Doanh nghiệp dầu khí kỳ vọng Luật Dầu khí sửa đổi sẽ tạo bước đột phá phát triển

Rào cản trong triển khai đầu tư dự án

Là doanh nghiệp đang điều hành dự án dầu khí Sư Tử Trắng, ông Nguyễn Văn Quế - Tổng giám đốc Công ty liên doanh Cửu Long (Cửu Long JOC) cho biết, sự chồng chéo trong các luật hiện hành như Luật Dầu khí, Luật Đầu tư công và Luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước… đang tạo ra những rào cản cho doanh nghiệp trong triển khai các dự án tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí.

Tổng Giám đốc Cửu Long JOC Nguyễn Văn Quế: Trong suốt 24 năm, Cửu long JOC đã phát hiện được nhiều mỏ dầu khí. 

Dẫn chứng về mỏ dầu khí Sư Tử Trắng được phát hiện năm 2005, ông Nguyễn Văn Quế cho biết, Dự án được đầu tư theo 2 giai đoạn: khai thác thử và bơm ép khí vỉa, Giai đoạn đầu có rủi ro về địa chất, công nghệ mỏ và khả năng cho dòng khí. Với đặc thù mỏ Sư Tử Trắng có thể mang lại lợi ích cho các nhà đầu tư khi dòng khí khai thác được đưa vào bờ. Vì vậy, năm 2012, Tổng Công ty Thăm dò và Khai thác Dầu khí (PVEP) quyết định đầu tư “năm ăn năm thua”, cho khai thác thử mỏ Sư Tử Trắng.

Rất may là khi quyết định đầu tư khai thác thử mỏ Sư Tử Trắng, dự án chưa bị điều chỉnh về Luật đầu tư công năm 2014 liên quan đến bảo toàn vốn, bởi nếu tuân thủ theo luật mới, dự án này kèm theo rủi ro hàng trăm tỷ đồng, sẽ không ai dám quyết định- ông Nguyễn Văn Quế chia sẻ.

Kết quả đáng mừng là quyết định đầu tư khai thác thử mỏ Sư Tử Trắng đã mang lại hiệu quả lớn. Nhờ thành công này, năm 2014, các bên nhất trí triển khai phương án phát triển giai đoạn 1 với chi phí khoảng 800 triệu USD, sử dụng công nghệ bơm ép khí vào vỉa. Đây là công nghệ lần đầu tiên được Cửu Long JOC và các bên áp dụng tại châu Á.

Và Dự án đã thực hiện thành công, mang lại hiệu quả 7 tỷ USD. Đây là cơ sở để PVEP, Cửu Long JOC quyết tâm phát triển toàn bộ mỏ khí Sư Tử Trắng để đưa khí vào bờ.

“Luật Dầu khí sửa đổi cần có sự thay đổi liên quan đến quy định bảo toàn vốn với các dự án nhiều rủi ro như khoan thăm dò khai thác dầu khí thì doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nước ngoài mới dám tham gia triển khai dự án nhiều rủi ro”- ông Nguyễn Văn Quế nhấn mạnh.

Cũng theo ông Quế, năm 2018, một giếng khoan của mỏ Sư Tử Trắng bị hỏng, áp suất miệng giếng này tăng cao có thể dẫn tới nguy cơ mất an toàn khai thác toàn bộ mỏ dầu khí và để sửa giếng này cần chi phí lớn.

Cửu Long JOC đã trình phương án lên Petrovietnam và các cấp. Tình thế rất cấp bách nhưng Bộ Tài chính yêu cầu Cửu Long JOC phải kiểm điểm nguyên nhân giếng khoan bị hỏng rồi mới phê duyệt. Cuối cùng sau nhiều tháng trình đề xuất lên các cấp, Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho sửa giếng khoan này nhưng Petrovietnam phải chịu trách nhiệm về hiệu quả giếng khoan. Với các nhà đầu tư nước ngoài, trong tình huống khẩn cấp như vậy, doanh nghiệp chỉ cần bám đúng vào Luật Dầu khí để thực hiện, không phải lo trách nhiệm nếu thất bại.

Nút thắt lớn cần được tháo gỡ

Với đặc thù là doanh nghiệp chủ lực của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) trong lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí, Tổng công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) chịu sự tác động rất lớn của Luật Dầu khí- Phó Tổng Giám đốc PVEP Hoàng Ngọc Trung chia sẻ.

