Bộ trưởng Bùi Quang Vinh ‘lấy lòng’ được cả Bộ trưởng

Phát biểu tại hội nghị cán bộ chủ chốt của Bộ Khoa học và Công nghệ diễn ra hôm 25 và 26/2, ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại cho rằng sự phát triển rất nhanh, rất mạnh của khoa học công nghệ đã tạo ra khối lượng của cải vật chất, sản phẩm tinh thần khổng lồ cho xã hội.

Ông Trương Đình Tuyển phát biểu tại hội nghị cán bộ chủ chốt Bộ KH&CN. Ảnh Viết Cường

Ông Tuyển dẫn lời một nhà triết học, đồng thời cũng là một kỹ sư người Thụy Sĩ đưa ra hình ảnh so sánh thế này: Người ta cho rằng tuổi đời của nhân loại được 600 nghìn năm, hãy hình dung sự phát triển của nhân loại qua 600 nghìn năm ấy với một cuộc đua ma ra tông 60km. Phần lớn chiều dài của cuộc đua đoàn vận động viên chạy qua những con đường cực kỳ khó khăn, những cánh rừng nguyên thủy không ai biết gì về nó cả. Phải đến cây số cuối cùng thì thấy hang động là dấu tích của nền văn minh cổ xưa. Đến cây số thứ 59 thấy xuất hiện ngày càng nhiều dấu hiệu của nghề nông. Sau đó là con đường lát đá chạy qua pháo đài La Mã, những đô thị trung đại bao quanh 100 m cuối cùng của cuộc đua.

50m trước khi đến đích có một người đứng đấy theo dõi đoàn vận động viên với đôi mắt thông minh và hiểu biết, đó là Leonardo da Vinci. Có nghĩa, người kỹ sư chỉ xuất hiện cách đây hơn 500 năm.

10m nữa là con đường vẫn được chiếu sáng bằng bó đuốc và ngọn đèn dầu le lói. Nhưng khi băng qua 5m cuối cùng của cuộc đua thì xảy ra hiện tượng kỳ lạ đến sửng sốt, ánh sáng chan hòa khắp con đường, xe không có đầu kéo chạy lao nhanh trên đường, máy bay gầm vang trên bầu trời và người chiến thắng lóa mắt với ánh sáng của máy ảnh kỹ thuật số và máy quay vô tuyến truyền hình.

Nguyên Bộ trưởng Thương mại cho biết, ông nói như vậy để thấy rằng toàn bộ thành tựu của khoa học kỹ thuật của nhân loại tập trung trong thời đại chúng ta đang sống. Nếu như ai đó vẽ một sơ đồ về sự phát triển của khoa học công nghệ thì sơ đồ sẽ theo hình parapol và khoảng giữa những năm 1950 sẽ có một đường gãy, sau đó là sự đi lên, phát triển rất nhanh của khoa học công nghệ. Điều này tạo nên hệ quả lớn lao cho thế giới…

Ông Tuyển tiếp tục câu chuyện bằng bài tham luận gia nhập Hiệp định TPP: Cơ hội và thách thức cho Việt Nam.

Việt Nam đang trong quá trình hội nhập sâu rộng, khi cùng với TPP, Việt Nam đang đàm phán và ký kết hiệp định thương mại với nhiều nước. Đặt trong xu thế phát triển của kinh tế thế giới, việc tham gia hội nhập có ý nghĩa rất lớn cho Việt Nam:

Thứ nhất, đó là sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, đặt ra yêu cầu tổ chức lại thị trường trên phạm vi toàn thế giới.

Thứ hai, toàn cầu hóa kinh tế, tự do thương mại đang trở thành tất yếu của quá trình phát triển.

Thứ ba, sự phát triển bền vững, gắn kết chặt chẽ tăng trưởng kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường trở thành nhu cầu của chính sự phát triển.

Từ những đặc điểm trên của kinh tế thế giới, ông Tuyển chỉ ra ba hệ quả:

Thứ nhất: Nhà nước, doanh nghiệp đi sau, nếu có chiến lược phát triển đúng đắn thì có thể nhanh chóng đuổi kịp, thậm chí vượt qua nước từng phát triển cao hơn mình.

Thứ hai, quy mô không bằng tốc độ, phát triển đúng để có tốc độ cao, nhưng cần có chiến lược đúng đắn, tốc độ nhanh thì cũng sẽ mang lại hiệu quả.

