Đồ dùng một lần: Tiện 1 hại 10

Đồ dùng một lần tiện lợi, giá rẻ nhưng không rõ nguồn gốc

Tại chợ Thành Công, chợ Hôm, chợ Đồng Xuân… sản phẩm dùng một lần được bày bán tràn lan với nhiều mẫu mã khác nhau. Những sản phẩm này có giá khá rẻ: 15-20.000 đồng/1 bó đũa 50 đôi, hộp đựng cơm, đồ ăn có giá 25.000-30.000 đồng/100 chiếc… Các mặt hàng đồ nhựa giá cả cũng rất thấp, thìa, chén, đĩa có giá từ 200-300 đồng/chiếc, ống hút nhựa giá 2.000-3.000 đồng/túi 50 chiếc. Khi hỏi một chủ cửa hàng về nguồn gốc của các sản phẩm này, người bán chỉ trả lời chung chung: “Các sản phẩm đều đảm bảo vệ sinh. Các quán cơm hộp, nhà hàng đều lấy và dùng hàng ngày, có ai làm sao đâu”.

 

Đồ dùng một lần không rõ nguồn gốc xuất xứ tràn lan khắp các chợ

Chị Lê Thị Hoa, chủ một quán cơm bình dân ở xã Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm, Hà Nội cho biết, khách hàng của chị chủ yếu là sinh viên và người lao động thu nhập thấp. Do đó, chị phải tính toán tìm cách hạ “đầu vào” xuống mức thấp nhất có thể. Với chị Hoa, việc sử dụng những sản phẩm dùng một lần không chỉ tiện dụng mà còn tiết kiệm được việc thuê nhân công rửa bát, đũa hàng ngày. Bên cạnh đó, việc bảo quản những sản phẩm này cũng khá dễ dàng. “Trung bình một ngày, quán cơm của tôi tiêu thụ hàng trăm hộp đựng cơm kèm theo thìa, đũa. Do giá của những sản phẩm này rẻ nên giá hộp cơm hầu như không thay đổi. Tiện lợi ở chỗ, họ không những được mang cơm về mà còn không phải rửa bát, đĩa sau khi ăn. Tôi cũng chưa thấy ai thắc mắc gì về nguồn gốc và chất lượng của chúng nên chắc không có vấn đề gì” - chị Hoa chia sẻ.

Có thể nói, trên bao bì của hầu hết các sản phẩm này đều không có bất cứ thông tin nào về nguồn gốc xuất xứ, hướng dẫn sử dụng, cách bảo quản, hạn sử dụng. Dù đây là những sản phẩm dùng một lần song hiện tại, để tiết kiệm chi phí, một số chủ quán cơm bình dân, hàng ăn vẫn tái sử dụng…nhiều lần. Theo quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm, đũa, thìa, bát, đĩa... là vật dụng tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm dùng trong ăn uống nên thuộc diện phải kiểm soát về an toàn vệ sinh thực phẩm. Tuy nhiên, chất lượng mặt hàng này hiện vẫn chưa được quan tâm.

Còn tại chợ Đầm, chợ Vĩnh Hải (Nha Trang)..., thì hầu hết các mặt hàng hộp xốp, hộp nhựa, chén, đũa...dùng một lần đều không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Phần lớn tiểu thương khẳng định hàng lấy từ các cơ sở sản xuất tại TP. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, ngoài lời giới thiệu của người bán thì các sản phẩm này phần lớn không có thông tin gì về địa chỉ cơ sở sản xuất, chất lượng sản phẩm, hạn sử dụng, hướng dẫn cách sử dụng an toàn...

Đồ dùng một lần nhưng gây hại cả đời

Vừa qua, một số phương tiện thông tin đại chúng trong nước đã phản ánh về việc Trung Quốc phát hiện trong hộp xốp đựng cơm chứa những chất có thể gây bệnh ung thư gan, còn đũa dùng một lần (bao bì in hình quả táo) sử dụng hóa chất độc hại để tẩy trắng, ngăn nấm mốc. Cục An toàn thực phẩm (ATTP) đã tiến hành lấy mẫu các mặt hàng này ở một số tỉnh, thành để xét nghiệm. Đối với hộp đựng cơm, tuy chưa phát hiện độc tố song do lượng mẫu xét nghiệm còn ít trong khi thị trường đa dạng nên chưa thể khẳng định mặt hàng này đảm bảo an toàn. 

Đồ dùng một lần rất nguy hại đối với sức khỏe người tiêu dùng

Nhiều bà nội trợ Việt Nam còn mua về dùng trong nhà, xong một lần rồi bỏ mà không để ý hay không biết tới mức độ độc hại của loại đũa từng được ngâm trong hóa chất lưu huỳnh có tác dụng làm trắng và lâu hư  này.

Theo Phó giáo sư Trần Đáng nguyên cục truởng cục bảo vệ an toàn thực phẩm thì hóa chất tẩm trong đũa tre Trung Quốc tuy không làm chết hay có triệu chứng nguy hiểm ngay lập tức nhưng về lâu về dài chúng sẽ gây tổn thương mãn tính cho người tiêu dùng cho dù chỉ sử dụng một lần.

Còn bác sĩ Trần Văn Ký, Hội Khoa học Kỹ thuật An toàn Thực phẩm Việt Nam (Văn phòng phía Nam) nhận định, rất khó xác định các cơ sở sản xuất dùng hóa chất gì để xử lý đũa, thìa, đĩa... dùng 1 lần vì những mặt hàng này không bị quản lý về chất lượng. Điều này rất nguy hiểm bởi để giảm giá thành, các cơ sở có thể tùy tiện sử dụng các loại hóa chất độc hại, gây nguy hiểm cho người sử dụng.

Ngoài ra, theo kết quả điều tra của Hiệp hội Đóng gói thực phẩm Trung Quốc, các sản phẩm dùng một lần như đũa, hộp xốp đựng thức ăn, dĩa, ống hút… đều có vấn đề về chất lượng. Phần lớn những sản phẩm này chứa hàm lượng kim loại nặng vượt quá tiêu chuẩn cho phép, khi ngấm vào cơ thể có thể dẫn đến ung thư.

Theo bác sỹ Nguyễn Minh Hiếu, Bệnh viện E cảnh báo, đối với các loại đĩa, cốc giấy, do chúng thường được tráng một lớp nhựa chống thấm ở bên ngoài nên nếu không được xử lý tốt, khi ở nhiệt độ cao lớp nhựa này rất dễ thôi ra. Còn hộp xốp chỉ dùng để chứa đựng, bảo quản thực phẩm có nhiệt độ dưới 70 độ C và chỉ nên dùng một lần, tuyệt đối không nên sử dụng để bảo quản thực phẩm trong thời gian dài. Ngoài ra, người tiêu dùng cũng cần lưu ý là không dùng hộp xốp đựng thức ăn, đồ uống đang nóng, thức ăn có nhiều mỡ nóng, dấm bởi những chất độc hại từ hộp xốp có thể bị phân hủy lẫn vào thức ăn, gây bệnh.

Linh Nguyễn (T/h)