Chất tạo ngọt 'ăn kiêng' có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim

Một nghiên cứu mới công bố cho thấy, erythritol – chất tạo ngọt được dùng phổ biến trong các loại thực phẩm và đồ uống “ăn kiêng” – có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Đây là hồi chuông cảnh báo với những ai đang tin tưởng tuyệt đối vào các sản phẩm “không đường” hay “ít calo”.

Theo Newsweek, erythritol thường xuất hiện trong các loại nước ngọt, bánh, ngũ cốc mang nhãn “không đường”, “ít đường”, thậm chí được bán riêng dưới dạng đường ăn kiêng. Trong nhiều năm, erythritol được xem là an toàn và tốt cho sức khỏe bởi không chứa calo và không làm tăng đường huyết như đường thông thường.

Năm 2001, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt erythritol là chất thay thế đường dành cho người mắc các bệnh như béo phì, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa. Chất này cũng tồn tại một lượng nhỏ trong tự nhiên – như trong một số loại trái cây, rau củ và được sản xuất nội sinh trong cơ thể người.

Tuy nhiên, một nhóm nghiên cứu tại Đại học Colorado Boulder (Mỹ) phát hiện ra rằng erythritol có thể gây biến đổi tế bào mạch máu theo hướng tiêu cực – làm tăng nguy cơ đột quỵ và tắc mạch. Nghiên cứu này được công bố trên Tạp chí Sinh lý học Ứng dụng, góp thêm bằng chứng cho thấy các chất tạo ngọt tưởng chừng vô hại có thể gây hại cho hệ tim mạch.

Nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu sức khỏe của 4.000 người trong vòng 3 năm và nhận thấy: những người có hàm lượng erythritol trong cơ thể cao – thường do tiêu thụ chất này dưới dạng chất tạo ngọt có nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim cao hơn đáng kể.

Ảnh minh họa.

GS. Christopher DeSouza, tác giả chính của nghiên cứu cho biết nhóm đã tiến hành các thí nghiệm mô phỏng tác động của erythritol đến tế bào mạch máu não người. Trong vòng 3 giờ tiếp xúc với lượng erythritol tương đương một lon đồ uống ăn kiêng, các tế bào mạch máu thể hiện rõ rệt sự suy giảm oxit nitric – một phân tử giúp giãn và mở rộng mạch máu đồng thời tăng sản sinh endothelin-1, một protein gây co mạch máu.

Không chỉ vậy, khi các tế bào này tiếp xúc với thrombin – hợp chất hình thành cục máu đông thì khả năng tự phá huyết khối (t-PA) bị giảm rõ rệt. Cùng lúc, tế bào sản sinh nhiều hơn các gốc tự do – những phân tử có thể làm tổn thương, viêm và lão hóa mô.

“Nếu mạch máu bị co thắt nhiều và khả năng phá cục máu đông bị suy giảm, nguy cơ đột quỵ sẽ tăng lên. Nghiên cứu của chúng tôi không chỉ chứng minh điều đó mà còn cho thấy erythritol chính là yếu tố kích hoạt”, đồng tác giả Auburn Berry nhấn mạnh.

Dù nghiên cứu hiện tại mới được tiến hành trên tế bào trong phòng thí nghiệm, các nhà khoa học cho rằng kết quả này là cảnh báo quan trọng, nhất là khi xu hướng tiêu dùng thực phẩm “ít đường”, “ăn kiêng” đang gia tăng nhanh chóng. GS. DeSouza khuyến cáo: “Người tiêu dùng cần đọc kỹ nhãn sản phẩm, đặc biệt với những loại đồ uống, thực phẩm có ghi ‘không đường’, bởi erythritol thường được liệt kê dưới tên khác như ‘rượu đường’. Và dù erythritol từng được cho là an toàn, nhưng tiêu thụ thường xuyên với liều lượng cao có thể tiềm ẩn nguy cơ đáng lo ngại”.

Lưu ý cho người tiêu dùng: Không nên lạm dụng các sản phẩm ăn kiêng có chứa chất tạo ngọt như erythritol. Đọc kỹ thành phần trên bao bì trước khi sử dụng. Những người có tiền sử tim mạch, rối loạn chuyển hóa hoặc béo phì càng cần thận trọng.

Thanh Hiền (t/h)