Cục An toàn thực phẩm siết chặt xử lý vi phạm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Hàng loạt sản phẩm bị thu hồi

Theo thống kê từ Cục An toàn thực phẩm, trong năm 2024, Cục đã tiến hành thanh tra 66 cơ sở sản xuất, kinh doanh và quảng cáo thực phẩm chức năng trên cả nước. Kết quả, 21 cơ sở bị phát hiện vi phạm với tổng số tiền phạt lên tới 12,258 tỷ đồng. Các lỗi phổ biến bao gồm quảng cáo sai sự thật, vi phạm nhãn mác, chất lượng sản phẩm không đạt chuẩn và không thực hiện đúng quy trình công bố sản phẩm. Ngoài ra, cơ quan này còn xử phạt thêm nhiều trường hợp khác liên quan đến nhãn mác và chất lượng với số tiền vượt 10 tỷ đồng, đồng thời chuyển một số vụ nghiêm trọng như buôn bán hàng giả, sản phẩm chứa chất cấm sang cơ quan công an để điều tra theo pháp luật.

 Kiểm soát chặt chẽ chất lượng thực phẩm chức năng khi đưa ra thị trường. Ảnh minh họa

Mới đây, Cục An toàn thực phẩm đã ra quyết định thu hồi nhiều lô sản phẩm không đảm bảo an toàn, điển hình là Man Plus Gold (các lô: 040325, 022024, 102025) do Công ty TNHH Hoàng Gia Hòa Bình sản xuất và Công ty TNHH Dược phẩm quốc tế Bảo Ngọc phân phối. Lý do thu hồi là cơ sở sản xuất không có Giấy chứng nhận GMP (Thực hành sản xuất tốt) và bản tự công bố sản phẩm không đúng quy định. Sản phẩm Đông trùng hạ thảo (lô 040325) của cùng công ty cũng bị “tuýt còi” vì nhãn ghi “hàng tặng không bán” nhưng thực tế đã lưu hành thương mại mà không công bố sản phẩm.

Tương tự, Trà Nam Dương (các lô 012025, 012024) cũng bị thu hồi vì thuộc nhóm thực phẩm bảo vệ sức khỏe nhưng vi phạm quy định pháp lý. Thời hạn thu hồi các sản phẩm này kéo dài từ 12/3/2025 đến 19/3/2025, dưới sự giám sát chặt chẽ của cơ quan chức năng.

Trước đó, Cục An toàn thực phẩm phối hợp với Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm kinh tế (Công an TP Hà Nội) kiểm tra đột xuất Công ty Cổ phần Dược phẩm Capital, phát hiện hai lô sản phẩm DREAM MEN (lô 01-2023) và VIP MEN không đảm bảo an toàn.

Trên phạm vi quốc tế, Cục An toàn thực phẩm còn chủ động phối hợp với Bộ An toàn thực phẩm và Dược phẩm Hàn Quốc (MFDS) để xác minh sự cố sữa Original Maeil Milk (200ml, sản xuất ngày 19/9/2024) nhiễm chất tẩy rửa tại nhà máy Gwangju của Công ty Maeil Dairy Co., Ltd. Sự cố xảy ra do lỗi vận hành khiến nước tẩy rửa (chứa 2,8% natri hydroxit) trộn lẫn vào sản phẩm trong 1 giây, ảnh hưởng khoảng 50 sản phẩm. Toàn bộ lô hàng đã được thu hồi tại Hàn Quốc và không xuất khẩu sang Việt Nam.

Từ năm 2022 đến nay, theo thống kê của Bộ Y tế, Cục An toàn thực phẩm đã xử phạt 87 cơ sở với tổng số tiền 16,858 tỷ đồng, trong khi các địa phương xử lý 20.881 cơ sở, thu về 123,840 tỷ đồng tiền phạt liên quan đến thực phẩm chức năng. Những con số này cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề và quyết tâm siết chặt quản lý từ cơ quan chức năng.

Tập trung vào hậu kiểm để nâng cao chất lượng sản phẩm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Theo số liệu từ Bộ Y tế, Thị trường thực phẩm chức năng tại Việt Nam hiện ghi nhận hơn 84.000 sản phẩm thực phẩm thông thường và 54.549 sản phẩm thực phẩm chức năng từ năm 2021. Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018 của Chính phủ quy định thông thoáng tiền kiểm và tăng cường hậu kiểm đã tạo điều kiện cho thị trường phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy sự gia tăng của hàng giả, hàng nhái, sản phẩm kém chất lượng và các vụ ngộ độc thực phẩm vẫn chưa được kiểm soát triệt để.

Trước tình hình này, Bộ Y tế đang xây dựng Nghị định sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP, tập trung vào hậu kiểm để nâng cao chất lượng sản phẩm. Các quy định mới yêu cầu chỉ cơ sở sản xuất hoặc chủ sở hữu sản phẩm được đứng tên công bố; nếu không, tổ chức/cá nhân phân phối phải có giấy ủy quyền từ đơn vị sản xuất. Đồng thời, hồ sơ công bố phải bổ sung thuyết minh thành phần, đảm bảo công thức chỉ gồm các chất tạo công dụng và ổn định sản phẩm, tránh tình trạng doanh nghiệp “nhồi nhét” nhiều chất không cần thiết, gây rủi ro sức khỏe.

Cục An toàn thực phẩm nhấn mạnh, nhiều sản phẩm hiện nay chứa từ 10-20 thành phần, nhưng chỉ 3-5 chất thực sự tạo công dụng. Các chất còn lại, thường là hóa chất tinh khiết hoặc kém bền vững, có thể tương tác với dược liệu, động vật, khoáng vật, tạo ra tạp chất độc hại mà doanh nghiệp không lường trước. Quy định mới sẽ buộc doanh nghiệp minh bạch hơn, hạn chế tình trạng “thổi phồng” công dụng qua quảng cáo.

Ngoài ra, các trường hợp thay đổi tên sản phẩm, thành phần, công dụng, xuất xứ hay đối tượng sử dụng đều phải công bố lại, phù hợp với thông lệ quản lý thuốc và mỹ phẩm. Doanh nghiệp cũng phải lưu trữ Hồ sơ thông tin sản phẩm (PIF) để phục vụ hậu kiểm, đặc biệt với thực phẩm chức năng. Đối với thực phẩm bổ sung, dinh dưỡng y học hay sản phẩm cho trẻ dưới 36 tháng, nếu áp dụng các tiêu chuẩn như HACCP, ISO 22000, IFS, BRC hay FSSC 22000, hồ sơ sẽ được lưu trữ theo hệ thống tương ứng.

Những biện pháp này không chỉ nhằm kiểm soát chất lượng mà còn bảo vệ người tiêu dùng trước các quảng cáo sai lệch tràn lan trên mạng xã hội. Khi các hot TikToker, KOLs và Influencers liên tục “tô vẽ” sản phẩm bằng những lời hứa hẹn thiếu căn cứ, người tiêu dùng dễ bị cuốn vào vòng xoáy mua sắm mù quáng, dẫn đến hậu quả khôn lường.

Duy Trinh (t/h)