Ánh sáng đèn điện: ‘Sát thủ' âm thầm có thể gây ung thư

Ánh sáng nhân tạo: 'Sát thủ' thị lực

Ô nhiễm ánh sáng được định nghĩa là việc lạm dụng ánh sáng nhân tạo quá mức cần thiết so với khả năng chịu đựng ánh sáng của con người và môi trường.

Không kém gì ô nhiễm không khí, nguồn nước, tiếng ồn..., ô nhiễm ánh sáng thật sự đang ở mức báo động và là vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện đại vì những nguy cơ tiềm ẩn, tác động âm thầm đến sức khỏe của chúng ta.

Tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng..., ánh sáng nhân tạo từ các trung tâm thương mại, khu chung cư, cửa hàng, đèn đường, biển hiệu quảng cáo... ngày càng tràn ngập.

Trong một thế giới ngày càng hiện đại, ô nhiễm ánh sáng đang tác động đến cuộc sống chúng ta một cách âm thầm, nó chính là một "sát thủ" thị lực đáng sợ nhất của con người và các loài sinh vật.

Ô nhiễm ánh sáng ảnh hưởng đến mắt khi phụ thuộc nhiều yếu tố khác như cường độ, bước sóng, thời gian tác động. Đối với cường độ, các nguồn sáng có cường độ cao mang năng lượng được chiếu đến mắt và hấp thụ bởi sắc tố bên trong mắt, khi đó năng lượng ánh sáng được chuyển thành nhiệt năng, gây đông protein trong tế bào.

Ngoài ra, các nguồn sáng có cường độ cao sẽ ảnh hưởng đến mắt do tác động nhiệt, xảy ra khi nhiệt độ hấp thụ tăng cao hơn nhiệt độ phân tán (thường là 10 độ C). Nếu thời gian và cường độ tác động đến các tế bào trong võng mạc vượt qua ngưỡng phục hồi sẽ gây các tổn thương ảnh hưởng đến thị lực của bệnh nhân.

Ánh sáng nhân tạo có nguy cơ gây ung thư

Một nghiên cứu của Đại học Haifa, Israel kết luận rằng: phụ nữ sống ở những vùng đô thị nhiều ánh sáng nhân tạo có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn 73% so với phụ nữ ở những nơi tận dụng chiếu sáng tự nhiên.

Ánh sáng nhân tạo phát ra từ mọi nguồn sáng đều phá hoại giấc ngủ, làm suy nhược cơ thể và gây ra các bệnh về tim mạch... Nhưng kẻ phá hoại lớn nhất là ánh sáng xanh phát ra từ tivi, máy tính và điện thoại thông minh. Và trẻ em là đối tượng dễ chịu các tác động xấu của ánh sáng xanh đến mắt, đặc biệt trong thời đại công nghệ như hiện nay các bài tập, game, mạng xã hội đều cần đến máy tính và các thiết bị điện tử.

Bên cạnh đó, WHO còn cảnh báo người sống trong môi trường bị ô nhiễm ánh sáng sẽ khiến nhịp sinh học của cơ thể bị rối loạn, dẫn đến tăng khả năng ung thư - căn bệnh mà Việt Nam đang trong tốp đầu thế giới về số người mắc bệnh. Đặc biệt đối với phụ nữ, ô nhiễm ánh sáng cũng ảnh hưởng đến nhan sắc như mắt thâm quầng, da sần sùi... Theo nghiên cứu mới công bố trên Tạp chí Tế bào (Cell Press) mục Sinh học Ngày nay (Current Biology), nhiều hậu quả tiêu cực cho sức khỏe của chuột thí nghiệm nuôi trong môi trường ánh sáng liên tục nhiều tháng.

Những thông số bao gồm kích hoạt hệ thống miễn dịch, sự suy giảm cơ bắp, và các dấu hiệu sớm của bệnh loãng xương. Các nhà nghiên cứu cho thấy những thay đổi sinh lý quan sát được là biểu hiện của sự "suy yếu" thường thấy ở những người hay động vật khi có tuổi. Tuy nhiên cũng có một số tin tức đáng khích lệ.

Những phát hiện này cho thấy rằng cần quan tâm nhiều hơn đến mức độ tiếp xúc ánh sáng, đặc biệt là những người đang lão hóa hoặc dễ bị tổn thương. Hiện nay, 75% dân số thế giới vẫn tiếp xúc với ánh sáng vào ban đêm. Ánh sáng chiếu liên tục rất phổ biến ở các nhà dưỡng lão và các đơn vị chăm sóc đặc biệt, và những người làm việc đêm.

“Chúng ta từng nghĩ là ánh sáng và bóng tối như những kích thích vô hại hoặc trung tính đối với sức khỏe”, Meijer nói. “Suy nghĩ trên cần được thay đổi dựa trên nhiều nghiên cứu ở các phòng thí nghiệm trên khắp thế giới. Cuộc sống phát triển dưới áp lực liên tục của chu kỳ ánh sáng tối. Chúng tôi dường như tối ưu hóa khi sống theo những chu kỳ, và đồng thời chúng ta đang bị ảnh hưởng bởi sự thiếu hụt chu kỳ như vậy”.

Các nhà nghiên cứu cho biết họ sẽ tiến hành các phân tích chuyên sâu hơn về sự ảnh hưởng của chu kỳ sáng tối đến hệ miễn dịch. Đồng thời các nhà khoa học cũng sẽ nghiên cứu những lợi ích đối với các bệnh nhân được tiếp xúc với điều kiện môi trường sáng-tối có chu kỳ ổn định trong quá trình điều trị các vấn đề về sức khỏe.

An Dương (T/h)