Chương trình OCOP và du lịch - từng bước hình thành hệ sinh thái kinh tế nông thôn "đa giá trị"

Ngày 16/10/2025, "Hội nghị đánh giá kết quả phát triển sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn giai đoạn 2021-2025, định hướng giai đoạn 2026-2030 đã diễn ra tại Hà Nội. Hội nghị do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức với sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, địa phương, các nhà quản lý, các chuyên gia, doanh nghiệp, và đông đảo các chủ thể OCOP trên toàn quốc.

Thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, phát triển ngành nghề ở nông thôn

Tại Hội nghị, ông Ngô Trường Sơn- Chánh Văn phòng Nông thôn mới TW- cho biết, Chương trình OCOP đã được triển khai đồng bộ, rộng khắp ở tất cả các địa phương trên cả nước.

Đến tháng 9/2025, cả nước đã có gần 17.400 sản phẩm của hơn 9.300 chủ thể OCOP đạt 3 sao trở lên. Đến nay, cả nước có hơn 600 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đang hoạt động, tăng 235 mô hình so với năm 2022. Sản phẩm OCOP đã đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm; có mẫu mã, bao bì đa dạng và thân thiện với môi trường, phù hợp yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu.

Nhận thức, tư duy và năng lực của chủ thể OCOP, đặc biệt là các hợp tác xã và doanh nghiệp nhỏ và vừa đã được nâng cao. Thương hiệu OCOP đã dần được khẳng định trên thị trường trong nước và bắt đầu vươn ra thế giới.

Chương trình mỗi xã một sản phẩm và Chương trình du lịch nông thôn đã và đang từng bước "đánh thức" những giá trị văn hóa bản địa, cảnh quan sinh thái đặc sắc của các vùng quê. Nhiều mô hình kết hợp giữa trải nghiệm, tiêu thụ sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn đã được triển khai, từng bước hình thành một hệ sinh thái kinh tế nông thôn "đa giá trị".

Theo ông Sơn, chương trình OCOP đã tác động tích cực, mạnh mẽ đến phát triển kinh tế ở khu vực nông thôn, góp phần chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ sang sản xuất theo liên kết chuỗi giá trị, gắn với vùng nguyên liệu địa phương; giúp các chủ thể chủ động trong phát triển thị trường, mở rộng kênh phân phối; thúc đẩy hướng đi về phát triển sinh kế ở những vùng đặc biệt khó khăn và các nhóm yếu thế. Đặc biệt, Chương trình OCOP đã thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, phát triển thêm các ngành nghề, dịch vụ thương mại ở nông thôn.

Về chương trình phát triển du lịch nông thôn, ông Sơn cho hay, hiện cả nước có hơn 600 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đang hoạt động, với hơn 200 sản phẩm OCOP về dịch vụ du lịch cộng đồng, điểm du lịch. Nhiều mô hình du lịch nông thôn đã phát huy hiệu quả, trở thành điểm đến thu hút du khách, dựa trên thế mạnh đặc sắc của mỗi địa phương.

“Chương trình phát triển du lịch nông thôn đã giúp thay đổi tư duy từ “làm nông” sang “làm du lịch”, từ sản xuất đơn giá trị sang phát triển kinh tế nông thôn tích hợp, giúp nông dân nâng cao thu nhập, tạo sinh kế và giữ chân lao động nông thôn”- ông Sơn nhấn mạnh.

Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng phát biểu chỉ đạo Hội nghị

Hướng tới phát triển bền vững

Bước vào giai đoạn mới, giai đoạn 2026-2030, yêu cầu mới về phát triển kinh tế - xã hội đất nước, đặc biệt là yêu cầu đẩy mạnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển kinh tế tư nhân; cùng với đó là những yêu cầu mới về phát triển xanh, giảm phát thải, và thích ứng với biến đổi khí hậu;... đòi hỏi các sản phẩm OCOP và du lịch nông nghiệp, nông thôn phải chuyển đổi tư duy và phương pháp tiếp cận mới theo hướng không chú trọng vào phát triển số lượng, mà cần phải tập trung nâng cao chất lượng và giá trị bền vững, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo trong phát triển sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn, tạo hành lang pháp lý đồng bộ để phát triển ngành hàng có lợi thế, góp phần nâng cao giá trị, hình ảnh và thương hiệu OCOP, du lịch nông thôn Việt Nam.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đánh giá cao những kết quả tích cực của Chương trình mỗi xã một sản phẩm và Chương trình du lịch nông thôn. "Chúng ta đang bắt đầu bước vào một giai đoạn phát triển mới, do vậy cần phải có những chương trình thực hiện tốt, hiệu quả hơn nữa.

Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng đi thăm gian hàng các sản phẩm OCOP tại Hội nghị

Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp với các bộ ngành xây dựng cơ chế chính sách cho các sản phẩm OCOP cũng như du lịch nông thôn. Bộ cũng sẽ tiên phong ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số để hỗ trợ phát triển, thực hiện truy xuất nguồn gốc, đưa được nhiều sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử; đồng thời, ban hành hướng dẫn phát triển Chương trình OCOP gắn với xây dựng nông thôn, giảm nghèo bền vững trong giai đoạn tới"- Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng chia sẻ.

 Lê Kim Liên