Hà Nội từng bước chuẩn hóa lộ trình chuyển đổi xe máy sang xe điện trong Vành đai 1

Ông Phan Trường Thành – Trưởng phòng Tài chính đầu tư (Sở Xây dựng Hà Nội) cho biết, hiện toàn thành phố có khoảng 6,9 triệu xe máy, trong đó khoảng 95% là xe sử dụng xăng. Trong lộ trình chuyển đổi sang xe điện, khu vực Vành đai 1 của Hà Nội sẽ là nơi được triển khai thí điểm đầu tiên, với phạm vi tác động gồm 9 phường, trong đó có 6 phường nằm trọn trong khu vực này.

Theo khảo sát ban đầu, khu vực Vành đai 1 có khoảng 600.000 dân cư sinh sống ổn định, với tổng số xe máy tại chỗ ước tính khoảng 450.000 phương tiện. Tuy nhiên, ông Thành lưu ý, con số này mới chỉ phản ánh lượng phương tiện thường trú, chưa tính đến lượng lớn xe từ các khu vực khác di chuyển vào mỗi ngày. Để thực hiện Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ về giảm phát thải từ phương tiện giao thông, Hà Nội đang xây dựng lộ trình chuyển đổi rõ ràng và bài bản.

Theo đó, bước đầu tiên là khảo sát, đánh giá cụ thể các đối tượng chịu ảnh hưởng để có số liệu đầu vào chính xác. Đây là nhiệm vụ cấp thiết, được giao cho chính quyền địa phương hai cấp – những đơn vị gần dân nhất và nắm rõ thực trạng tại chỗ. Sau khi có dữ liệu, thành phố sẽ tiếp tục hoàn thiện các chính sách, thể chế cần thiết, trong đó có việc tích hợp với Luật Thủ đô và đề án vùng phát thải thấp đã được công bố trước đó.

Hà Nội đang từng bước xây dựng lộ trình để cấm xe máy xăng vào khu vực Vành đai 1 nhằm hướng tới giảm phát thải bảo vệ môi trường. Ảnh minh họa

Một yếu tố then chốt khác trong quá trình chuyển đổi là cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông và vận tải công cộng. Theo ông Thành, Hà Nội không khuyến khích người dân tiếp tục sử dụng xe máy như phương tiện chính trong đô thị. Việc cải thiện hạ tầng và tăng cường phương tiện công cộng sẽ góp phần thay đổi thói quen di chuyển của người dân.

Thành phố cũng đặt mục tiêu xây dựng tiêu chuẩn khí thải riêng cho xe máy, đồng thời nghiên cứu khả năng kiểm định khí thải định kỳ đối với phương tiện cá nhân. Đây là nội dung đã được nêu rõ trong Chỉ thị 20, trong đó yêu cầu Bộ Xây dựng sớm ban hành các quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến khí thải phương tiện cơ giới.

Ngoài ra, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng là một phần không thể thiếu trong lộ trình chuyển đổi. Hà Nội kỳ vọng với sự đồng hành của báo chí, truyền thông và giới chuyên gia, quá trình chuyển đổi sẽ nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ người dân.

Liên quan đến hạ tầng trạm sạc – vấn đề được nhiều người dân quan tâm trong quá trình chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện ông Phan Trường Thành cho biết, hiện Hà Nội có khoảng 1.000 trụ sạc các loại, bao gồm trụ sạc cho xe công cộng, ô tô cá nhân và xe máy/xe đạp điện. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu nếu toàn bộ phương tiện được điện hóa.

Vì vậy, UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương rà soát, quy hoạch rõ ràng hệ thống trạm sạc, trước mắt là tại các vị trí bến bãi đỗ xe trong khu vực Vành đai 1. Người dân đi xe từ nơi khác đến có thể gửi xe, sạc pin tại đây và di chuyển bằng phương tiện công cộng. Bên cạnh đó, thành phố cũng nhấn mạnh việc đưa ra tiêu chuẩn chung cho các loại trụ sạc, tránh tình trạng lắp đặt tràn lan gây lãng phí, mất kết nối. Các trụ sạc cũng cần có nhiều đầu sạc để tăng hiệu quả sử dụng.

Về việc bố trí trạm sạc cho các khu chung cư cũ, ông Thành cho biết thành phố đang triển khai đề án cải tạo toàn bộ chung cư cũ trong dài hạn. Trong ngắn hạn, thành phố sẽ khảo sát nhu cầu, bổ sung nguồn điện nếu cần thiết, đồng thời rà soát các khu vực công cộng trong Vành đai 1 để bố trí trạm sạc phù hợp. Tuy nhiên, Hà Nội không khuyến cáo người dân đưa xe vào tầng hầm để sạc điện do những rủi ro về an toàn.

“Các chính sách đưa ra phải đảm bảo tính khả thi, không chỉ trên giấy tờ. Thành phố đặt mục tiêu chậm nhất đến năm 2025, người dân phải bắt đầu cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt trong hạ tầng, dịch vụ và cơ hội tiếp cận xe điện”, ông Thành nhấn mạnh.

Nói tới vùng phát thải thấp, bà Lưu Thị Thanh Chi, Phó trưởng Phòng Quản lý Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, khẳng định việc xây dựng vùng phát thải thấp là một bước đột phá quan trọng của Hà Nội sau khi Luật Thủ đô được ban hành. Hà Nội là địa phương đầu tiên thực hiện mô hình vùng phát thải thấp nhằm đối phó hiệu quả với tình trạng ô nhiễm không khí.

Theo kế hoạch giai đoạn 2025-2030, hướng tới năm 2035, thành phố đặt ra các lộ trình cụ thể để giải quyết ô nhiễm không khí, vốn ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống xã hội, kinh tế và đặc biệt là sức khỏe người dân.

Bà Chi nhấn mạnh, ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng, làm suy giảm hệ miễn dịch và gây ra nhiều bệnh lý đường hô hấp, ảnh hưởng đặc biệt đến người già, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai và trẻ em. Vì vậy, việc xử lý ô nhiễm không khí trở thành nhiệm vụ cấp thiết, trong đó giao thông là nguồn gây ô nhiễm hàng đầu, tiếp đến là các nguồn từ sinh hoạt dân cư và công nghiệp.

Hiện nay, vùng phát thải thấp đang được thí điểm tại hai khu vực trung tâm gồm quận Hoàn Kiếm và Ba Đình (nay là 5 phường). Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp chặt chẽ với các địa phương để thúc đẩy tiến độ thực hiện.

Trong tương lai, vùng phát thải thấp sẽ mở rộng ra toàn bộ khu vực trong Vành đai 1, gồm 9 phường, với mục tiêu đến năm 2028, xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sẽ bị cấm hoàn toàn trong khu vực Vành đai 2, góp phần giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe người dân.

Trước đó, ông Nguyễn Anh Quân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội nhấn mạnh, Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách bảo vệ môi trường, cải thiện chất lượng không khí tại các đô thị lớn mang tính cấp bách, kịp thời, tổng thể và rất toàn diện. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu thành phố Hà Nội thực hiện các giải pháp, biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến ngày 1/7/2026 không có mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1.

Thủ tướng cũng yêu cầu từ ngày 1/1/2028, Hà Nội không có mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

An Dương (T/h)