Thứ ba, tư duy sáng tạo mạnh hơn kinh nghiệm. Kinh nghiệm còn giá trị, nhưng giờ tư duy, đặc biệt tư duy sáng tạo có ý nghĩa rất lớn.

Để phát triển, ông Tuyển nhấn mạnh rằng nền kinh tế cần phải có sự chuyển dịch, thúc đẩy từ công nghệ chế tạo sang công nghệ cao do công nghệ thông tin dẫn dắt; từ lao động cơ bắp sang lao động trí tuệ; từ sản xuất vật chất sang dịch vụ; từ thị trường quốc gia sang thị trường khu vực và quốc tế; từ việc xuất khẩu vào các quốc gia đơn lẻ chuyển sang việc xâm nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Nguyên trưởng đoàn đàm phán WTO cho rằng những điều trên đây càng trở nên cấp bách và cần thiết khi Việt Nam tham gia TPP. Ông Tuyển nêu rõ, các doanh nghiệp Việt Nam muốn trụ vững trong sân chơi lớn TPP thì việc đầu tư, đổi mới khoa học công nghệ là vô cùng quan trọng.

Sau khi nghe bài phát biểu của ông Trương Đình Tuyển, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân cho biết, những điều mà ông Tuyển nói vô cùng bổ ích đối với cá nhân ông cùng các đồng chí tham dự hội nghị. Câu chuyện của ông Tuyển đã cho thấy một bức tranh tổng thể cùng những nội dung rất quan trọng của hiệp định đối tác chiến lược xuyên Thái Bình Dương.

Bộ trưởng Nguyễn Quân nói rất ấn tượng với ông Trương Đình Tuyển và ông Bùi Quang Vinh. Ảnh Viết Cường

Đối với những người làm công nghệ, mặc dù TPP ảnh hưởng không trực tiếp như thương mại nhưng theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, ở góc độ quản lý nhà nước, chúng ta cần nắm vững, hiểu thật rõ những yêu cầu rất cao của TPP để có thể vận dụng và xây dựng cơ chế chính sách sau này. Khi tham gia TPP, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ phải chỉnh sửa, bổ sung rất nhiều luật liên quan đến khoa học công nghệ, sẽ phải thực hiện những cam kết khi tham gia TPP.

“Năm tới chúng ta sẽ phải trình và chỉnh sửa luật sở hữu trí tuệ. Còn năm nay sẽ trình, sửa luật chuyển giao công nghệ và Bộ đã có lộ trình báo cáo Chính phủ, Quốc hội tiếp tục sửa luật chất lượng sản phẩm hàng hóa, luật tiêu chuẩn quy chuẩn kỹ thuật. Đây là những đạo luật về khoa học công nghệ nhưng có nhiều nội dung phải chỉnh sửa để tuân thủ sự cam kết của Việt Nam khi tham gia TPP”, Bộ trưởng Nguyễn Quân nói.

Về cá nhân ông Tuyển, ông Quân bày tỏ: “Tôi rất ấn tượng với bài nói chuyện của ông Trương Đình Tuyển. Thực lòng mà nói, tôi chưa được tiếp xúc nhiều với ông Trương Đình Tuyển bởi khi ông làm Bộ trưởng Thương mại thì tôi mới đang làm ở cấp Vụ. Nhưng qua theo dõi báo chí, gần đây có nhiều dịp gặp và nghe ông trao đổi công việc tại Chính phủ thì có thể nói đồng chí Trương Đình Tuyển có ấn tượng mạnh đối với tôi”.

“Trong nhiệm kỳ khóa 9, đồng chí Trương Đình Tuyển là một Bộ trưởng tạo ấn tượng rất mạnh. Báo chí gọi anh Tuyển là ‘ông WTO’ bởi ông là người có vai trò rất quan trọng khi Việt Nam đàm phán gia nhập Tổ chức thương mại thế giới. Qua bài nói chuyện vừa rồi cho thấy rất rõ bản lĩnh, trí tuệ cũng như những đóng góp của ông trong việc đàm phán các hiệp định thương mại”, Bộ trưởng Nguyễn Quân đánh giá.

Ông Quân cho biết, trong mỗi nhiệm kỳ Chính phủ, thường có một người Bộ trưởng sẽ gây ấn tượng mạnh đối với xã hội. Ở nhiệm kỳ Chính phủ này, Bộ trưởng Nguyễn Quân nói ông rất ấn tượng đồng chí Bùi Quang Vinh, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Viết Cường