Chuyển đổi xanh và Net Zero: Chìa khóa tăng trưởng bền vững cho Việt Nam

Chuyển đổi xanh - từ cam kết môi trường đến chiến lược phát triển

Chuyển đổi xanh là quá trình chuyển từ nền kinh tế truyền thống sang nền kinh tế bền vững, giảm phát thải khí nhà kính, sử dụng tài nguyên hiệu quả và tăng trưởng hài hòa với môi trường. Cam kết Net Zero là tuyên bố chính trị mạnh mẽ, đưa Việt Nam vào lộ trình phát triển phát thải thấp. Các chiến lược quốc gia như Nghị quyết số 24-NQ/TW và các kế hoạch giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn 2050, tập trung vào giảm cường độ phát thải, thúc đẩy năng lượng tái tạo, sản phẩm sạch và lối sống xanh.

Việt Nam xác định tăng trưởng xanh là định hướng phát triển cốt lõi, được thể hiện qua hơn một thập niên chính sách đồng bộ. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, trong hơn 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, có khoảng 200–300 doanh nghiệp hướng đến năng lượng tái tạo, công nghệ môi trường, nông nghiệp bền vững và kinh tế tuần hoàn.

Chuyển đổi xanh và số hóa - Đòn bẩy tăng trưởng bền vững cho Việt Nam.

Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ- ông Phạm Hồng Quất- cho biết, dù còn hạn chế về vốn dài hạn, nhu cầu chuyển đổi theo tiêu chuẩn xanh toàn cầu đang mở ra cơ hội tăng trưởng mới. Nhiều startup đã huy động từ 1 đến 5 triệu USD cho các dự án năng lượng xanh, tái chế chất thải và giao thông bền vững. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu gây tổn thất khoảng 3,2% GDP mỗi năm, chuyển đổi xanh không chỉ là trách nhiệm môi trường mà còn là khoản đầu tư chiến lược vào các lĩnh vực phát thải cao như nông nghiệp, năng lượng, công nghiệp chế biến và xây dựng.

Chuyển đổi số - chìa khóa tăng trưởng trong kỷ nguyên xanh

Chuyển đổi số là động lực then chốt để tối ưu hóa sản xuất, quản trị tài nguyên và tạo ra các mô hình kinh doanh bền vững. Trong nông nghiệp, công nghệ số giúp quản lý đất đai, điều kiện sinh trưởng, sản xuất và tiêu thụ, nâng cao năng suất, giảm lãng phí và gia tăng giá trị nông sản Việt.

Công nghệ số cũng tạo nền tảng tích hợp chuỗi giá trị xanh, nâng cao minh bạch, khả năng truy xuất nguồn gốc và sức cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Dữ liệu số, trí tuệ nhân tạo và đô thị thông minh thúc đẩy quy hoạch hợp lý, giảm tiêu thụ năng lượng và tối ưu hóa logistics, tạo lực đẩy mới cho phát triển kinh tế – xã hội.

Net Zero 2050 - Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp và nông nghiệp Việt.

Việt Nam sở hữu nền kinh tế năng động với cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ sáng tạo, ngày càng tham gia vào lĩnh vực xanh và công nghệ sạch. Hợp tác quốc tế mở ra cơ hội tiếp cận vốn, đào tạo và thị trường cho sản phẩm xanh, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật, tiêu chuẩn đo lường, chương trình kiểm kê khí nhà kính và thị trường carbon tạo nền tảng pháp lý và thị trường cho các hoạt động giảm phát thải.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi xanh và số hóa vẫn đối mặt nhiều thách thức. Thiếu chuẩn dữ liệu thống nhất, hạ tầng công nghệ đồng bộ và nhân lực chất lượng cao khiến triển khai còn chậm. Doanh nghiệp vừa và nhỏ thiếu vốn và chiến lược hướng tới Net Zero, cần được hỗ trợ kỹ thuật, tài chính. Bên cạnh đó, thể chế đồng bộ, cơ chế thị trường carbon và khuôn khổ tiêu chuẩn quốc gia đang trong quá trình hoàn thiện, đòi hỏi phối hợp liên ngành, liên vùng để hiệu quả thực thi được đảm bảo.

Chuyển đổi xanh và hướng tới Net Zero không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu tất yếu đối với tương lai phát triển bền vững của Việt Nam. Sự gắn kết giữa chuyển đổi số, công nghệ và đổi mới sáng tạo quyết định khả năng thực hiện cam kết khí hậu và tạo sức bật mới cho nền kinh tế. Huy động nguồn lực từ khu vực công – tư, phát triển tiêu chuẩn kỹ thuật và cơ chế thị trường thông suốt là những bước đi tất yếu để Việt Nam không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, hướng tới nền kinh tế xanh, bền vững và thịnh vượng.

Thanh Hiền