‘Liều thuốc’ giúp doanh nghiệp đa cấp chân chính phát triển

Kinh doanh đa cấp biến tướng theo chiều hướng xấu

Kinh doanh đa cấp bắt đầu du nhập vào thị trường Việt Nam từ những năm đầu thế kỷ 21. Để hoà nhập với xu hướng chung của thế giới cũng như đáp ứng tình hình thực tế tại Việt Nam, hành lang pháp lý về kinh doanh đa cấp cũng dần được hình thành. Tuy nhiên, kể từ khi xuất hiện tại Việt Nam, do các quy định và chế tài quản lý còn khá lỏng lẻo, nhiều kẽ hở nên loại hình kinh doanh đa cấp đã phát triển và biến tướng theo chiều hướng xấu. Hiện tượng lợi dụng lòng tin của người tham gia đa cấp để lừa đảo đã liên tục diễn ra gây tác hại lớn cho nền kinh tế và bức xúc trong nhân dân.

Trở lại sự việc vào năm 2017 là trường hợp Công ty đa cấp Thiên Ngọc Minh Uy - một trong những công ty đa cấp nổi tiếng nhất.

Theo báo cáo của các Sở Công Thương, Cty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy cùng các đại lý và người tham gia bán hàng đa cấp của mình đã thực hiện 80 lượt vi phạm đối với 13 hành vi quy định tại Nghị định 42 và pháp luật có liên quan tại 34 tỉnh, thành phố, bị xử phạt tổng cộng hơn 1,5 tỷ đồng.

Ngày 25/4/2017, Bộ Công Thương chính thức thông báo về việc tiến hành quy trình chấm dứt hoạt động của Cty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy (đa cấp Thiên Ngọc Minh Uy) trên toàn quốc. Kết quả điều tra ban đầu của cơ quan chức năng cho thấy có nhiều dấu hiệu lừa đảo của các cơ sở kinh doanh đa cấp thuộc Thiên Ngọc Minh Uy.

Ngày 12/03/2018, nhằm chấn chỉnh hoạt động kinh doanh đa cấp, đưa lĩnh vực này chuyên nghiệp, bài bản và minh bạch, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 40/2018/NĐ-CP (Nghị định 40) về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.

Mặc dù hoạt động kinh doanh đa cấp thời điểm này đã đi vào hoạt động khá ổn định, tuân thủ pháp luật và công khai. Nhưng những thông tin về loại hình hoạt động đặc thù này vẫn khá dè dặt, thiếu công khai minh bạch. Điều này khiến nhiều phương tiện truyền thông, báo chí thiếu thông tin dẫn đến đưa tin chưa đúng và một chiều, ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp làm ăn chân chính.

“Liều thuốc” giúp doanh nghiệp đa cấp chân chính phát triển

Đánh giá về vấn đề trên, ông Phạm Văn Cao, Trưởng phòng Điều tra và xử lý hành vi Cạnh tranh không lành mạnh, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ Người tiêu dùng (Bộ Công Thương) cho biết, trước đây, việc báo chí đưa tin về hoạt động đa cấp chưa đúng là có lý do bởi nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động, nhiều doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép do kinh doanh đa cấp bất chính.

Theo ông Cao, hiện tại vẫn có một sự nhầm lẫn về mặt thuật ngữ giữa bán hàng đa cấp và bán hàng đa cấp bất chính vì đây là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. “Thực tế cho thấy, khi nói về vấn đề kinh doanh đa cấp bất chính, nhiều người chỉ dùng một cụm từ chung chung là bán hàng đa cấp nên nhiều doanh nghiệp kinh doanh đa cấp chân chính bị ảnh hưởng”, ông Cao nhìn nhận.

Về phía doanh nghiệp kinh doanh đa cấp, ông Nguyễn Phương Sơn, Giám đốc Đối ngoại Công ty AMWAY Việt Nam chia sẻ, có hai loại công ty, đó là công ty đa cấp chân chính và bất chính. Trước đây, khi Nghị định 40 về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp chưa ra đời thì số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh này là 67 doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi Nghị định 40 ra đời, số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này chỉ còn có 23 doanh nghiệp.

Theo ông Sơn, không phải tất cả 44 doanh nghiệp còn lại đều là bất chính, mà chỉ có khoảng 2/5 trong số này là kinh doanh đa cấp bất chính. Trong số đó, có những doanh nghiệp không muốn đầu tư, kinh doanh nữa nên chọn cách rút khỏi thị trường Việt Nam.

Trước những hạn chế về việc cung cấp thông tin, ông Sơn thừa nhận rằng, các doanh nghiệp đa cấp hiện nay chưa chủ động cung cấp thông tin về sự phát triển của ngành trên thế giới. Tuy nhiên, việc này sẽ sớm được khắc phục khi Nghị định 40 ra đời. Vì nghị định yêu cầu các công ty phải có hệ thống công nghệ thông tin và web minh bạch, cập nhật thông tin đầy đủ.

“Hy vọng với sự minh bạch như vậy, khi người dân cũng như các cơ quan báo chí có bất cứ thắc mắc nào đều sẽ được giải đáp”, ông Sơn chia sẻ.

Thanh Minh