Hàng giả: Cuộc chiến không của riêng ai

Hàng giả lan rộng, thủ đoạn ngày càng tinh vi

Theo Ban Chỉ đạo Quốc gia 389, trong 9 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện hơn 45.300 vụ vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, thu nộp ngân sách trên 7.500 tỷ đồng. Các địa bàn trọng điểm như TP.HCM, Hà Nội, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Hải Phòng, Đà Nẵng tiếp tục là “điểm nóng”, khi nhiều đường dây sản xuất, kinh doanh hàng giả hoạt động quy mô lớn, có yếu tố xuyên biên giới và sử dụng công nghệ tinh vi.

Tại Hà Nội, trong 9 tháng qua, lực lượng Quản lý thị trường thành phố đã kiểm tra, xử lý gần 3.200 vụ vi phạm, thu giữ hàng chục nghìn sản phẩm giả, kém chất lượng, chủ yếu là mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thuốc chữa bệnh và linh kiện điện tử. Đáng chú ý, vụ phát hiện hơn 20.000 bình nước Lavie giả tại quận Hoàng Mai cho thấy hàng giả đã xâm nhập cả vào nhóm hàng thiết yếu, đe dọa trực tiếp sức khỏe người tiêu dùng.

Tại TP.HCM, chỉ riêng 9 tháng đầu năm 2025 đã phát hiện gần 8.000 vụ vi phạm, trong đó có nhiều vụ liên quan đến hàng giả mang nhãn hiệu nổi tiếng như Chanel, Dior, Nike, Honda, Yamaha... Còn tại Quảng Ninh và Lạng Sơn, các lực lượng chức năng liên tiếp triệt phá nhiều kho hàng tập kết lớn, thu giữ hàng trăm nghìn sản phẩm giả mạo xuất xứ Trung Quốc. Hải Phòng cũng ghi nhận hàng chục vụ buôn bán phụ tùng, thiết bị công nghiệp giả, lợi dụng đường biển để vận chuyển lậu.

Theo lực lượng Quản lý thị trường TP.HCM, lợi nhuận khổng lồ là nguyên nhân cốt lõi. Chi phí sản xuất hàng giả chỉ bằng 10–20% hàng thật, nhưng giá bán lại gần tương đương, mang về khoản lãi lớn. Các đối tượng thường lợi dụng mạng xã hội, thuê người nổi tiếng quảng cáo, livestream bán hàng để đánh lừa người tiêu dùng, gây nhầm lẫn giữa hàng thật và hàng nhái.

Hàng giả không chỉ gây thiệt hại kinh tế, làm méo mó môi trường cạnh tranh, mà còn đe dọa trực tiếp sức khỏe và an toàn người dân. Vụ dầu ăn, mỹ phẩm kém chất lượng bị phát hiện ở Bình Dương, hay thực phẩm chức năng giả ở Hà Nội và Đà Nẵng, cho thấy mặt trận này đang ngày càng phức tạp, trải rộng từ chợ truyền thống đến sàn thương mại điện tử.

Đồng hồ nghi giả nhãn hiệu Rolex được bán tại Saigon Square bị quản lý thị trường thu giữ, cuối tháng 5/2025.

Cần công nghệ và phối hợp liên ngành mạnh mẽ hơn

Trước diễn biến phức tạp của hàng giả, các lực lượng chức năng tại nhiều địa phương đã tăng tốc phối hợp, xử lý. Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành đã đẩy mạnh thanh tra đột xuất, kiểm tra kho chứa, các xưởng sản xuất hàng giả quy mô lớn. Riêng tháng 9/2025, Cục QLTT Hà Nội và TP.HCM đã phối hợp công an kinh tế, hải quan triệt phá 12 đường dây sản xuất, vận chuyển hàng giả có tổ chức, thu giữ lượng hàng hóa vi phạm trị giá hơn 120 tỷ đồng.

Song song đó, Bộ Công Thương và Bộ Khoa học & Công nghệ đang triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm bằng mã QR và tem điện tử, giúp người tiêu dùng dễ dàng xác định xuất xứ chỉ bằng một thao tác quét. Một số địa phương như Bắc Giang, Đồng Nai, Bình Dương đã thí điểm tem chống giả ứng dụng blockchain, kết nối dữ liệu giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý và người tiêu dùng để ngăn chặn hàng nhái ngay từ khâu lưu thông.

Các chuyên gia cảnh báo, nếu không đầu tư công nghệ chống giả và phối hợp liên ngành thực chất, hàng giả sẽ tiếp tục biến hóa, lợi dụng các kẽ hở thương mại điện tử, khiến cơ quan quản lý bị động. Do đó, ngoài sự vào cuộc của cơ quan chức năng, doanh nghiệp phải chủ động bảo vệ thương hiệu bằng giải pháp số hóa, còn người tiêu dùng cần tỉnh táo, không tiếp tay cho hàng rẻ bất thường, tích cực phản ánh vi phạm để tạo sức ép xã hội.

Cuộc chiến chống hàng giả sẽ còn dài và khốc liệt, nhưng nếu có sự phối hợp đồng bộ, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ truy xuất, và nâng cao ý thức cộng đồng, niềm tin thị trường hoàn toàn có thể được khôi phục.

Thanh Hiền