Đột phá mới trong nghiên cứu thuốc điều trị COVID-19 của Việt Nam

Theo thông tin từ Viện Hàn lâm và Khoa học Công nghệ Việt Nam, đại dịch COVID-19 đang diễn biến rất phức tạp, số người lây nhiễm và tử vong ngày càng cao. Ngoài giải pháp vaccine thì việc nghiên cứu tạo ra các thuốc điều trị là vô cùng quan trọng.

Trong số các thuốc điều trị SARS-CoV-2, Molnupiravir là thuốc kháng virus đặc hiệu, dùng theo đường uống, hiện đang trong các thử nghiệm lâm sàng cho kết quả khả quan về tính an toàn, khả năng dung nạp. Đặc biệt, thuốc giảm tải lượng virus rõ rệt ở bệnh nhân thể nhẹ và vừa sau 5 ngày điều trị, góp phần giảm lây nhiễm trong cộng đồng, giảm tỷ lệ nhập viện, giảm tử vong. Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã triển khai chương trình thí điểm sử dụng thuốc Molnupiravir cho bệnh nhân điều trị ngoại trú tại TP.HCM.

Thực hiện nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao tại Nghị quyết số 78/NQ-CP ngày 20/7/2021, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã giao Viện Hóa sinh biển thực hiện nhiệm vụ tổng hợp hoạt chất Molnupiravir quy mô pilot. Sau thời gian khẩn trương nghiên cứu, Viện đã thành công trong việc tạo ra quy trình tổng hợp và tinh chế hoạt chất Molnupiravir quy mô pilot (là quy mô lớn hơn nhiều so với quy mô phòng thí nghiệm, nhưng nhỏ hơn quy mô sản xuất).

Để đẩy nhanh kết quả nghiên cứu vào thực tiễn, được sự đồng ý của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Hóa sinh biển đã ký kết hợp đồng chuyển giao quy trình sản xuất Molnupiravir quy mô pilot cho một công ty dược phẩm.

PGS. TS. Phạm Văn Cường, Viện trưởng Viện Hóa sinh biển cho biết thêm, do Viện không có chức năng sản xuất và không có hệ thống máy móc, nhà xưởng quy mô lớn, nên các bước sau đó, từ sản xuất, bào chế, thử nghiệm lâm sàng, xin cấp phép sẽ do doanh nghiệp thực hiện. Chúng tôi mong muốn, trên cơ sở quy trình mà các nhà khoa học của Viện đã chuyển giao, doanh nghiệp sẽ tổ chức sản xuất, nhanh chóng có thuốc Molnupiravir của Việt Nam để phục vụ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt đáp ứng tình hình cấp bách hiện nay.

Cũng theo vị này, kể từ khi dịch COVID-19 xuất hiện đến nay, lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tập trung chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho các viện nghiên cứu trực thuộc và các cán bộ nghiên cứu của Viện triển khai tích cực các hướng nghiên cứu khác nhau phục vụ phòng chống COVID-19: Nghiên cứu bộ kit phát hiện SARS-CoV-2, nghiên cứu giải trình tự toàn bộ hệ gene của bốn chủng SARS-CoV-2, nghiên cứu các loại thuốc điều trị và đã đạt được những thành công như đã xây dựng được quy trình tổng hợp thuốc Favipiravir quy mô phòng thí nghiệm; nghiên cứu thành công giai đoạn tiền lâm sàng thuốc thử nghiệm điều trị COVID-19 từ thảo dược có tên Vipdervir…

Điều này đã khẳng định năng lực nghiên cứu của các nhà khoa học Việt Nam, tiến tới tự chủ các sản phẩm y học phòng chống COVID-19 trong bối cảnh diễn biến còn phức tạp. Qua đó, thể hiện tính chủ động, sáng tạo, quyết tâm của các nhà khoa học tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam nói riêng và các nhà khoa học Việt Nam nói chung đối với nhiệm vụ phòng chống dịch COVID-19 theo chủ trương chung của Đảng và nhiệm vụ Chính phủ giao.

Liên quan tới thông tin về thuốc Molnupiravir, từ ngày 16/8 vừa qua, Bộ Y tế phối hợp với TP.HCM triển khai chương trình chăm sóc tại nhà (home-based care) cho các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 điều trị ngoại trú. Chương trình sử dụng có kiểm soát ngoài cộng đồng thuốc kháng virus Molnupiravir.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, đây là một trong những thuốc được đánh giá giúp giảm nồng độ virus SARS-CoV-2 tốt nhất. Bộ Y tế cũng cho biết thuốc kháng virus Molnupiravir đã được nghiên cứu, thử nghiệm lâm sàng tại Mỹ, Ấn Độ, cho kết quả khả quan về tính an toàn, khả năng dung nạp, đặc biệt giảm tải lượng virus rõ rệt và làm sạch virus ở bệnh nhân thể nhẹ và vừa sau 5 ngày điều trị, giảm tỷ lệ nhập viện, giảm tử vong.

Sau khi tham khảo ý kiến các chuyên gia hàng đầu trong nước, Bộ Y tế triển khai chương trình chăm sóc tại nhà (home-based care) có kiểm soát cho các trường hợp F0 cách ly tại nhà và khu cách ly. Chương trình được kỳ vọng sẽ cung cấp hệ thống tư vấn và quản lý sức khỏe trong phòng, chống dịch Covid-19; hỗ trợ hộp thuốc home-based care và một số sản phẩm nâng cao sức khỏe, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Bộ Y tế khẳng định việc cung cấp và sử dụng thuốc Molnupiriavir trong chương trình được tư vấn, hướng dẫn, theo dõi, kiểm soát chặt chẽ, ghi nhận và đánh giá bởi các chuyên gia, cán bộ y tế. Dựa trên kết quả tổng kết đánh giá, chương trình sẽ được xem xét để tiếp tục triển khai nhân rộng tại các cơ sở thu dung, điều trị của các địa phương, tỉnh, thành phố đang có dịch Covid-19.

Theo Bộ Y tế, cùng với việc điều trị các trường hợp F0 thể nhẹ nhằm giảm chuyển nặng, giảm tử vong, một trong những ưu tiên của ngành y tế trong chiến lược phòng chống dịch Covid-19 hiện nay là điều trị các trường hợp nhiễm Covid-19 chưa có triệu chứng (tại các trung tâm thu dung hoặc tại nhà khi bảo đảm đủ các điều kiện cần thiết) và chăm sóc phù hợp về dinh dưỡng, thể chất, tinh thần. Điều này nhằm giảm tỉ lệ F0 có triệu chứng, giảm lây nhiễm chéo (nếu cách ly tập trung) và giảm lây lan ra cộng đồng (nếu cách ly tại nhà).

Thuốc Molnupiravir, do các chuyên gia của Merk và Rigibel nghiên cứu và phát triển, đã hoàn tất 2 giai đoạn thử nghiệm lâm sàng, đạt hiệu quả 100% đối với tất cả bệnh nhân Covid-19. Molnupiravir thuộc nhóm thuốc kháng virus mang tên "chất ức chế polymerase", hoạt động bằng cách tấn công vào một loại enzym mà virus dùng để sao chép vật liệu di truyền rồi đưa vào đó các đột biến khiến virus không thể tái tạo. Vì kháng thể tấn công protein bề mặt của virus SARS-CoV-2 liên tục tiến hóa, nên thuốc kháng virus được trông đợi sẽ chống lại được nhiều biến thể hơn.

Phong Lâm