Kiến nghị Bộ Xây dựng sớm hoàn thiện quy chuẩn về quy hoạch xây dựng

Cử tri thành phố Hải Phòng vừa kiến nghị Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan sớm hoàn thiện và ban hành quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật chi tiết về quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn; xây dựng tài liệu nghiệp vụ, biểu mẫu, cẩm nang thực hành; hướng dẫn việc chuẩn hóa cơ sở dữ liệu quy hoạch tích hợp hệ thống GIS (là công nghệ dùng để thu thập, lưu trữ, phân tích và hiển thị dữ liệu không gian (dữ liệu có yếu tố vị trí địa lý) nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn và tạo sự thống nhất trong công tác quy hoạch trên cả nước.

Trả lời kiến nghị này, Bộ Xây dựng cho biết đã và đang triển khai việc rà soát, sửa đổi Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng (QCVN 01:2021/BXD) để phù hợp với bối cảnh mới, đặc biệt là khi Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn 2024 sắp có hiệu lực. Dự thảo sửa đổi QCVN 01:2021/BXD sẽ được Bộ Xây dựng gửi xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương trước khi tổ chức thẩm định, với kế hoạch ban hành trong năm 2025.

Đồng thời, Bộ cũng ghi nhận kiến nghị của cử tri Hải Phòng về việc cần sớm hoàn thiện hệ thống hướng dẫn kỹ thuật, tài liệu nghiệp vụ, biểu mẫu, cẩm nang thực hành, cũng như việc chuẩn hóa cơ sở dữ liệu quy hoạch tích hợp GIS.

Bộ Xây dựng khẳng định sẽ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan để triển khai, đảm bảo đồng bộ với Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn – văn bản đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị thông qua tại Nghị quyết số 98/2025/UBTVQH15 ngày 10/9/2025.

Sẽ sớm hoàn thiện quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật về quy hoạch đô thị và nông thôn. Ảnh minh họa

Theo Bộ Xây dựng, hệ thống pháp luật về quy hoạch đang trong quá trình hoàn thiện toàn diện. Cụ thể, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn 2024, được Quốc hội thông qua ngày 26/11/2024, sẽ có hiệu lực từ 1/7/2025. Luật quy định rõ ràng hơn về trình tự lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh và quản lý quy hoạch; bổ sung các quy định mới về quy hoạch không gian ngầm, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, liên kết vùng, tích hợp công nghệ GIS và hồ sơ điện tử.

Cùng với đó, Nghị định 178/2025/NĐ-CP và Thông tư 16/2025/TT-BXD được ban hành để hướng dẫn chi tiết việc thực hiện Luật. Hai văn bản này quy định cụ thể trách nhiệm của tổ chức, cá nhân tham gia lập nhiệm vụ quy hoạch, cách thức trình bày hồ sơ, hệ thống ký hiệu bản vẽ, các dạng bản đồ và yêu cầu tích hợp dữ liệu số hóa. Thông tư 16/2025/TT-BXD cũng bãi bỏ nhiều quy định đã lạc hậu, đảm bảo tính thống nhất, tránh chồng chéo giữa các văn bản pháp luật.

Việc sửa đổi QCVN 01:2021/BXD được xem là bước đi cần thiết để đảm bảo tính đồng bộ với khung pháp lý mới. Quy chuẩn này hiện đang quy định các yêu cầu kỹ thuật tối thiểu trong lập quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn, bao gồm tiêu chí sử dụng đất, hạ tầng kỹ thuật ngầm, chỉ tiêu dân số, mật độ xây dựng và khoảng cách công trình. Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh của đô thị và yêu cầu quản lý mới, QCVN 01:2021/BXD cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với định hướng phát triển bền vững, gắn kết quy hoạch với chuyển đổi số, quản lý không gian ngầm và hạ tầng xanh.

Theo Bộ Xây dựng, dự thảo quy chuẩn mới sẽ tập trung vào các nội dung như: cập nhật hệ thống chỉ tiêu kỹ thuật phù hợp từng loại đô thị; bổ sung yêu cầu về quy hoạch hạ tầng ứng phó biến đổi khí hậu; quy định về quy hoạch không gian ngầm và sử dụng đất đa tầng; hướng dẫn kỹ thuật về cơ sở dữ liệu GIS phục vụ quản lý quy hoạch. Bộ cũng dự kiến xây dựng các tài liệu nghiệp vụ, cẩm nang hướng dẫn, biểu mẫu chuẩn hóa nhằm giúp các địa phương dễ dàng triển khai, giảm thiểu sự khác biệt trong quá trình thực hiện.

Cử tri Hải Phòng cho rằng hiện nay nhiều địa phương vẫn gặp khó khăn khi thực hiện các quy hoạch chi tiết do thiếu hướng dẫn cụ thể, dữ liệu chưa được đồng bộ, nhất là khi ứng dụng GIS còn hạn chế. Vì vậy, việc Bộ Xây dựng sớm hoàn thiện hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn và tài liệu hướng dẫn sẽ giúp các địa phương chủ động hơn, đảm bảo quy hoạch thực tế sát với nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, phù hợp định hướng phát triển vùng, đồng thời hạn chế tình trạng quy hoạch chồng chéo, thiếu khả thi.

Bộ Xây dựng khẳng định sẽ tiếp tục lắng nghe ý kiến của cử tri, địa phương và giới chuyên môn trong quá trình hoàn thiện dự thảo quy chuẩn cũng như các văn bản hướng dẫn. Dự kiến, toàn bộ khung pháp lý mới về quy hoạch đô thị và nông thôn sẽ được hoàn thiện, ban hành trong năm 2025, tạo nền tảng để công tác quy hoạch, phát triển hạ tầng được thực hiện thống nhất, minh bạch và hiện đại hơn trên phạm vi cả nước.

An Dương