Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: 'Địa phương chạy chọt thế nào tôi biết hết!'

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh luôn khiến dư luận phải chú ý bởi những phát ngôn đầy ấn tượng.

Đại biểu kê khai chắc gì đã đúng

Hôm 4/11/2015, khi Quốc hội thảo luận dự án Luật thống kê (sửa đổi), Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khẳng định, với vai trò bộ trưởng, ông không chỉ đạo bóp méo con số thống kê, ông Vinh giải thích: “Các con số thống kê của chúng ta chắc là không thể chính xác tuyệt đối được, nhưng không đến mức méo mó như nhiều người đang nghĩ. Các phương pháp thống kê mà chúng ta sử dụng là những phương pháp được thế giới thừa nhận”.

“Chúng ta không băn khoăn về phương pháp tính của chúng ta, chỉ băn khoăn về số liệu đầu vào có chính xác không. Cán bộ thống kê không có lợi ích gì về việc số nhiều hay số ít”, ông Vinh nói thêm.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh. Ảnh Zing.vn

Bộ trưởng cho rằng, luật này phải quy định chế tài trách nhiệm người cung cấp số liệu cho cán bộ thống kê.

“Các đại biểu đều biết là nhiều người có rất nhiều nhà nhưng chả kê khai gì, nhà của họ toàn đứng tên con cái, thậm chí đứng tên con cái cũng không khai nữa. Cho nên số liệu về nhà ở tính vào chưa chắc đã đúng. Chính đại biểu chúng ta trong này có khi nhiều người cũng chẳng kê khai, nói gì đến nhân dân. Đầu vào không chính xác thì đừng nói đến số liệu chính xác”, ông Vinh nêu ví dụ.

Ngân sách còn 45.000 tỷ đồng, không có tiền để làm gì cả

Mới đây, tại phiên thảo luận tổ về tình hình kinh tế xã hội và thực hiện ngân sách năm 2015 và kế hoạch năm 2016, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh đã thẳng thắn nêu ra con số đáng báo động về ngân sách Nhà nước.

“Cả nước ngân sách Trung ương chỉ còn 45.000 tỷ đồng. Với mức này không biết để làm cái gì, chưa nói để trả nợ với các thứ. Cho nên gần như không có tiền để làm gì cả”, Bộ trưởng Vinh lo lắng.

Bộ trưởng nói thêm: “Con số thật rất nhỏ, rất là nhỏ. Chính phủ cầm trong tay để có thể điều tiết được chỉ có 45.000 tỷ và thấp hơn con số là âm so với năm 2015”.

Đó là chuyện năm nay. Còn năm ngoái 2014, ông Vinh cũng có nhiều phát biểu gây sốc, thậm chí gây ra những tranh luận, nhưng nhiều người cho rằng ông thật lòng, nói ra những điều mà một chính khách cấp cao ở Việt Nam rất ngại nói.

Tôi không có gì để mất

Còn nhớ vào tháng 1/2014, tại hội nghị lần thứ 7 Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khi nói về vấn đề đầu tư công đã thẳng thắn: “Trung ương phân bổ thế nào, địa phương chạy chọt thế nào tôi biết hết”.

“Tôi nói rằng đất nước này cần công khai minh bạch và không được có tham nhũng, bởi vì đó là những thứ làm cho đất nước này 'chết' nhanh chóng nhất. Công việc này vô cùng khó khăn, động chạm đến rất nhiều người vì làm họ mất rất nhiều quyền. Nhưng phải làm. Nếu Quốc hội, Chính phủ bỏ phiếu bất tín nhiệm tôi thì tôi cũng vui vẻ vì không có gì để mất”, ông Vinh thẳng thắn chỉ rõ những bất cập trong đầu tư công của Việt Nam, vừa quá mức lại vừa không hiệu quả.

Rồi ông dẫn ra nhiều số liệu chứng minh kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng thiếu bền vững rồi lo lắng: “Đến một ngày nào đó chúng ta sẽ hết tất cả dầu khí, không còn than hay quặng nữa. Lúc đó Việt Nam phát triển bằng gì? Sẽ in tiền à?”.

