Cần xây dựng hệ sinh thái dữ liệu quốc gia chất lượng, đáng tin cậy

Việc khai thác và sử dụng dữ liệu hành chính trong sản xuất thông tin thống kê đã và đang trở thành xu hướng trong công tác thống kê của nhiều nước trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Tuy vậy, sử dụng dữ liệu hành chính trong thống kê hiện nay còn gặp một số khó khăn, thách thức, như: nguồn dữ liệu hành chính được thiết lập ban đầu phục vụ chính cho công tác quản lý, điều hành của bộ, ngành chứ không phải cho mục đích thống kê. Do vậy, để khai thác và sử dụng trong công tác thống kê cần có thời gian nghiên cứu, tìm hiểu và tiếp tục hoàn thiện các dữ liệu hành chính để phục vụ sử dụng đa mục tiêu; nhiều bộ, ngành chưa triển khai đồng bộ các cơ sở dữ liệu, chưa sẵn sàng kết nối thông tin với cơ quan thống kê.

Ông Rémi Nono Womdim, Trưởng đại diện Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) và Phụ trách Văn phòng UNFPA tại Việt Nam đánh giá trong những năm gần đây, các bộ, ngành tại Việt Nam đã có nhiều nỗ lực cung cấp dữ liệu và thống kê quốc gia. Tuy nhiên, hiện vẫn còn thiếu các dữ liệu phân tách, đặc biệt là theo các nhóm dân tộc thiểu số và theo độ tuổi, để hỗ trợ công việc hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến bất bình đẳng.Hơn nữa, việc sử dụng các dữ liệu thống kê hành chính, ví dụ như: đăng ký, thống kê hộ tịch và dữ liệu lớn vẫn còn rất hạn chế. Trong khi đó, vẫn còn thiếu những phân tích sâu về các vấn đề dân số thông qua các nguồn dữ liệu khác nhau như tổng điều tra, các điều tra dựa trên dân số, dữ liệu hành chính, các dữ liệu không chính thống và dữ liệu lớn để có thể hiểu sâu hơn những nhân tố ảnh hưởng và quyết định tới các biến động dân số…

Việt Nam cần xây dựng hệ sinh thái dữ liệu quốc gia chất lượng, đáng tin cậy. Ảnh minh họa 

“Chương trình Nghị sự 2030 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có các dữ liệu dân số chất lượng cao. Cam kết của chúng tôi là không để ai bị bỏ lại phía sau, có nghĩa là phải tính đến từng người để có thể tiếp cận tới tất cả mọi người, kể cả những người bị thiệt thòi nhất. Dữ liệu có chất lượng, đáng tin cậy, nhất quán và có thể so sánh được là một yếu tố quan trọng để biến điều này thành hiện thực,” ông Rémi Nono Womdim nhấn mạnh.

Hơn nữa, việc sử dụng các dữ liệu thống kê hành chính, ví dụ như: Đăng ký, thống kê hộ tịch và dữ liệu lớn vẫn còn rất hạn chế. Trong khi đó, vẫn còn thiếu những phân tích sâu về các vấn đề dân số thông qua các nguồn dữ liệu khác nhau như tổng điều tra, các điều tra dựa trên dân số, dữ liệu hành chính, các dữ liệu không chính thống và dữ liệu lớn để có thể hiểu sâu hơn những nhân tố ảnh hưởng và quyết định tới các biến động dân số…

Việt Nam đang nỗ lực thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, và Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 vì Sự phát triển bền vững. Để đạt được những mục tiêu đã đề ra, Việt Nam cần có số liệu thống kê chất lượng, đáng tin cậy vừa làm cơ sở cho hoạch định chính sách, vừa là yếu tố căn bản để xây dựng, thực hiện triển khai, giám sát và đánh giá tiến trình đạt được các mục tiêu kinh tế - xã hội và các mục tiêu phát triển bền vững.

Khánh Mai (t/h)