Cần siết chặt kinh doanh thuốc ngủ tràn lan trên chợ mạng

Thuốc gây mê, thuốc ngủ là thuật ngữ y học để chỉ các thuốc được sử dụng trước, trong khi phẫu thuật, thủ thuật để đảm bảo bệnh nhân không có cảm giác đau trong suốt quá trình đó. Một số trường hợp thuốc khiến bệnh nhân giống như khi ngủ và khi thoát mê tỉnh dậy sẽ không nhớ gì đã xảy ra.

Do đó, loại thuốc này được khuyến cáo chỉ sử dụng theo kê đơn của bác sỹ. Thực tế là vậy, nhưng chỉ cần gõ từ khóa “mua thuốc ngủ” trên công cụ tìm kiếm, trong 48 giây đã hiển thị hơn 68 triệu kết quả với nhiều loại thuốc, mức giá khác nhau được kinh doanh công khai.

Cụ thể, tại trang https://navshop.org/ rao bán thuốc Viga Sleep, giới thiệu là gây mê dạng xịt, có nhiều ưu điểm hơn hẳn các loại gây mê truyền thống, được bán với giá 500 nghìn đồng. Tại trang này cũng đang bán thuốc mê ngủ không màu Rescue Sleep, quảng cáo nhập khẩu tại Úc có giá 900 nghìn đồng. Ngoài các thông tin cơ bản, người bán hàng còn đăng tải các tiêu chuẩn y tế... có công dụng giúp cơ thể đi vào giấc ngủ nhiều giờ chỉ sau 10 - 15 giây khi thần kinh tiếp xúc được với hơi phát ra, mang đến giấc ngủ kéo dài trung bình từ 6-8 tiếng.

“Trong thời gian đó cơ thể nằm bất động không phương hướng, lúc này con người nhận biết bằng tiềm thức trong suy nghĩ mọi chuyện đời thường đều bị lắng xuống”, người bán hàng cho biết.

Hay tại Fanpage “Thuốc ngủ, thuốc an thần”, cũng bán nhiều loại thuốc từ “bay, cỏ, đá, âm đồ, mất ngủ...” với xuất xứ các nước khác nhau. Nhưng theo quan sát của PV, các loại thuốc này đều không có nhãn phụ tiếng việt hay thông tin chứng minh là hàng chính hãng. Hầu hết, liều lượng sử dụng đều do người bán hàng đưa ra kể cả liều cao, liều thường... Do đó, có thể cho rằng những loại thuốc này không đảm bảo chất lượng cho người tiêu dùng.

Ngoài ra, trên các website, những loại thuốc mê còn được quảng cáo có thể dùng cho các trường hợp mất ngủ lâu ngày, người bị rối loạn thần kinh, ung thư cần giảm đau… với đủ loại giá khác nhau. Chỉ cần gọi điện thoại hoặc nhắn tin mua hàng sẽ được chuyển đến người mua nhanh chóng.

Bác sĩ Kiều Ngọc Minh cho biết, với các loại thuốc gây mê, nếu dùng vượt mức có thể dẫn đến ngộ độc, nếu dùng không đủ liều hoặc liều quá thấp sẽ không đủ gây mê. Khi phẫu thuật, các bác sĩ phải tính toán, phân chia liều lượng phù hợp cho từng bệnh nhân mà không khiến người bệnh rơi vào tình trạng ngộ độc. Những loại thuốc mê, thuốc giảm đau, thuốc ngủ, thuốc an thần đều là biệt dược, cần có sự kê toa của bác sĩ và chỉ dùng tại các cơ sở y tế. Do đó, bán những loại thuốc này đều là hành vi vi phạm pháp luật.

Bác sĩ Minh cho biết thêm, bản chất các loại thuốc này là chất gây nghiện. Thuốc giảm đau như morphin dùng sau khi mổ phải phân chia liều lượng và được kiểm soát chặt chẽ. Việc dùng những loại thuốc mê này không chỉ ảnh hưởng gan, thận mà có thể gây tử vong nếu sử dụng quá liều.

Theo luật sư Trần Minh Hùng (Văn phòng Luật sư Gia Đình - Đoàn Luật sư TP.HCM), căn cứ quy định pháp luật (điều 59, Nghị định 117/NĐ-CP), trường hợp người bán thuốc mê không đáp ứng các điều kiện về bán thuốc như: không có bằng cấp chuyên môn, thuốc không bảo đảm chất lượng, không đáp ứng điều kiện về thông tin nguồn gốc thì bị phạt tiền đến 3 triệu đồng, tùy mức độ của hành vi mà mức phạt có thể nặng hơn.

Ngoài ra, việc bán thuốc này làm cho người uống tử vong có thể bị truy cứu trách nhiệm về tội "Vô ý làm chết người" (điều 128, Bộ luật Hình sự 2015). Nếu bán thuốc mê chui, bất hợp pháp gây ra những vụ cướp, giết người, hiếp dâm… thì người bán thuốc này có thể bị truy tố về hành vi đồng phạm với tội danh tương ứng.

Về trách nhiệm dân sự, nếu trường hợp bán thuốc gây tổn hại cho sức khỏe người uống thì người uống có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của Bộ luật Dân sự.

Luật sư Trần Minh Hùng cho rằng, việc sử dụng và buôn bán thuốc mê tràn lan sẽ gây ra hệ lụy rất lớn cho xã hội. Điển hình trong thời gian gần đây đã xảy ra nhiều vụ trộm, cướp tài sản, hiếp dâm… do nạn nhân bị các đối tượng này cho uống thuốc mê, gây mê. Bên cạnh đó, khâu quản lý của nhà nước cũng chưa thật chặt chẽ. Những trường hợp bán thuốc mê khi bị phát hiện chỉ dừng ở mức xử phạt hành chính.

Từ thực tế trên Luật sư Hùng đề xuất pháp luật cần sửa đổi theo hướng tăng hình phạt hành chính lên nhiều lần. Thậm chí xử lý hình sự đối với tổ chức, cá nhân có hành vi bán thuốc mê không có giấy phép, không có nguồn gốc, không có chức năng để có tính răn đe.

 Nguyễn Hương