Xây dựng hệ sinh thái năng suất chất lượng dựa trên tiêu chuẩn, công nghệ và dữ liệu

Trong bối cảnh yêu cầu của thị trường ngày càng khắt khe, năng suất chất lượng sản phẩm không còn là lựa chọn mà đã trở thành điều kiện bắt buộc để doanh nghiệp tồn tại và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng khu vực, toàn cầu. Nhận thức rõ điều này, TP.Hải Phòng những năm qua đã kiên trì triển khai Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021-2030, coi đây là một trong những trụ cột quan trọng nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế địa phương.

Trao đổi với PV Chất lượng Việt Nam, Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Sở Khoa học và Công nghệ TP.Hải Phòng) Hoàng Thị Hồng Ngọc cho biết, năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa luôn là mục tiêu và yếu tố then chốt tạo vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp trước yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp Hải Phòng phải nhận thức đầy đủ và rõ ràng hơn về vai trò của nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, hàng hóa, coi đây là điều kiện tiên quyết để tham gia vào chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu, thay vì chỉ tập trung vào sản lượng hay lợi ích ngắn hạn.

Hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp Hải Phòng áp dụng tiêu chuẩn, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Thực tế giai đoạn 2021-2025 cho thấy, Hải Phòng đã triển khai khá đồng bộ các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng. Thành phố đã hỗ trợ 75 lượt doanh nghiệp xây dựng và áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến như ISO 9001, ISO 14001, ISO 22000, HACCP, ISO 45001, đồng thời hỗ trợ chứng nhận sản phẩm phù hợp tiêu chuẩn, trong đó có cả tiêu chuẩn quốc tế. Nhiều doanh nghiệp được hỗ trợ ứng dụng chuyển đổi số, hiện đại hóa hệ thống quản trị, từng bước cải thiện hiệu quả sản xuất - kinh doanh.

Đặc biệt, hệ thống truy xuất nguồn gốc được xây dựng và áp dụng cho 58 sản phẩm của 18 cơ sở sản xuất, kết nối Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc quốc gia, góp phần nâng cao tính minh bạch và niềm tin của thị trường.

Tuy nhiên, các kết quả đạt được vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và yêu cầu phát triển. Như bà Hoàng Thị Hồng Ngọc thẳng thắn chỉ ra, hoạt động hỗ trợ truy xuất nguồn gốc hiện mới chỉ tập trung ở một số sản phẩm chủ lực như nông sản, thủy sản, dược phẩm, chưa phủ rộng toàn bộ ngành hàng. Nhiều hộ kinh doanh nhỏ, doanh nghiệp quy mô nhỏ chưa được hỗ trợ hoặc còn thiếu kiến thức, hạ tầng để tham gia hệ thống truy xuất nguồn gốc và chuẩn hóa chất lượng. Bên cạnh đó, đội ngũ chuyên gia tư vấn, hỗ trợ nâng cao năng suất của thành phố còn thiếu chuyên gia giỏi, dẫn đến việc thúc đẩy phong trào năng suất chất lượng chưa được nhân rộng, hiệu quả lan tỏa chưa cao.

Những hạn chế này cũng cho thấy bài toán năng suất không chỉ nằm ở chính sách hỗ trợ, mà còn ở năng lực triển khai và mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp. Không ít doanh nghiệp vẫn coi các hệ thống quản lý, tiêu chuẩn chất lượng là chi phí phát sinh, chưa nhìn nhận đó là khoản đầu tư dài hạn giúp nâng cao sức cạnh tranh, giảm rủi ro và mở rộng thị trường.

Bà Hoàng Thị Hồng Ngọc, Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Sở Khoa học và Công nghệ) Hải Phòng.

Từ thực tiễn đó, trong thời gian tới, thành phố sẽ tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu về năng suất trên nền tảng số, phục vụ công tác đánh giá, dự báo và ra quyết định chính sách. Đồng thời, Hải Phòng sẽ mở rộng các mô hình nâng cao năng suất sang nhiều ngành hàng mới, tăng tỷ lệ doanh nghiệp tham gia hệ thống chuẩn hóa mã số, mã vạch, coi đây là nền tảng để quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc hiệu quả.

Cùng với đó, thành phố dự kiến phát động phong trào năng suất chất lượng trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp; tổ chức các diễn đàn, hội nghị chia sẻ mô hình triển khai hiệu quả giữa các địa phương, tổ chức tư vấn và cộng đồng doanh nghiệp. Đặc biệt, chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được xác định là “đường dẫn” quan trọng để nâng cao năng suất, giúp doanh nghiệp tiếp cận công cụ quản trị hiện đại với chi phí hợp lý hơn, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào hỗ trợ ngân sách.

Có thể thấy, Hải Phòng đang từng bước chuyển từ tư duy hỗ trợ đơn lẻ sang xây dựng hệ sinh thái năng suất chất lượng dựa trên tiêu chuẩn, công nghệ và dữ liệu. Tuy nhiên, để năng suất thực sự trở thành động lực tăng trưởng bền vững, điều quan trọng không kém là sự chủ động thay đổi từ chính doanh nghiệp, coi nâng cao năng suất chất lượng không chỉ là yêu cầu của quản lý nhà nước, mà là chiến lược sống còn trong quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng.

Thanh Hiền