Xác lập tầm nhìn chuyển đổi số - xanh hóa tăng trưởng đến năm 2030

Ngày 03/12/2025, tại Hà Nội, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương tổ chức Diễn đàn Chuyển đổi số ngành Công Thương năm 2025 với chủ đề “Chuyển đổi kép: Số hóa chuỗi cung ứng – Xanh hóa tăng trưởng”. 

Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang tăng tốc ứng dụng công nghệ và thúc đẩy tăng trưởng xanh, đặt ra yêu cầu ngành Công Thương phải tiếp tục đẩy mạnh đổi mới, hiện đại hóa chuỗi giá trị và nâng cao năng lực cạnh tranh trong tiến trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Thứ trưởng Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, bối cảnh kinh tế thế giới duy trì tăng trưởng với động lực đến từ dịch vụ, tiêu dùng số và đổi mới sáng tạo.

Xác lập tầm nhìn đến năm 2030

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh bối cảnh kinh tế thế giới duy trì tăng trưởng, với động lực đến từ dịch vụ, tiêu dùng số và đổi mới sáng tạo. Đối với Việt Nam, kinh tế số đang tiếp tục cải thiện rõ rệt và trở thành trụ cột mới giúp nâng cao năng suất, mở rộng thị trường và gia tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế. Thương mại điện tử bán lẻ được dự báo vượt mốc 25 tỷ USD và tiếp tục là trụ cột chính của nền kinh tế Internet.

Thứ trưởng nêu rõ, Chính phủ xác định năm 2025 là năm tăng tốc triển khai Nghị quyết 57 về chuyển đổi số, với quan điểm nhất quán rằng, chuyển đổi số là động lực quan trọng để phát triển lực lượng sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Ngành công thương đã đẩy mạnh chuyển đổi số trên cả ba trụ cột: Chính phủ số; kinh tế số ngành công thương và hạ tầng dữ liệu. Tuy nhiên, năm 2025 đặt ra yêu cầu ngành phải đổi mới mạnh mẽ hơn, toàn diện hơn để tận dụng cơ hội từ chuyển đổi kép - chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

Để hiện thực hóa mục tiêu này và đưa ra đề xuất chính sách, mô hình, và giải pháp thúc đẩy thương mại điện tử và kinh tế số phát triển hiệu quả, bền vững, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận vào ba nhóm nội dung lớn.

Thứ nhất, nhận diện xu hướng công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và khả năng ứng dụng trong Chính phủ số, sản xuất thông minh, năng lượng thông minh và thương mại điện tử.

Thứ hai, hoàn thiện các giải pháp phát triển thị trường thương mại điện tử xanh-bền vững-an toàn; tăng cường quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới; thúc đẩy liên kết vùng và hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm địa phương trên nền tảng số.

Thứ ba, đề xuất các mô hình và giải pháp phát triển kinh tế số ngành Công thương tại địa phương, đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh - những lực lượng quan trọng trong chuyển đổi số thị trường.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân bày tỏ mong muốn nhận được sự đóng góp từ các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp để Bộ Công thương tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, cơ sở dữ liệu, cơ chế hỗ trợ và các chương trình thúc đẩy Thương mại điện tử-Kinh tế số-Chuyển đổi số ngành công thương theo hướng xanh, bền vững và đổi mới sáng tạo.

Thứ trưởng Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cùng lãnh đạo các đơn vị Bộ Công Thương tham quan các gian hàng của các đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ số bên lề diễn đàn.

Chuyển đổi số: Góc nhìn từ thực tiễn

Từ góc độ địa phương, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phượng Dực (Hà Nội) Lê Văn Bính đã chia sẻ góc nhìn khác về chuyển đổi số – không chỉ ở vĩ mô hay ở cấp doanh nghiệp lớn, mà ở chính những làng nghề truyền thống. Qua câu chuyện “đánh thức vùng đất trăm nghề bằng chuyển đổi số”, ông Bính cho thấy cách công nghệ giúp làng nghề từng bước tiếp cận thị trường, gia tăng giá trị sản phẩm và nâng cao chất lượng quản lý. Sự chuyển biến từ mô hình kinh doanh thủ công sang mô hình phân phối hiện đại thông qua nền tảng số đã góp phần minh chứng rằng chuyển đổi số chỉ thực sự bền vững khi lan tỏa đến từng cấp cơ sở, nơi các hoạt động sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ đang đứng trước yêu cầu mới về đổi mới sáng tạo và tiếp cận thị trường.

