Virus Nipah nguy hiểm như thế nào?

Mới đây, nhà chức trách bang Kerala, miền Nam Ấn Độ đang triển khai các biện pháp phòng ngừa sau khi ghi nhận một thiếu niên 14 tuổi tử vong do virus Nipah và xác định 60 người thuộc nhóm nguy cơ lây nhiễm cao.

Trả lời báo giới, người đứng đầu cơ quan y tế bang Kerala - bà Veena George xác nhận, ca bệnh trên tử vong vào ngày 21/7. Có 214 người từng tiếp xúc với ca bệnh này, trong đó 60 người thuộc nhóm nguy cơ cao. Các khu cách ly ngay tại cơ sở y tế đã được thiết lập.

Trong khi đó, người thân của bệnh nhân trên đang được theo dõi tại một bệnh viện địa phương sau khi 1 trường hợp có kết quả xét nghiệm dương tính với virus Nipah tại Malappuram, một thị trấn cách thủ phủ bang Kerala khoảng 350 km. Các trường hợp trong diện nguy cơ đã được yêu cầu cách ly tại nhà.

Trước đó, trong vai trò người phụ trách công tác kiểm soát bệnh do virus Nipah gây ra, bà George cho biết, chính quyền bang Kerala đã yêu cầu thành lập 25 tổ phụ trách truy vết và cách ly những người từng tiếp xúc với ca bệnh trên, đồng thời đẩy mạnh hoạt động phòng ngừa lây lan virus. Trưởng khoa Chăm sóc tích cực tại bệnh viện đa khoa Aster MIMS ở thành phố Calicut, bác sỹ Anoop Kumar nhận định có ít khả năng xảy ra đợt bùng phát bệnh do virus Nipal ở giai đoạn này, song vẫn cần theo dõi tình hình trong 7-10 ngày tới.

Theo một kết quả điều tra công bố cuối năm ngoái, nhiều địa phương ở bang Kerala nằm trong diện những khu vực có nguy cơ lây nhiễm virus Nipah cao nhất trên toàn cầu. Virus này liên quan đến hàng chục ca tử vong tại bang Kerala kể khi giới chức y tế xác định trường hợp đầu tiên nhiễm bệnh tại đây vào năm 2018.

Virus Nipah có nguồn gốc từ loài dơi ăn quả và động vật như lợn, có thể gây sốt, phù não và tử vong ở người. Virus này được xác định gây bệnh lần đầu tiên cách đây 25 năm ở Malaysia, sau đó dẫn đến các đợt bùng phát dịch tại Bangladesh, Ấn Độ và Singapore.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp Nipah vào loại mầm bệnh đáng quan ngại vì khả năng gây bệnh cao. Hiện chưa có vaccine phòng ngừa cũng như chưa có thuốc đặc trị bệnh do virus Nipah gây ra.

Virus Nipah được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1999 tại ổ dịch là trang trại lợn ở Malaysia. Virus cũng được tìm thấy ở một số động vật nuôi khác như ngựa, dê, cừu, mèo, chó. Từ năm 1999 đến nay, nước này chưa ghi nhận ổ dịch mới. Năm 2001, bang Siliguri, Ấn Độ ghi nhận ổ dịch virus Nipah ở một cơ sở y tế. Riêng Kerala ghi nhận một số đợt dịch kể từ năm 2018, khiến 17 trong số 18 bệnh nhân tử vong. Năm 2021, bang báo cáo 1 người chết, năm 2023 ghi nhận hai ca tử vong. Với cái chết của bệnh nhân 14 tuổi, tổng số ca tử vong do Nipah tại Kerala kể từ năm 2018 đến nay lên 21.

Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân có triệu chứng nhiễm virus Nipah tới bệnh viện ở Kozikode, bang Kerala, Ấn Độ. (Ảnh: AFP/TTXVN).

Tỷ lệ nhiễm virus Nipah không triệu chứng thay đổi tùy theo từng đợt bùng phát, dao động từ 17% đến 45%. Biến chứng chính ở người bệnh là viêm não (sưng não). Bệnh nhân cũng bị sốt, đau đầu dữ dội, nhiều người mất phương hướng, buồn ngủ và lú lẫn. Một số bệnh nhân nhiễm trùng khoang ngực.

Hiện chưa có thuốc chính thức điều trị virus Nipah. Bác sĩ thường chăm sóc người bệnh theo triệu chứng riêng lẻ, giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái và hy vọng họ hồi phục. Ở các nghiên cứu trên động vật, một số phương pháp cho thấy tiềm năng, nhưng đều chưa được thử nghiệm trên người. Trong thử nghiệm tiền lâm sàng nhỏ, loại thuốc có tên ribavirin giảm tỷ lệ tử vong, song cần nghiên cứu sâu hơn.

Phương pháp kháng thể đơn dòng cũng được chứng minh hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ tử vong ở khỉ xanh, nếu sử dụng đủ sớm trong quá trình lây nhiễm virus. Tuy nhiên, các nhà khoa học chưa khẳng định thuốc có hiệu quả ở người.

 Thanh Hiền (t/h)