Giữ lại nốt ruồi vì hợp phong thủy dẫn đến ung thư hắc tố da

Thạc sĩ Phạm Duy Linh, Khoa Phẫu thuật Tạo hình thẩm mỹ, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang (Hà Nội), cho biết người đàn ông trung niên chia sẻ ông có nốt ruồi bẩm sinh vùng trán - lông mày trái. Ông coi đó là nốt ruồi 'phong thủy', đem lại tài lộc, may mắn cho ông. Mấy tháng trước, khi nốt ruồi lớn nhanh bất thường, ông không đi khám, sợ "động vào phong thủy". Đến khi tổn thương làm ông ngứa ngáy khó chịu, gãi gây chảy dịch, loét, ông mới đi kiểm tra.

Sau khi thăm khám, làm các xét nghiệm chuyên khoa, bệnh nhân nhận chẩn đoán ung thư hắc tố da (Melanoma). Bệnh nhân được ê-kíp của bác sĩ Linh phẫu thuật cắt rộng rãi khối ung thư, kết hợp làm các xét nghiệm sinh thiết lạnh tức thì ngay trong mổ để đảm bảo loại bỏ hết các tổ chức ác tính. Bác sĩ cũng sử dụng vạt da tại chỗ để phục hồi che phủ tổn khuyết.

Bác sĩ Linh cho biết, theo quan niệm nhân tướng học, các bộ phận trên cơ thể con người đều ảnh hưởng đến số mệnh. Tuy nhiên, việc phỏng đoán số phận, tính cách thông qua nốt ruồi cũng chỉ là thông tin truyền miệng. "Hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh nốt ruồi ảnh hưởng đến tướng số, người dân không nên mê tín. Khi nốt ruồi xuất hiện ở vị trí gây mất thẩm mỹ hoặc có kích thước lớn thì cần loại bỏ", ông Linh chia sẻ.

Ung thư hắc tố da là gì?

Ung thư hắc tố da xảy ra khi các tế bào sản xuất melanin – sắc tố da của cơ thể bị phát triển quá mức không thể kìm hãm, dẫn đến hình thành khối u ác tính. Nguyên nhân là do các tổn thương DNA ở tế bào bình thường. Tuy nhiên tại sao DNA bị tổn thương và dẫn tới hình thành các khối u vẫn chưa được biết rõ. Các bác sỹ cho rằng tiếp xúc với tia UV là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư hắc tố da. Tia UV không phải là nguyên nhân gây tất cả các trường hợp ung thư hắc tố, đặc biệt ở các vị trí không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (kẽ tay chân, gan bàn tay, bàn chân…). Điều đó chứng tỏ có nhiều yếu tố nguy cơ khác của ung thư hắc tố, bao gồm:

Da trắng: Có ít các sắc tố (melanin) trên da có nghĩa rằng bạn có ít khả năng bảo vệ khỏi các bức xạ UV hơn. Người tóc vàng, người dễ dàng có các tàn nhang, rám nắng có nguy cơ phát triển ung thư hắc tố hơn người da da đen.

Tiền sử rám nắng: tăng nguy cơ ung thư hắc tố. Ung thư hắc tố da có thể biểu hiện ở mọi vị trí trên cơ thể. Chúng thường phát triển trên các vùng tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như lưng, chân, tay và mặt.

Sống vùng gần xích đạo: có nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời với năng lượng bức xạ cao hơn, phơi nhiễm với tia UV nhiều hơn.

Có nhiều nốt ruồi hoặc các nốt ruồi không bình thường: Có nhiều hơn 50 nốt ruồi là yếu tố nguy cơ của ung thư hắc tố. Tương tự, có nhiều các nốt ruồi bất thường cũng là yếu tố nguy cơ của bệnh.

Tiền sử gia đình bị ung thư hắc tố: người có tiền sử gia đình mắc ung thư hắc tố, đặc biệt là người thân thế hệ 1 như bố mẹ, anh chị em có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Suy giảm hệ miễn dịch: người có hệ miễn dịch bị suy giảm có nguy cơ ung thư hắc tố da cao hơn.

Ung thư hắc tố da cũng có thể xảy ra ở các vùng ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như gan bàn chân, gan bàn tay và móng tay, đặc biệt ở người có làn da đen.

Các dấu hiệu ban đầu của ung thư hắc tố da

Thay đổi trên nốt ruồi cũ: đột ngột thay đổi về hình dáng, kích thước hay chảy máu, ngứa ngáy. Nốt ruồi có màu sẫm dần hoặc có thể loét sùi, đường viền không đều, nham nhở, bất đối xứng.

