Nhiều dấu hiệu cho thấy ông Huỳnh Văn Nén hai lần bị oan sai?

Trao đổi với báo Dân Trí chiều 23/10 về vụ án Huỳnh Văn Nén và việc ‘người tù hai thế kỷ’ được cho tại ngoại, luật sư Nguyễn Văn Quynh (Đoàn Luật sư Hà Nội) nhận định: “Lịch sử tố tụng Việt Nam chưa bao giờ có tiền lệ về việc cho một người phạm tội giết người được tại ngoại như trường hợp của ông Huỳnh Văn Nén. Dĩ nhiên, pháp luật vẫn cho phép các cơ quan tố tụng thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với những người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, như tội giết người, nhưng trường hợp của ông Nén là lần đầu xảy ra”.

Luật sư Nguyễn Văn Quynh (phải) trao đổi cùng ‘người tù hai thế kỷ’ về vụ án Huỳnh Văn Nén. Ảnh Dân Trí

Về vấn đề này, trả lời phỏng vấn của PV báo Dân Trí bên hành lang Quốc hội sáng 24/10, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Sơn đã lý giải lý do vì sao ông Huỳnh Văn Nén được cho tại ngoại. Theo ông Sơn, “Trong vụ án Huỳnh Văn Nén, VKSND Tối cao đã phối hợp làm với cơ quan điều tra, cơ quan công tố kiểm sát hoạt động công tố trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, xác minh thông tin sau khi xét xử sơ thẩm phát sinh thông tin có người khác phạm tội.

Liên quan đến vấn đề này trước đây cơ quan điều tra xác minh, cho là không có căn cứ. Thế nhưng sau này phối hợp với Bộ Công an và VKSND Tối cao xác minh thấy có căn cứ nên người ta phải xem xét lại, tiến hành các thủ tục cần thiết.

Như vậy, việc hủy bản án coi như vụ án quay lại giai đoạn điều tra, hủy để điều tra lại. Trong quá trình này, cơ quan điều tra thực hiện việc điều tra, hoạt động công tố quay trở lại ban đầu. Bản án sơ thẩm bị hủy rồi thì quay lại giai đoạn tố tụng ban đầu mới bị khởi tố. Điều tra lại có vấn đề gì thì kết thúc điều tra và ra cáo trạng mới. Nếu có thay đổi thì tòa án sẽ xử theo thay đổi đó. Còn giai đoạn này hoàn toàn của cơ quan công tố thực hiện” – ông Sơn nói.

Trong khi đó, theo thông tin trên báo Tiền Phong về vụ án Huỳnh Văn Nén, sáng sớm 21/5/1993, thi thể bà Dương Thị Mỹ được phát hiện tại một vườn điều ở thôn 2, xã Tân Minh (nay là thị trấn Tân Minh, Hàm Tân, Bình Thuận). Sau khi xác định bà Mỹ bị giết đêm 18 rạng ngày 19/5/1993, Cơ quan CSĐT quyết định khởi tố vụ án.

Từ ngày 27/5/1993 - 26/7/1993, vợ chồng bà Nguyễn Thị Nhung, chị ruột vợ ông Huỳnh Văn Nén, bị tạm giữ tại Công an huyện Hàm Tân. Ngày 22/9/1993, Công an Bình Thuận đình chỉ điều tra vụ án. Đêm 23/4/1998, bà Lê Thị Bông cũng ở thôn 2 bị giết tại nhà. Ngày 17/5/1998, ông Huỳnh Văn Nén bị bắt vì bị coi là thủ phạm giết bà Bông.

Theo luật sư Nguyễn Văn Quynh, việc ông Huỳnh Văn Nén được cho tại ngoại chưa hề có tiền lệ trong lịch sử tố tụng. Ảnh Tiền Phong

Trong tù, ông Nén nhận tội giết bà Bông để cướp chiếc nhẫn 1 chỉ vàng, rồi khai đã cùng nhiều người của gia đình vợ giết bà Dương Thị Mỹ. Từ lời khai này, ngày 2/12/1998, Công an tỉnh Bình Thuận phục hồi điều tra vụ bà Mỹ bị giết, khởi tố Huỳnh Văn Nén và 9 người khác, gồm cả vợ và mẹ vợ ông này. Vụ án đó sau này nổi tiếng với tên gọi “vụ án vườn điều”.

