Án oan Huỳnh Văn Nén: ‘Người tù hai thế kỷ’ sẽ được bồi thường ra sao?

Theo những tin tức mới nhất về vụ án oan Huỳnh Văn Nén ở Bình Thuận, dự kiến ngày 3/12, TAND tỉnh Bình Thuận sẽ tổ chức công khai xin lỗi ‘Người tù hai thế kỷ’ trong cả hai vụ án mà ông bị kết tội oan. Đó là ‘Vụ án vườn điều’ (ông Huỳnh Văn Nén bị kết án 5 năm) và vụ bà Lê Thị Bông bị sát hại mà ông Nén bị kết án chung thân và bị giam suốt 17 năm 5 tháng 5 ngày. Sau khi xác minh vụ án Huỳnh Văn Nén là án oan sai, nhiều người băn khoăn với mức thời gian ngồi tù dài đến vậy, ông Nén sẽ được bồi thường ra sao, căn cứ trên quy định nào của pháp luật để bồi thường và đơn vị nào sẽ chịu trách nhiệm bồi thường cho ông Nén?

Vụ án oan Huỳnh Văn Nén đang gây xôn xao dư luận ở tỉnh Bình Thuận nói riêng và trong cả nước nói chung. Ảnh LĐO

Trao đổi về vấn đề này với báo Kiến Thức, Luật sư Nguyễn Hồng Thái - Giám đốc Công ty luật quốc tế Hồng Thái và đồng nghiệp - nhận định, căn cứ Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2009, Nghị định số 16/2010/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư liên tịch số 05/2012/TTLT-VKSNDTC-TANDTCBCA-BTP-BQP-BTC-BNN và PTNT (giữa Viện KSND tối cao, TAND tối cao, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) các thiệt hại được bồi thường như sau:

Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm; thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút; thiệt hại do tổn thất về tinh thần; thiệt hại về vật chất do bị tổn hại về sức khỏe; tài sản bị thu giữ, tạm giữ, kê biên, tịch thu... Luật sư Thái dẫn luật theo Điều 46 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, về thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất của ông Huỳnh Văn Nén.

“Nếu có thu nhập thường xuyên nhưng không ổn định thì được xác định căn cứ vào thu nhập trung bình trong ba tháng liền kề trước khi thiệt hại xảy ra. Nếu thu nhập không ổn định và không có cơ sở xác định cụ thể hoặc thu nhập có tính chất thời vụ thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại tại địa phương. Trường hợp không xác định được thu nhập trung bình, khi đó số tiền bồi thường được xác định theo mức lương tối thiểu tại thời điểm giải quyết bồi thường.

Đối với khoản bồi thường về tinh thần, theo Điều 47 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, mỗi ngày tù giam oan được bồi thường ba ngày lương tối thiểu. Như vậy, mức bồi thường cho hơn 17 năm ngồi tù oan của ông Huỳnh Văn Nén cần phải được tính toán hết sức chi tiết cụ thể”, Luật sư Thái cho biết.

Với 2 lần bị kết án giết người, ông Huỳnh Văn Nén đã phải ngồi tù oan suốt 17 năm 5 tháng. Ảnh Dân Trí

Theo ý kiến của luật sư Thái: “Gia đình ông Huỳnh Văn Nén cần nhờ luật sư tính toán số tiền bồi thường, sau đó làm đơn yêu cầu Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận phải bồi thường xứng đáng cho những tổn thất mà cả gia đình ông phải gánh chịu suốt quãng thời gian trên 17 năm qua. Nếu không thỏa thuận được mức bồi thường, bản thân ông Nén có thể khởi kiện ra tòa”.

Trong khi đó, trao đổi với báo Dân trí, ông Trần Việt Hưng - Phó cục trưởng Cục Bồi thường nhà nước (Bộ Tư pháp) cho rằng số tiền bồi thường oan sai cho ông Huỳnh Văn Nén (thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận) có thể cao hơn, nhưng cũng có thể thấp hơn số tiền 7,2 tỷ đồng mà Tòa tối cao TAND Tối cao đã bồi thường cho ông Nguyễn Thanh Chấn (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) cách đây chưa lâu.

Theo ông Hưng, trong tổng số tiền 7,2 tỷ đồng mà ông Nguyễn Thanh Chấn nhận được chỉ có 665 triệu đồng bồi thường tổn thất tinh thần cho 10 năm ngồi tù oan; số còn lại là chi phí ăn, ở, đi lại kêu oan của người thân, chi phí cho những người mà lẽ ra ông Chấn phải phụng dưỡng... Tương tự như vậy, ông Hưng ước tính với thời gian ngồi tù oan trên 17 năm, ông Huỳnh Văn Nén có thể nhận được số tiền bồi thường tổn thất tinh thần vào khoảng 750-800 triệu đồng.

“Chi phí ăn ở, đi lại kêu oan, khiếu nại tố cáo, chi phí cho những người mà ông ấy phải phụng dưỡng, chăm sóc nếu không phải ngồi tù, chi phí sinh hoạt và chi tiêu ở tỉnh Bình Thuận thời điểm này, thiệt hại về tài sản, mức thu nhập trung bình ở địa phương,... sẽ được đưa ra tính toán để xem xét bồi thường. Những khoản này giữa ông Chấn và ông Nén có sự khác nhau nên số tiền bồi thường sẽ có sự chênh lệch, có thể bồi thường cho ông Nén cao hơn nhưng cũng có thể thấp hơn ông Chấn”- ông Hưng nhìn nhận.

Những nhà báo, luật sư đã bỏ tâm huyết làm rõ vụ án oan Huỳnh Văn Nén ngay từ giai đoạn đầu. Ảnh Vietnamnet

Theo hồ sơ vụ án, ông Huỳnh Văn Nén bị khởi tố điều tra về hai tội danh “Giết người” và “Cướp tài sản” trong vụ án giết bà Lê Thị Bông vào ngày 23/4/1998 ở huyện Hàm Tân và bị bắt vào ngày 17/5/1998. Khi đang bị bắt giữ, ông Nén khai ra vụ án giết bà Dương Thị Mỹ (kỳ án vườn điều) cùng với 9 người khác trong gia đình mình (xảy ra trước đó nhiều năm - ngày 18/3/1993 tại huyện Hàm Tân).

Ngày 31/8/2000, ông Huỳnh Văn Nén bị TAND tỉnh Bình Thuận xử phạt chung thân trong vụ án giết bà Lê Thị Bông; còn vụ giết hại bà Dương Thị Mỹ, ông Nén lãnh án 6 năm tù và 9 người thân khác cũng bị tù tội.Tuy nhiên đến năm 2005, vụ giết bà Dương Thị Mỹ đã được xác định oan sai và 9 người thân của ông Nén đã được nhà nước bồi thường. Riêng ông Nén vẫn phải tiếp tục kêu oan trong vụ án giết hại bà Lê Thị Bông.

Đến tháng 10/2014, VKSND Tối cao kháng nghị hủy án ông Huỳnh Văn Nén sát hại bà Lê Thị Bông vì có quá nhiều sai sót, mâu thuẫn trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử. Tính đến thời điểm được tạm cho tại ngoại để chữa bệnh vào chiều 22/10/2015, vụ án oan Huỳnh Văn Nén đã khiến ông Nén phải ngồi tù hơn 17 năm 5 tháng.

Lan Anh (T/h)