Để phát triển bền vững, Bộ trưởng Vinh cho rằng phải chú trọng đặc biệt đến nguồn lực con người vì tài nguyên thiên nhiên sớm muộn sẽ cạn kiệt.

Nhiều ông Chủ tịch tỉnh rất thích... hoành tráng

Là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư nên ông Vinh luôn quan tâm đến vấn đề đầu tư công. Ông thể hiện quyết tâm tuyên chiến với tình trạng đầu tư công dàn trải, tràn lan, kém hiệu quả bằng lời nói thẳng: “Nhiều ông chủ tịch tỉnh rất thích... hoành tráng”.

Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, nguyên nhân dẫn đến tình trạng đầu tư công tràn lan, dàn trải, kém hiệu quả là do pháp luật thiếu quy định cụ thể về thẩm quyền quyết định đầu tư và đặc biệt là chưa có quy định xử lý trách nhiệm người quyết định đầu tư sai, quyết định đầu tư kém hiệu quả.

“Hiện nay lãng phí nhiều nhất là từ chủ trương đầu tư. Thủ tướng từng rất bức xúc về chuyện có những con đường miền núi rộng 60-70m, lãng phí vô cùng. Chủ tịch tỉnh người ta thích quyết, cứ làm cho hoành tráng, thiếu tiền thì xin trung ương. Nhiều nơi cứ vẽ ra dự án sau đó đi chạy”, ông Vinh nói.

Một ngày tiếp không biết bao nhiêu ông Chủ tịch tỉnh

Trong phần trả lời phóng viên năm ngoái, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh tiếp tục ghi dấu ấn khi thẳng thắn bày tỏ những bất cập trong lĩnh vực đầu tư công.

Với cơ chế hiện nay, năm nào địa phương cũng phải đi xin. “Khi lên trung ương, tôi càng nhìn thấy rõ sự vô lý, chả biết có bao nhiêu tiền. Một ngày tôi phải tiếp bao nhiêu ông bí thư, chủ tịch, giám đốc sở lên xin dự án này, dự án kia. Tôi thấy như vậy là bất ổn”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh lo ngại.

Bộ trưởng cũng cho biết, nếu Luật Đầu tư công được thông qua thì sẽ toàn diện hơn. Thí dụ, chương đầu tiên trong luật là về chủ trương đầu tư. Đây là điều rất đụng chạm. Ai là người ra chủ trương đầu tư? Toàn là lãnh đạo các cấp chứ. Ở tỉnh là chủ tịch tỉnh, hay tập thể thường vụ; trên này là các bộ trưởng.

Như Bộ trưởng Giao thông Vận tải kể, có tỉnh làm đường rộng 70 mét mà không có người đi. Vậy thì ai chủ trương cho làm? Rồi danh mục dự án rất dài mà không có ai cân đối. Đây là nguyên nhân gây dàn trải, thất thoát, lãng phí nhất. Cho nên chủ trương đầu tư mà được kiểm soát thì sẽ tạo ra hiệu quả vô cùng lớn cho đất nước.

Cũng trong năm 2014, ông Vinh đã từng “chiếm” diễn đàn đến 50 phút để thuyết trình về “đổi mới thể chế”, với câu so sánh hẳn nhiều người vẫn chưa quên: “Tăng trưởng 8-9%/năm thì 40 năm nữa Việt Nam mới bằng Hàn Quốc bây giờ”.

Có lần ông tâm sự, chính thuộc cấp của ông cũng băn khoăn tại sao ông là bộ trưởng mà lại “lấy đá ghè vào chân mình”? Trong khi phát biểu tại nghị trường, không ít đại biểu Quốc hội khen ông là người có tư duy đổi mới.

Sự quyết liệt, thẳng thắn này của Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khiến ông được nhiều người kính phục.

Viết Cường