Bài 1: Sản phẩm Abbott công bố, quảng cáo, gắn nhãn dễ gây nhầm lẫn

Tại Việt Nam, Abbott giới thiệu luôn phấn đấu trở thành công ty chăm sóc sức khỏe hàng đầu, mang đến sản phẩm chăm sóc sức khỏe toàn diện dựa trên những thành tựu khoa học với phương châm: “Thành tựu khoa học cho tương lai cuộc sống”. Thế nhưng, hiện nay Abbott đã có những công bố sản phẩm, quảng cáo dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Từ thực tế đó, Chất lượng Việt Nam khởi đăng tuyến bài “Lỗ hổng quản lý sữa – nhìn từ sản phẩm Abbott” để bạn đọc có cái nhìn khách quan, toàn diện, hiểu rõ hơn giá trị các dòng sản phẩm Abbott đang phân phối tại thị trường Việt Nam.

Hàng được quảng cáo có nét tương đồng hàng cấm quảng cáo

Nhằm khuyến khích, tăng cường việc nuôi con bằng sữa mẹ, bảo đảm trẻ được bú mẹ - thức ăn tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, ngày 6/11/2014, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Nghị định số 100/2014/NĐ-CP quy định về kinh doanh và sử dụng sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ, bình bú và vú ngậm nhân tạo.

Nghị định số 100/2014/NĐ-CP được ban hành nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập của Nghị định số 21/2006/NĐ-CP về kinh doanh và sử dụng sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ, bảo đảm phù hợp, thống nhất với quy định của Luật quảng cáo, Luật An toàn thực phẩm.

Theo Khoản 1, Điều 2, Nghị định định số 100/2014/NĐ-CP: Sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ là sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ và sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi được sản xuất theo phương thức công nghiệp, bảo đảm tiêu chuẩn theo quy định, phù hợp nhu cầu dinh dưỡng theo từng giai đoạn phát triển hay tình trạng sinh lý đặc biệt của trẻ nhỏ.

Còn "Thực phẩm bổ sung (Supplemented Food) là thực phẩm thông thường được bổ sung vi chất và các yếu tố có lợi cho sức khỏe như vitamin, khoáng chất, axit amin, axit béo, enzym, probiotic, prebiotic và chất có hoạt tính sinh học khác", được quy định tại khoản 1, Điều 2, Thông tư số 43/2014/TT-BYT ngày 24/11/2014 của Bộ Y tế, quy định về quản lý thực phẩm chức năng.

Điều 6, Nghị định số 100/2014/NĐ-CP và Luật Quảng cáo 2012 quy định: “Nghiêm cấm quảng cáo sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi; thức ăn bổ sung dùng cho trẻ dưới 06 tháng tuổi; bình bú và vú ngậm nhân tạo dưới mọi hình thức; sử dụng hình ảnh bào thai hoặc trẻ nhỏ trong quảng cáo sữa dùng cho phụ nữ mang thai”. Trong khi đó, thực phẩm bổ sung dùng cho trẻ trên 24 tháng tuổi lại không bị cấm quảng cáo.

Tại thị trường Việt Nam, các sản phẩm dinh dưỡng Abbott Grow 1, 2, 3 và thực phẩm bổ sung Abbott Grow gold 3+, 4 do Abbott công bố có nhãn tương đối giống nhau, khiến người tiêu dùng khó phân biệt nếu không trang bị cho mình kiến thức nhất định về y tế và quan sát kỹ nhãn sản phẩm. Cùng với đó, hoạt động quảng cáo các dòng thực phẩm bổ sung Abbott Grow gold 3+, 4 được Abbott đẩy mạnh đã tác động không nhỏ tới cộng đồng.

Abbott công bố có nhãn tương đối giống nhau, khiến người tiêu dùng khó phân biệt.