Ở nhóm lĩnh vực năng lượng – trụ cột then chốt trong chiến lược tăng trưởng xanh của ngành Công Thương, Viện trưởng Viện Chiến lược chuyển đổi số (DTSI) Lê Nguyễn Trường Giang nhấn mạnh vai trò trung tâm của dữ liệu và tự động hóa trong vận hành hệ thống năng lượng hiện đại. Theo định nghĩa của DTSI, chuyển đổi số không chỉ là quá trình áp dụng công nghệ mà là một cuộc cách mạng về tư duy phát triển, hướng tới mô hình tổ chức xã hội mới, nơi công nghệ là động lực, xã hội số là nền tảng chuyển động và dữ liệu trở thành một dạng “vốn” mới – vốn dữ liệu (data-capital). Với cách tiếp cận này, dữ liệu được ví như “đầu vào” then chốt, tạo nên chu trình giá trị mới của doanh nghiệp.

Ông Giang cũng nhấn mạnh rằng, chuyển đổi xanh (GX) chính là giai đoạn phát triển kế tiếp của tiến trình chuyển đổi số (DX), bởi không thể tiến hành chuyển đổi xanh nếu chưa đạt được một cấp độ số hóa nhất định đủ để tạo ra sự “chuyển hóa về chất”. Quan điểm này tạo thêm chiều sâu cho thảo luận tại Diễn đàn, cho thấy mối liên hệ không thể tách rời giữa số hóa và phát triển bền vững trong lĩnh vực năng lượng.

Vấn đề an toàn thông tin- mắt xích quan trọng trong quá trình số hóa- được bà Nguyễn Như Quỳnh- Đồng sáng lập và Giám đốc Vận hành Tổ chức Chống lừa đảo- phân tích, khi ngành Công Thương đẩy mạnh số hóa ở quy mô toàn diện, nguy cơ tấn công mạng cũng gia tăng tương ứng, đặc biệt với các hình thức tội phạm công nghệ cao như lừa đảo trực tuyến, giả mạo email/thông tin đối tác để thay đổi điều khoản thanh toán (BEC), tấn công vào hệ thống vận hành công nghiệp và gian lận thương mại xuyên biên giới.

Để ứng phó, bà Quỳnh khuyến nghị doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống phòng vệ chủ động, áp dụng mô hình phòng thủ đa tầng bao gồm hạ tầng, dữ liệu và con người; ứng dụng AI trong an ninh mạng để giám sát, cảnh báo sớm các bất thường; đồng thời tăng cường hợp tác công – tư nhằm chia sẻ dữ liệu, kinh nghiệm và mô hình tấn công. Theo bà Quỳnh, an toàn thông tin không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà phải trở thành một năng lực quản trị cốt lõi của doanh nghiệp trong kỷ nguyên số.

Tọa đàm “Thúc đẩy chuyển đổi số ngành Công Thương”

Thúc đẩy TMĐT và kinh tế số phát triển hiệu quả, bền vững

Trong khuôn khổ Diễn đàn, Tọa đàm “Thúc đẩy chuyển đổi số ngành Công Thương” được tổ chức nhằm tạo không gian trao đổi trực tiếp giữa cơ quan quản lý, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp về những giải pháp thúc đẩy Chính phủ số, kinh tế số và mô hình sản xuất thông minh trong giai đoạn mới.

Tại Tọa đàm, các đại biểu đã cùng phân tích những yêu cầu ngày càng cao đối với doanh nghiệp khi tiêu chuẩn xanh trở thành xu thế tất yếu, chuỗi cung ứng đòi hỏi mức độ minh bạch cao hơn và các nguy cơ gian lận trực tuyến có xu hướng gia tăng trong bối cảnh AI được sử dụng rộng rãi.

Qua trao đổi, các diễn giả thống nhất rằng, chuyển đổi số chỉ có thể mang lại hiệu quả thực chất khi được triển khai đồng bộ từ trung ương đến địa phương, có sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý, cũng như giữa nền tảng công nghệ và hoạt động sản xuất kinh doanh thực tiễn.

Trong khuôn khổ diễn đàn đã diễn ra các phiên thảo luận chuyên đề về các chủ đề chuyển đổi kép trong sản xuất công nghiệp và năng lượng và thương mại điện tử đến logistics và quản lý thị trường, mọi lĩnh vực đều đứng trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ, nơi dữ liệu, công nghệ và tiêu chuẩn xanh trở thành trọng tâm dẫn dắt.

Với tinh thần đó, Diễn đàn năm nay được kỳ vọng sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho hành trình chuyển đổi số – chuyển đổi xanh của ngành Công Thương, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy năng lực cạnh tranh và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong những năm tới.

Lê Kim Liên