chịu, đảm bảo tuân thủ pháp lý và góp phần thực hiện các mục tiêu quốc gia về tăng trưởng xanh và phát thải ròng bằng “0”.

Ths. Trần Anh Tuấn - CN. Phan Thanh Cường

(Phòng Đào tạo - Nghiên cứu phát triển, QUACERT)