Xuất khẩu nông sản sang EU: Doanh nghiệp không nên đi theo cách ‘đơn phương độc mã’

Hiện nay, các loại trái cây Việt xuất khẩu sang thị trường (EU) bao gồm: thanh long, chanh leo, dừa, sầu riêng, nhãn, vải, măng cụt, chanh không hạt… 8 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang thị trường này đạt 88,5 triệu Eur, trong đó, sản phẩm tươi tăng 7,7%.

Nhiều dòng rau quả nếu trước đây chịu mức thuế suất 10-20% thì nay về 0%, tạo lợi thế cạnh tranh rất lớn đối với các nước chưa có FTA như Thái Lan, Trung Quốc và một số nước châu Mỹ Latinh. Tiềm năng thị trường, nhu cầu tiêu dùng rau quả nhiệt đới mới lạ tại EU tăng cao, trong đó sản phẩm rau quả tươi tăng từ 15-20%/năm; sản phẩm chế biến tăng trên 30%. Quy định thủ tục đối với sản phẩm thực vật của EU theo hướng hậu kiểm, khác với quy định một số nước như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc. Chất lượng rau quả của Việt Nam ngày càng cải thiện, có khả năng cạnh tranh, thâm nhập thị trường…

Nhiều doanh nghiệp đã mở đường đưa hoa quả sang EU, nhưng có lẽ chúng ta không thể đi theo cách đơn thương độc mã, muốn đi xa phải đi cùng nhau. Ảnh minh họa. 

Nhận định tổng quan về xuất khẩu nông sản, rau quả nói chung sang các thị trường, trong đó có thị trường EU, ông Nguyễn Minh Vũ, Thứ trướng Bộ Ngoại giao cho rằng, chúng ta còn rất nhiều dư địa để phát triển. Nguyên nhân do Việt Nam là nước duy nhất trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương có FTA với EU. Sau khi EVFTA có hiệu lực, thuế suất nhiều loại rau quả vào EU giảm về 0%, đây là lợi thế cạnh tranh rất lớn.

Mặt khác, EU là thị trường nhập khẩu rau quả có quy mô lớn nhất thế giới, trị giá 135 tỷ Eur/năm, chiếm 45% giá trị thương mại mặt hàng rau quả toàn cầu. Các nước EU đang trong quá trình phục hồi rất mạnh mẽ. Sau giai đoạn phong tỏa, giãn cách, nhu cầu tiêu thụ hàng hóa thực phẩm của người dân EU sẽ tăng nhanh.

Tuy nhiên, lượng rau quả EU nhập khẩu từ Việt Nam mới chiếm lượng rất nhỏ, chưa tới 1% lượng rau quả nhập khẩu từ thị trường này. Cơ cấu kinh tế và nhu cầu nhập khẩu giữa Việt Nam và EU mang tính bổ trợ cho nhau. Các nước EU ngày càng có nhu cầu cao đối với các loại rau quả nhiệt đới của Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cũng cho rằng, cần tìm cách thức phù hợp để tận dụng được cơ hội khi kinh tế khu vực EU đang phục hồi. Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị các đại sứ lưu ý giúp các doanh nghiệp chuẩn bị, có đủ thông tin sẵn sàng tham gia quảng bá và ghi dấu ấn với người tiêu dùng EU thông qua các hội chợ, sự kiện.

“Nhiều doanh nghiệp đã mở đường đưa hoa quả sang EU, nhưng có lẽ chúng ta không thể đi theo cách đơn thương độc mã, muốn đi xa phải đi cùng nhau. Chúng ta phải tính đến việc thành lập liên minh hoặc hiệp hội xuất khẩu sang EU để giúp nông sản đi xa hơn. Hiện chúng ta thiếu chiến lược tổng thể để xuất khẩu hoa quả sang EU vì vẫn còn nặng tư duy mùa vụ, nhiệm kỳ. Cần gạt bỏ điều này và xây dựng được chiến lược với việc làm rõ vai trò của các thành tố tham gia”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Thanh Tùng