‘Cấm sóng’ các KOL, KOC có nhiều ‘drama’: Tik Tok Việt Nam nói gì?

Trước bối cảnh thị trường rung lắc và áp lực siết chặt quản lý nội dung, TikTok Việt Nam đã đưa ra quan điểm về cách nền tảng xử lý vi phạm, tiêu chuẩn kiểm duyệt và định hướng bảo vệ người tiêu dùng trong môi trường thương mại điện tử ngày càng phức tạp.

“Cấm sóng” các KOL, KOC có nhiều “drama”: Tik Tok Việt Nam nói gì?

Thị trường bán hàng qua mạng xã hội và thương mại điện tử đang trải qua một giai đoạn biến động chưa từng có khi hàng loạt KOL và KOC bị khởi tố, xử phạt hoặc đối mặt với làn sóng tẩy chay của cộng đồng mạng. Những vụ việc liên quan đến sản xuất, phân phối hàng giả, hàng nhái, cũng như quảng cáo sai sự thật đã dấy lên lo ngại về mức độ phức tạp, tinh vi của các hành vi gian lận thương mại trên môi trường số.

Trong số đó, các trường hợp như Quang Linh Vlog, hoa hậu Thủy Thiên hay gia đình Hải Sen là minh chứng rõ ràng cho việc người nổi tiếng có thể trở thành mắt xích trong chuỗi cung ứng hàng kém chất lượng. Những đối tượng này bị cáo buộc sử dụng danh tiếng để hợp thức hóa sản phẩm giả, khiến người tiêu dùng dễ dàng mắc bẫy.

Không chỉ những người bị khởi tố mới khiến dư luận chú ý. Một loạt tên tuổi khác, trong đó có các KOL, KOC sở hữu lượng theo dõi lớn, cũng bị xử phạt hành chính do quảng cáo sai sự thật, cung cấp thông tin gây hiểu nhầm. Đây là tình trạng diễn ra phổ biến trong các buổi livestream bán hàng, nơi các lời giới thiệu được thổi phồng, đưa ra cam kết không kiểm chứng hoặc che giấu nguồn gốc sản phẩm.

Thêm vào đó, nhiều gương mặt gây tranh cãi như Phạm Thoại dù không vi phạm đến mức bị khởi tố vẫn vướng vào các bê bối cá nhân, tạo ra làn sóng tẩy chay mạnh trên mạng xã hội. Người tiêu dùng thậm chí kêu gọi “phong sát” các KOL, KOC dính nhiều tai tiếng, yêu cầu các nền tảng và thương hiệu phải chấm dứt hợp tác với những cá nhân gây mất niềm tin.

Những phản ứng tiêu cực này nhanh chóng tạo ra hiệu ứng lan rộng trong thị trường thương mại điện tử. Nhiều nhà bán hàng buộc phải siết lại quy trình hợp tác với KOL, đánh giá kỹ rủi ro thương hiệu, kiểm tra pháp lý và yêu cầu minh chứng về chất lượng sản phẩm trước khi ký hợp đồng quảng bá.

Các sàn thương mại điện tử cũng nâng cao mức độ giám sát, tránh trường hợp gian hàng lợi dụng sức ảnh hưởng của người nổi tiếng để đẩy bán hàng kém chất lượng.

Trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo và Công luận, ông Nguyễn Lâm Thanh- đại diện Tik Tok Việt Nam, cho biết, việc xử lý KOL hay người bán có hành vi thiếu minh bạch phải tuân theo hai cấp độ: Vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng của nền tảng và vi phạm pháp luật do cơ quan Nhà nước xác định.

Hoa hậu Thùy Tiên, Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs (từ trái qua) trong một lần livestream bán kẹo Kera. (Ảnh: Cắt từ video).

“Đối với các trường hợp nhạy cảm, chúng tôi đều tham vấn cơ quan chức năng. Nền tảng chỉ xử lý khi người dùng vi phạm chính sách; còn việc xác định có vi phạm pháp luật hay không thuộc thẩm quyền cơ quan quản lý”- ông nhấn mạnh.

