Hà Nội chủ động gỡ vướng trong hoạt động phân cấp lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng

Tăng quyền tự chủ, nâng hiệu quả quản lý nhà nước

Trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng (TCĐLCL) được xem là một trong những lĩnh vực then chốt cần được thực hiện đồng bộ. Với vai trò là đơn vị trực tiếp triển khai, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Hà Nội đã có nhiều nỗ lực nhằm phát huy quyền chủ động, tháo gỡ khó khăn và mở rộng dư địa phát triển cho doanh nghiệp, người dân trên địa bàn.

Theo bà Nguyễn Tố Quyên, Phó Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội, việc phân cấp trong lĩnh vực TCĐLCL đã giúp địa phương phát huy tối đa tính linh hoạt và sáng tạo trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ. “Cơ quan quản lý tại chỗ hiểu rõ thực tiễn, gần gũi với doanh nghiệp và người dân, từ đó rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục, giảm chi phí và nâng cao chất lượng phục vụ,” bà Quyên cho biết.

Bà Nguyễn Tố Quyên, Phó Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội

Thực tế cho thấy, thời gian xử lý thủ tục hành chính trong lĩnh vực TCĐLCL tại Hà Nội đã giảm từ 30–50%, mang lại lợi ích rõ ràng cho doanh nghiệp, đồng thời giúp cơ quan quản lý nhà nước chủ động hơn trong giám sát, kiểm tra, nâng cao hiệu lực thực thi công vụ.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, quá trình thực hiện phân cấp vẫn bộc lộ một số hạn chế, nhất là về nguồn nhân lực kỹ thuật và cơ sở vật chất. Cụ thể, lực lượng cán bộ chuyên sâu trong các hoạt động đo lường,  kiểm định, hiệu chuẩn hiện còn mỏng, chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý kỹ thuật.

Bên cạnh đó, hệ thống phòng thí nghiệm, thiết bị kiểm định và cơ sở dữ liệu giữa Trung ương và địa phương vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện, chưa thật sự đồng bộ. “Đây là những yếu tố địa phương rất cần Trung ương hỗ trợ về cơ chế, tài chính và lộ trình đào tạo để củng cố năng lực thực thi,” bà Quyên chia sẻ.

Một điểm đáng chú ý là trong quá trình thực hiện, Hà Nội luôn nhận được sự phối hợp và hỗ trợ kịp thời từ Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia. Các ban chuyên môn của Ủy ban đã thường xuyên tổ chức đoàn công tác xuống địa phương, trực tiếp tháo gỡ khó khăn và hướng dẫn triển khai nghiệp vụ.

Bên cạnh đó còn có các kênh hỗ trợ trực tuyến và nhóm trao đổi chuyên môn được duy trì thường xuyên, giúp phản hồi nhanh chóng các vướng mắc của địa phương.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý

Cùng với quá trình phân cấp, Sở KH&CN Hà Nội đã chủ động ứng dụng công nghệ số trong cải cách hành chính và quản lý kỹ thuật, đem lại những kết quả rõ nét. Hiện nay, 100% thủ tục hành chính trong lĩnh vực TCĐLCL được thực hiện trực tuyến mức độ 4 trên Cổng Dịch vụ công của Thành phố.

Ngoài ra, Sở KH&CN đã triển khai phần mềm một cửa điện tử tích hợp chữ ký số, giúp rút ngắn từ 30–50% thời gian giải quyết hồ sơ cho doanh nghiệp. Đặc biệt, từ năm 2024, Hà Nội đã thí điểm hệ thống giám sát hoạt động đo lường trên nền tảng số, kết nối trực tiếp dữ liệu từ các điểm kiểm định đến hệ thống quản lý của Sở, góp phần tăng tính minh bạch, hạn chế kiểm tra chồng chéo và giảm sai sót trong quản lý.

Đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) do Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương làm trưởng đoàn làm việc tại Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội.

Trong thời gian tới, Hà Nội sẽ tích hợp dữ liệu TCĐLCL vào cơ sở dữ liệu KH&CN của Thành phố, tạo nền tảng cho việc đánh giá hiệu quả phân cấp bằng dữ liệu số hóa, phục vụ quản trị nhà nước hiện đại.

Từ thực tiễn triển khai, Sở KH&CN Hà Nội kiến nghị Trung ương tiếp tục tập huấn, bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho cán bộ địa phương, đồng thời xây dựng cơ chế tài chính phù hợp cho lĩnh vực TCĐLCL.

Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ chế tài chính cho địa phương trong lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng; Nếu được, có thể hỗ trợ địa phương trong việc đưa ra khung cơ chế chính sách về trích một phần phí lệ phí để đầu tư cho thiết bị và đào tạo nhân lực. Đây được xem là giải pháp thiết thực giúp địa phương đủ điều kiện thực thi hiệu quả nhiệm vụ được giao.

Có thể thấy, phân cấp không chỉ dừng ở việc trao quyền mà cần đi đôi với việc trao năng lực và điều kiện thực thi; khi địa phương đủ nguồn lực, phân cấp mới phát huy được ý nghĩa thực chất.

Bảo Linh