Ứng dụng công nghệ mới nâng tầm giá trị cây chè Shan

Chè Shan ở miền núi phía Bắc Việt Nam là cây bản địa, có đặc điểm sinh trưởng mạnh, năng suất chất lượng tốt. Nghiên cứu của nhiều nhà khoa học về giống chè này xác định, chè Shan Việt Nam có đặc điểm hình thái, hoa quả, hàm lượng các hợp chất catechin, anthocyanin có giá trị trong phân loại thực vật về chè Shan và chế biến các sản phẩm có chứa hợp chất catechin, anthocyanin có nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người.

 Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào đầu tư thâm canh tăng năng suất chè Shan.

Cây chè Shan núi cao được đồng bào dân tộc trồng theo kiểu cây rừng trong vườn nhà. Cùng là giống chè Shan nhưng được trồng ở nhiều nơi như Hà Giang, Yên Bái, Điện Biên, Lai Châu...

Qua nghiên cứu, khảo sát, các nhà khoa học phát hiện, chỉ có 30% chè Shan là thuần chủng, còn lại 70% diện tích cá thể lai. Nếu để phát triển tự phát, nguồn gene quý của chè Shan sẽ dần mai một. Bài toán đầu tiên là phải chọn ra các cá thể cây đầu dòng làm giống. Sử dụng các biện pháp mô tả hình thái kết hợp với công nghệ sinh học, chọn ra được 23 cây chè có tuổi từ 300 – 600 năm để làm nguồn nhân giống.

Các mẫu chè Shan đầu dòng sau đó cũng được thu thập ở Hà Giang, Điện Biên và Yên Bái... để phân loại và phân tích các thành phần. Thông tin được tìm kiếm ở trong các mẫu chè là hàm lượng catechin (tác dụng hạn chế các bệnh tim mạch, tiểu đường...), tannin (có tác dụng ngăn ngừa oxy hóa và kháng khuẩn), anthocyanin (chống oxy hóa, hạn chế tế bào ung thư phát triển)... Nhóm nghiên cứu cũng tìm cách tách chiết các hợp chất quý này để ứng dụng vào các sản phẩm khác.

Có thể khẳng định, công nghệ tách chiết hợp chất catechin thành phần và anthocyanin được xây dựng có khả năng ứng dụng cao, cho phép thu chế phẩm có hàm lượng giàu catechin và anthocyanin. Từ đó góp phần đa dạng hóa sản phẩm từ chè Shan ở lĩnh vực thực phẩm chức năng, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của con người. Không chỉ thị trường trong nước, sức cạnh tranh của sản phẩm giàu catechin, anthocyanin trên thị trường thế giới cũng rất cao, nhất là khi Việt Nam tham gia vào TPP và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Hoài Thương (t/h)