Xuất hiện nốt tăng sắc tố hoặc khác thường trên da.

Đặc biệt: Ung thư hắc tố không phải luôn bắt đầu từ nốt ruồi có sẵn mà có thể xảy ra ở các vị trí da bình thường khác. Sự khác nhau giữa nốt ruồi bình thường và bất thường:

Bên cạnh những người sợ tẩy nốt ruồi phong thủy bị tổn thương sẽ "mất lộc" như ông K. trong khi đó là tổn thương ác tính, nhiều người cũng lựa chọn tẩy nốt ruồi họ cho là mọc ở vị trí không đẹp, kém may mắn, nhưng lại gặp biến chứng do tẩy sai cách, sai chẩn đoán.

Thạc sĩ Nguyễn Đình Quân, Phó trưởng Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và phục hồi chức năng (Bệnh viện Da liễu Trung ương), cho hay 80% người đi tẩy nốt ruồi ở Việt Nam là do yếu tố 'phong thủy', tướng số và thẩm mỹ. Chỉ số ít đi tẩy vì bệnh lý, tức là lo lắng bất thường khi nốt ruồi ở vị trí cọ xát nguy cơ cao, mọc ở lòng bàn tay chân, kích thước lớn, màu sắc hình dạng không bình thường...

"Không phải nốt ruồi nào cũng tự tẩy được", bác sĩ Quân cho biết. Muốn tẩy nốt ruồi phải được bác sĩ chuyên khoa da liễu thăm khám, giúp phân biệt tổn thương trên da có nguy cơ ung thư hay là tổn thương ác tính hay không. "Chúng tôi gặp nhiều bệnh nhân ung thư tế bào đáy (chiếm 95% tổng số ca ung thư da) ban đầu là nốt sẩn tưởng nốt ruồi, đi tẩy bằng các phương pháp khác nhau như chấm hóa chất, đốt điện, laser, nhưng không hết. Khi đến viện, tổn thương đã xâm lấn sâu, lan rộng, bệnh nhân mất cơ hội điều trị sớm. Đây là hậu quả của việc chẩn đoán không đúng tổn thương", bác sĩ Quân nói những trường hợp này thường gặp ở người trên 50 tuổi.

Theo phân tích của vị bác sĩ, laser CO2, đốt điện, chấm hóa chất có ưu điểm nhanh gọn, rẻ, nhưng chỉ phù hợp với nốt ruồi nông, nhỏ, ở thượng bì. Nếu điều trị những nốt sâu không đúng chỉ định sẽ để lại sẹo, mất sắc tố, thậm chí nhiễm trùng. Phương pháp chấm hóa chất còn có thể gây bỏng da, để lại sẹo xấu không có khả năng hồi phục. Trong khi đó, chỉ định laser không đúng với những tổn thương ở trung bì sẽ khiến tổn thương này tái phát, loang lổ. Nếu tác dụng nhiệt để điều trị lại nhiều lần trên 1 nốt ruồi sẽ có nguy cơ gây biến tính tế bào, tăng khả năng ung thư.

Các chuyên gia cũng cho hay, nốt ruồi mọc ở những vị trí nguy hiểm (như bờ mi, viền môi, mũi...) khi tẩy bằng laser, đốt điện dễ để lại sẹo, vì thế bệnh nhân nên được thăm khám bởi bác sĩ da liễu, điều trị bằng phương pháp phù hợp, tránh tái phát. Thông thường, ở các vị trí nguy hiểm, nốt ruồi sâu trung bì, kích thước lớn, không có đặc điểm như nốt ruồi bình thường, bác sĩ sẽ khuyến nghị phẫu thuật. Trường hợp cần thiết sẽ đem mẫu bệnh phẩm làm sinh thiết đánh giá.

Các biện pháp tẩy nốt ruồi đều có thể để lại sẹo, trừ trường hợp nốt ruồi ảnh hưởng thẩm mỹ, giao tiếp, sự phát triển tâm sinh lý của trẻ, còn lại, bác sĩ khuyên tốt nhất nên tẩy sau 18 tuổi. Lúc này, cơ thể hoàn thiện về thể chất, da không bị giãn nữa, sinh tổng hợp collagen trong quá trình hình thành sẹo đạt mức ổn định nhất, khó để lại sẹo xấu hơn so với việc tẩy trước 18 tuổi.

Khánh Mai (t/h)