Tuy nhiên, đến ngày 26/8/2000, một phạm nhân tại Trại giam Sông Cái (Ninh Thuận) tên là Nguyễn Phúc Thành tố cáo Nguyễn Thọ và Hồ Văn Việt cùng ở xã Tân Minh là thủ phạm giết bà Bông. Tuy nhiên, ngày 31/8/2000, xét xử sơ thẩm vụ án, TAND tỉnh Bình Thuận vẫn nhận định, bị cáo Huỳnh Văn Nén là thủ phạm giết bà Bông.

Do bị cáo Huỳnh Văn Nén đã có công khai báo về “vụ án vườn điều”, nên tòa cho bị cáo được hưởng tình tiết giảm nhẹ, tuyên phạt tù chung thân về tội giết người. Ngày 23/10/2000, ông Huỳnh Văn Nén làm đơn kháng cáo, xin giảm nhẹ hình phạt, nhưng không được Tòa Phúc thẩm, TAND Tối cao tại TPHCM chấp nhận. Bản án hình sự sơ thẩm số 96/HSST ngày 31/8/2000 của TAND tỉnh Bình Thuận có hiệu lực thi hành.

Đến ngày 7/3/2001, TAND tỉnh Bình Thuận xét xử sơ thẩm (lần 1) “vụ án vườn điều”, tuyên án phạt tù giam từ 2 năm đến 10 năm về tội “giết người” đối với 5 bị cáo, trong đó Huỳnh Văn Nén bị phạt 6 năm tù. Ngày 14/6/2001, tại phiên tòa phúc thẩm (lần 1) “vụ án vườn điều”, ông Huỳnh Văn Nén phản cung, nói rằng những lời bị cáo nhận tội và khai báo về hành vi phạm tội của những người khác là do bị đánh, bị bức cung, thực tế bị cáo hoàn toàn không biết gì về vụ bà Mỹ bị giết.

Từ ngày 9 - 11/3/2005, Tòa Phúc thẩm, TAND Tối cao tại TPHCM xét xử phúc thẩm (lần 2) “vụ án vườn điều”, tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm (lần 2), giao toàn bộ hồ sơ cho cấp sơ thẩm điều tra lại từ đầu, kiến nghị Cơ quan điều tra Bộ Công an thụ lý điều tra. Ngày 26/12/2005, Cơ quan CSĐT Bộ Công an ra các quyết định đình chỉ điều tra đối với các bị can trong “vụ án vườn điều”, do không đủ chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của họ.

Ông Huỳnh Văn Nén vừa mới được cho tại ngoại sau 17 năm giam giữ. Ảnh Dân Trí

Sau đó, các bị cáo trong vụ án này được đình chỉ điều tra, được trả tự do, được các cơ quan pháp luật tỉnh Bình Thuận xin lỗi công khai và được bồi thường oan sai. Riêng ông Huỳnh Văn Nén không được bồi thường oan sai trong “vụ án vườn điều”, tiếp tục thụ án tù chung thân tại vụ án bà Bông.

Do nhận thấy có nhiều thiếu sót, vi phạm nghiêm trọng trong mọi khâu của quá trình điều tra, xét xử vụ án Huỳnh Văn Nén, đến ngày 12/11/2014, TAND Tối cao có quyết định giám đốc thẩm, hủy phần tội danh và hình phạt đối với ông Huỳnh Văn Nén của bản án hình sự sơ thẩm ngày 31/8/2000 của TAND tỉnh Bình Thuận, giao hồ sơ về cấp sơ thẩm để điều tra lại.

Ngày 6/1/2015, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận tiếp nhận hồ sơ vụ án để điều tra lại, ra lệnh tạm giam 4 tháng đối với bị can Huỳnh Văn Nén. Sau đó, Viện KSND tỉnh Bình Thuận đã hai lần gia hạn tạm giam ông Nén, đến ngày 8/1/2016. Ngày 22/10, ông Nén được tại ngoại để chữa bệnh.

Theo dõi quá trình điều tra, xét xử vụ án Huỳnh Văn Nén, các luật sư tham gia bào chữa miễn phí cho ông Nén cho rằng, trong thời gian điều tra lại 10 tháng qua, cơ quan điều tra không tìm được bằng chứng nào kết tội bị can Huỳnh Văn Nén. Do vậy, họ sẽ làm đơn yêu cầu đình chỉ điều tra vụ án và trả tự do cho ông Nén. Các luật sư này nhận định, có khả năng, vụ án Huỳnh Văn Nén sẽ khép lại giống “vụ án vườn điều”.

Nguyễn Yên (T/h)