Phó Tổng Giám đốc PVEP Hoàng Ngọc Trung: Nếu Luật Dầu khí mới được ban hành, PVEP có thể triển khai ngay 5 hợp đồng dầu khí mới

 

Ông Hoàng Ngọc Trung cho biết, việc triển khai đầu tư dự án dầu khí của PVEP chịu sự điều chỉnh của rất nhiều luật khác nhau nhưng giữa các văn bản này lại tồn tại các khoảng trống pháp lý và không ít sự chồng chéo, mâu thuẫn.

Điều này gây ra nhiều khó khăn và là rào càn lớn đối với PVEP trong triển khai các hoạt động đầu tư dự án dầu khí, không tạo đà cho tối ưu hóa việc phát triển, khai thác tài nguyên dầu khí, gây ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn thu ổn định và bền vững cho ngân sách quốc gia.

Trong đó, nút thắt lớn cần được tháo gỡ ngay đối với doanh nghiệp đóng vai trò chủ đạo trong lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí là vấn đề thẩm quyền, trình tự thủ tục đầu tư. Vướng mắc này nảy sinh từ các quy định hiện hành của Luật Dầu khí, Luật Đầu tư và Luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước.

Bên cạnh đó, các quy định của pháp luật dầu khí hiện hành chưa đủ linh hoạt và không kịp thích ứng với hiện trạng về điều kiện địa chất và tiềm năng dầu khí ngày càng suy giảm, bối cảnh quốc tế và trong nước có nhiều thay đổi và tác động bất lợi đến môi trường đầu tư của Việt Nam nói chung và trong lĩnh vực dầu khí nói riêng.

Mức độ hấp dẫn của môi trường đầu tư trong lĩnh vực dầu khí của Việt Nam được đánh giá là kém cạnh tranh đáng kể khi so sánh với một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, điển hình là Malaysia và Indonesia- ông Hoàng Ngọc Trung phân tích.

Do đó, việc tháo gỡ vướng mắc, rào cản về chính sách pháp luật dầu khí cần được ưu tiên, chú trọng để tạo hàng lang pháp lý rõ ràng, tạo điều kiện cho cả cơ quan quản lý có thẩm quyền và các nhà đầu tư, trong đó Petrovietnam và PVEP là những nhà đầu tư chủ lực, trong triển khai hoạt động đầu tư dự án dầu khí, cải thiện hiệu quả đầu tư cho các dự án dầu khí đang triển khai và thu hút nhiều hơn hoạt động đầu tư mới nhằm hỗ trợ cho công cuộc phục hồi kinh tế quốc dân sau đại dịch Covid-19, ngăn chặn và đẩy lùi các dấu hiệu của suy thoái kinh tế.

Mỏ Sư Tử trắng mang lại hiệu quả cao

Ông Hoàng Ngọc Trung cho rằng, để bảo đảm hoạt động khai thác được diễn ra liên tục mà không bị gián đoạn do vừa phải thực hiện thủ tục kết thúc hợp đồng dầu khí cũ và ký hợp đồng dầu khí mới, đặc biệt có những công việc cần phải triển khai ngay trong thời hạn của hợp đồng dầu khí cũ, mà không thể chờ đến khi ký mới; cần bổ sung thêm hình thức gia hạn hợp đồng dầu khí cũ, bên cạnh việc ký hợp đồng dầu khí mới.

Bên cạnh đó, Luật Dầu khí ban hành cần sớm đưa vào cuộc sống, thậm chí cần bao gồm các nội dung chi tiết để không cần các văn bản hướng dẫn dưới luật. Đặc biệt, với các hợp đồng dầu khí chuẩn bị hết hiệu lực nhưng vẫn còn tiềm năng phát triển, Luật Dầu khí cần có các quy định chi tiết về đầu tư để có thể duy trì sản lượng khai thác, góp phần gia tăng hệ số thu hồi dầu.

Ngoài ra, PVEP hiện nay cũng gặp khó khăn trong tìm kiếm thăm dò do cơ chế tài chính và xử lý rủi ro chưa có để doanh nghiệp có thể gia tăng trữ lượng, góp phần tăng sản lượng khai thác. Vì vậy, việc sớm sửa đổi Luật dầu khí để tránh sự chồng chéo luật cũng như xây dựng những ưu đãi phù hợp với thực tế mỏ dầu khí tại Việt Nam là rất cần thiết để ngành dầu khí có thể hoạt động minh bạch, không bị tụt hậu so với nước ngoài. Nếu Luật Dầu khí mới được ban hành đây sẽ là động lực quan trọng, hành lang pháp lý cần thiết để PVEP có thể triển khai ngay 5 hợp đồng dầu khí mới và gia tăng trữ lượng để phục vụ khai thác dầu khí, ông Hoàng Ngọc Trung khẳng định.

Lê Kim Liên