Cụ thể, trên nhãn tất cả dòng sản phẩm Abbott Grow nói trên đều sử dụng hình ảnh hươu cao cổ cùng slogan quen thuộc “ước muốn cao hơn, thông minh hơn”. Dù trên nhãn có thể hiện rõ “thực phẩm bổ sung” hoặc “sản phẩm dinh dưỡng”, lứa tuổi sử dụng cho từng sản phẩm nhưng ít người tiêu dùng biết được 2 dòng sản phẩm này hoàn toàn khác nhau, một dòng là sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi bị cấm quảng cáo và một dòng là thực phẩm bổ sung.

Theo ghi nhận của phóng viên, chỉ riêng nền tảng Youtube đã có khoảng 80 video quảng cáo dòng thực phẩm bổ sung Abbott Grow với hình ảnh hươu cao cổ, slogan “ước muốn cao hơn, thông minh hơn”, với tổng số lượt xem lên tới hàng chục triệu. Một số quảng cáo còn gọi loại thực phẩm bổ sung này là sữa, chưa phù hợp định nghĩa được quy định tại Thông tư số 43/2014/TT-BYT ngày 24/11/2014 của Bộ Y tế.

Đặt khuyến cáo chưa phù hợp

Tương tự, dòng sản phẩm Similac do Abbott công bố cũng có dòng sản phẩm dinh dưỡng và dòng thực phẩm bổ sung.

Theo khoản 4, Điều 2, Nghị định số 100/2014/NĐ-CP: “Trẻ nhỏ là trẻ từ khi sinh ra đến 24 tháng tuổi”. Việc quảng cáo sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi; thức ăn bổ sung dùng cho trẻ dưới 06 tháng tuổi bị nghiêm cấm theo quy định tại Nghị định số 100/2014/NĐ-CP và Luật Quảng cáo 2012. Điều 6, Nghị định số 100/2014/NĐ-CP cũng nghiêm cấm sử dụng hình ảnh bào thai hoặc trẻ nhỏ trong quảng cáo sữa dùng cho phụ nữ mang thai.

Thế nhưng, khi quảng cáo dòng Similac Total Protection, Abbott dùng hình ảnh bà mẹ sinh mổ và sử dụng từ bé sinh mổ chưa được luật định để quảng cáo, dễ khiến người tiêu dùng liên tưởng tới những em bé vừa sinh mổ, tác động tới lựa chọn sản phẩm của người tiêu dùng.

 Abbott dùng hình ảnh bà mẹ sinh mổ và sử dụng từ bé sinh mổ dễ khiến người tiêu dùng liên tưởng tới những em bé sinh mổ.

Đối với dòng thực phẩm dinh dưỡng y học PediaSure, Điều 3, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm giải thích: “Thực phẩm dinh dưỡng y học còn gọi là thực phẩm dinh dưỡng dùng cho mục đích y tế đặc biệt (Food for Special Medical Purposes, Medical Food) là loại thực phẩm có thể ăn bằng đường miệng hoặc bằng ống xông, được chỉ định để điều chỉnh chế độ ăn của người bệnh và chỉ được sử dụng dưới sự giám sát của nhân viên y tế”.

Dòng thực phẩm dinh dưỡng y học có nhiều khuyến cáo và khi sử dụng phải có sự giám sát của nhân viên y tế, đã được luật định. Tuy nhiên, trên nhãn sản phẩm dinh dưỡng y học PediaSure, các nội dung khuyến cáo như “Không sử dụng cho trẻ bị bệnh Galactosemia”, “Không sử dụng cho trẻ dưới 1 tuổi, trừ khi được Bác sĩ chỉ định”, “Tham khảo Bác sĩ/chuyên viên dinh dưỡng về nhu cầu dinh dưỡng cụ thể của con bạn” thay vì đặt dưới mục CHÚ Ý hay KHUYẾN CÁO, lại đặt dưới phần BẢO QUẢN dẫn tới khó quan sát.

Việc quảng cáo và gắn nhãn như trên của Abbott là chưa phù hợp, dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng, tác động tới lựa chọn của người tiêu dùng. Abbott và các cơ quan chức năng cần nhìn nhận sự việc một cách nghiêm túc để kịp thời điều chỉnh, hướng tới sức khoẻ người tiêu dùng.

NPV