Xây dựng tiêu chuẩn nước mắm để nhận biết các nguy cơ, đảm bảo an toàn thực phẩm

Chiều 8/3, tại Hà Nội, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) phối hợp cùng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ) thông tin về quá trình soạn thảo và nội dung Dự thảo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm.

Hiện có nhiều thông tin cho rằng nội dung dự thảo không làm rõ thông tin giữa nước mắm truyền thống và nước mắm chế biến công nghiệp và gây khó khăn cho các cơ sở sản xuất nước mắm truyền thống.

Tuy nhiên TS Đào Trọng Hiếu, thành viên ban soạn thảo cho rằng, dự thảo TCVN 12607:2019 hiện đưa ra các khuyến nghị, hướng dẫn kỹ thuật nhằm nhận diện, phòng ngừa, kiểm soát các mối nguy, rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra làm ảnh hưởng đến chất lượng, an toàn thực phẩm cho sản phẩm nước mắm. Đây là tiêu chuẩn về quá trình, chứ không phải tiêu chuẩn về yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm, không đưa ra các chỉ tiêu và mức giới hạn cần tuân thủ đối với các chỉ tiêu đó cho sản phẩm cuối cùng.

Theo ông Hiếu, qua 2 năm triển khai thực hiện, Cục đã hoàn thiện toàn bộ hồ sơ Dự thảo đảm bảo đầy đủ trình tự xây dựng TCVN và Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tổ chức thẩm định Dự thảo và hồ sơ TCVN. Hồ sơ đã tuân thủ quy định nêu trong điều 5 Nghị định số 127/2007/NĐ-CP. Số hiệu tiêu chuẩn được cấp là TCVN 12607:2019.

Ông Đào Trọng Hiếu cho biết, trong quá trình soạn thảo dự thảo TCVN Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm, Ban soạn thảo dựa trên căn cứ Tiêu chuẩn CODEX (CAC/RCP 52-2003), TCVN 7265:2015 và thực tế sản xuất nước mắm tại Việt Nam.

Tuy nhiên, Ban soạn thảo đã cân nhắc lược bỏ các khuyến nghị được cho là khó áp dụng, không khả thi đối với điều kiện sản xuất nước mắm hiện nay tại Việt Nam để bảo vệ, ủng hộ các nhà sản xuất nước mắm trong nước.

Đơn cử, Ban đã lược bỏ khuyến nghị về việc phải moi ruột đối với cá nguyên liệu có kích thước chiều dài thân lớn hơn 12 cm hoặc khuyến nghị phải bảo quản ở nhiệt độ dưới 3 độ C đối với cá nguyên liệu ngay sau khi đánh bắt để kiểm soát ô nhiễm vi sinh và sự phân hủy cá...

Theo ông Đào Trọng Hiếu, dự thảo TCVN 12607:2019 Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm đưa ra các khuyến nghị, hướng dẫn kỹ thuật nhằm nhận diện, phòng ngừa, kiểm soát các mối nguy, rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra làm ảnh hưởng đến chất lượng, an toàn thực phẩm cho sản phẩm nước mắm.

Dự thảo TCVN 12607:2019 góp phần hỗ trợ cơ quan quản lý Nhà nước khuyến khích, định hướng, giúp nhà sản xuất tạo ra các sản phẩm có chất lượng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

TS. Nguyễn Hoàng Linh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cho biết, tiêu chuẩn này là các hướng dẫn, khuyến nghị mang tính tự nguyện về việc xác định các mối nguy có thể ảnh hưởng tới sự mất an toàn vệ sinh thực phẩm trong quá trình sản xuất, qua đó phòng ngừa các rủi ro có thể xảy ra cho người sử dụng sản phẩm.

TS. Nguyễn Hoàng Linh cho rằng, người sản xuất nước mắm có thể dựa vào tiêu chuẩn này để nhận biết một cách dễ dàng về các mối nguy có thể xuất hiện ở các công đoạn sản xuất của mình. Từ đó, có phương án hạn chế các mối nguy về hóa học, sinh học, vật lý có thể xảy ra nhằm đáp ứng các yêu cầu an toàn vệ sinh thực phẩm của nước mắm.

Trước thông tin nếu tiêu chuẩn được ban hành có thể làm khó các đơn vị sản xuất nước mắm truyền thống, ông Linh giải thích, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật đã quy định rõ Tiêu chuẩn Quốc gia (TCVN) là khuyến khích áp dụng, Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia (QCVN) mới là văn bản bắt buộc áp dụng. Do đó, Tiêu chuẩn này khi được ban hành là tiêu chuẩn tự nguyện áp dụng.

Bên cạnh đó, việc xây dựng và ban hành QCVN là một việc độc lập với việc xây dựng và ban hành TCVN. Các yêu cầu và cách thể hiện của QCVN nếu có cũng sẽ không thể như quy định của dự thảo TCVN này.

Hiện nay, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đang chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp với Ban soạn thảo của Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, nghiên cứu, xem xét, tiếp thu các ý kiến góp ý, hoàn thiện Dự thảo nhằm đảm bảo xây dựng được tiêu chuẩn minh bạch, rõ ràng, làm cơ sở cho đơn vị áp dụng hiệu quả, mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, người tiêu dùng và cộng đồng.

Thanh Uyên - Hán Hiển