Theo ông Thanh, môi trường thương mại điện tử đang phát triển quá nhanh khiến các vấn đề phát sinh cũng tăng theo. Tik Tok mỗi năm công bố hai báo cáo minh bạch nhằm thể hiện nỗ lực kiểm duyệt nội dung, mặt hàng và hoạt động thương mại trên nền tảng.

Ví dụ trong năm 2024, đơn vị này tiến hành hơn 387.000 lượt kiểm tra. Sang năm 2025, con số có thể tăng thêm khoảng 21%. Tuy nhiên, mức tăng thực tế có khả năng cao hơn dự báo.

Trước thực trạng đó, nhiều quy định mới, như yêu cầu lưu trữ nội dung livestream, cũng buộc cả người bán lẫn nền tảng phải đầu tư nhiều hơn vào hệ thống quản lý, nhằm tránh sai phạm và đáp ứng yêu cầu của cơ quan chức năng.

“Thương mại điện tử chỉ có thể phát triển bền vững khi cả người mua và người bán đều được bảo vệ, đồng thời những “điểm nóng” như hàng giả, hàng nhái phải được xử lý triệt để”- ông Thanh nhấn mạnh.

Kiểm soát chặt chẽ hàng giả

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái đang len lỏi sâu vào không gian mạng, các nền tảng thương mại điện tử buộc phải nâng cấp hàng loạt biện pháp kiểm duyệt. Báo cáo Minh bạch Toàn cầu của Tik Tok Shop nửa đầu năm 2025 cho thấy một bức tranh đáng chú ý về quy mô và mức độ của công tác kiểm soát hàng hóa.

Ở giai đoạn trước khi sản phẩm được đăng tải, Tik Tok Shop đã từ chối 1,4 triệu đơn đăng ký người bán do không đáp ứng tiêu chuẩn. Đồng thời, chặn hơn 70 triệu sản phẩm trước khi niêm yết, tăng 40% so với 6 tháng trước. Tik Tok cũng yêu cầu người bán mới trải qua giai đoạn thử nghiệm, hạn chế số lượng đơn hàng và sản phẩm nhằm giảm rủi ro gian lận.

Khi sản phẩm đã được niêm yết, nền tảng thực hiện kiểm duyệt đa tầng, gồm cả kiểm tra thủ công và tự động: 700.000 tài khoản người bán vi phạm bị vô hiệu hóa. 200.000 sản phẩm bị cấm hoặc gỡ bỏ sau khi đăng tải.

Không chỉ phụ thuộc vào hệ thống nội bộ, TikTok Shop còn tăng cường tiếp nhận phản ánh của cộng đồng: Hơn 900.000 báo cáo người dùng được rà soát trong 6 tháng đầu năm, 4.600 thông báo thu hồi sản phẩm được phối hợp xử lý cùng các cơ quan chức năng tại nhiều thị trường.

Ông Nguyễn Lâm Thanh khẳng định: “Chúng tôi chỉ phát triển bền vững khi nghiêm túc bảo vệ người tiêu dùng và loại bỏ những người bán lợi dụng kẽ hở pháp lý để trục lợi”.

Theo ông, từ đầu năm đến nay, khi cơ quan quản lý siết chặt, thương mại điện tử ghi nhận tín hiệu tăng trưởng tốt hơn nhờ môi trường kinh doanh được làm sạch dần.

Tuy nhiên, sự siết chặt này cũng khiến nhiều người bán phản ánh việc hoàn tiền hoặc giải quyết khiếu nại đôi lúc kéo dài. Ông Thanh thừa nhận đây là những sai sót cá biệt và khẳng định TikTok đang rà soát quy trình để xử lý minh bạch, đúng thời hạn 72 giờ như quy định.

Trong bối cảnh số lượng nhà bán hàng và nhà sáng tạo nội dung đang bùng nổ, dự kiến vượt 6 triệu người chỉ riêng trên TikTok, các nền tảng đều đồng tình rằng, Việt Nam cần sớm hoàn thiện khung pháp lý thương mại điện tử. Dự thảo Luật Thương mại điện tử đã trải qua nhiều vòng thảo luận và được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý rõ ràng hơn, giúp ngăn chặn hàng giả từ gốc.

Thanh Hiền