Dùng đồng thời nhiều loại thuốc cùng lúc: Lợi bất cập hại

Việc phối hợp nhiều loại thuốc thường được gọi là “đa trị liệu”, giúp điều trị toàn diện nhiều mặt của bệnh. Tuy nhiên, mỗi cá nhân có tình trạng sức khỏe khác nhau, đặc biệt là người cao tuổi – đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi sự suy giảm chức năng gan thận, làm chậm quá trình đào thải thuốc ra khỏi cơ thể. Điều này khiến nồng độ thuốc trong máu dễ tích tụ, làm tăng nguy cơ ngộ độc hoặc gây ra phản ứng phụ nguy hiểm.

Một số nghiên cứu ghi nhận, người từ 65 tuổi trở lên thường phải dùng trung bình từ 5 loại thuốc trở lên mỗi ngày, dẫn đến tỷ lệ xảy ra tương tác thuốc tăng đáng kể.

Bên cạnh đó, tình trạng dùng thuốc bừa bãi, đặc biệt là kháng sinh đang trở thành vấn đề đáng lo ngại. Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ kháng thuốc cao hàng đầu thế giới, đứng thứ tư về kháng kháng sinh theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới. Một phần lớn nguyên nhân đến từ thói quen tự ý mua thuốc, uống sai liều hoặc không tuân thủ đúng chỉ định.

Hậu quả là sự xuất hiện ngày càng nhiều các chủng vi khuẩn “siêu kháng thuốc”, khiến bệnh nhiễm khuẩn thông thường cũng trở nên khó điều trị, kéo dài thời gian hồi phục và tăng nguy cơ tử vong.

Cần thận trọng khi dùng thuốc và thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ. (Ảnh minh họa).

Các chuyên gia y tế cộng đồng cảnh báo: “Không phải cứ phối hợp nhiều loại thuốc là hiệu quả hơn. Trái lại, việc kết hợp không đúng có thể dẫn đến xung đột hoạt chất, làm giảm hiệu lực điều trị hoặc tăng độc tính. Thậm chí, một số thuốc có thể đối kháng lẫn nhau khiến việc điều trị hoàn toàn phản tác dụng".

Để sử dụng nhiều loại thuốc một cách an toàn, người bệnh cần thực hiện đúng hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thêm bớt thuốc. Việc tái khám định kỳ, xét nghiệm chức năng gan, thận, theo dõi huyết áp, đường huyết... cũng rất cần thiết để kịp thời điều chỉnh phác đồ điều trị.

Ngoài ra, có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ như ứng dụng nhắc nhở dùng thuốc, hộp chia thuốc theo ngày nhằm đảm bảo uống thuốc đúng giờ, đúng liều.

Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như mệt mỏi, phát ban, chóng mặt, buồn nôn hoặc khó thở, người bệnh cần ngưng thuốc và đến cơ sở y tế ngay lập tức để kiểm tra. Việc giữ liên lạc thường xuyên với bác sĩ điều trị cũng là yếu tố then chốt giúp phát hiện sớm các tương tác thuốc nguy hiểm.

Sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc không sai về nguyên tắc, nhưng cần có sự giám sát chặt chẽ của nhân viên y tế. Thận trọng, tuân thủ đúng liều lượng và chủ động theo dõi sức khỏe là cách tốt nhất để tận dụng lợi ích điều trị mà không đánh đổi bằng rủi ro không đáng có.

Thanh Hiền (t/h)