Hàng giả tràn lan: Người tiêu dùng đứng trước 'bẫy' tinh vi

Hơn 500 sản phẩm phơi bày quy mô và mức độ tinh vi của hàng giả

Lễ khai mạc được tổ chức tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, đánh dấu năm thứ 18 sự kiện này diễn ra nhằm hưởng ứng Ngày Phòng chống hàng giả, hàng nhái 29/11.

Điều khiến nhiều người giật mình nằm ở số lượng và sự đa dạng của hơn 500 sản phẩm thật – giả được trưng bày: từ lương thực, thực phẩm, nông sản đến mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thời trang, giày dép, thiết bị điện tử và phụ tùng ô tô, xe máy. Những mặt hàng giá trị cao và phổ biến như giày thể thao, vợt cầu lông, pin máy ảnh, bugi hay khóa kéo đều có phiên bản giả được làm tinh xảo đến mức nếu không được hướng dẫn chi tiết, người tiêu dùng khó lòng nhận ra.

Khách thăm quan nhận biết hàng giả thông qua tem, nhãn, mã QR, công nghệ truy xuất nguồn gốc và những dấu hiệu đặc trưng của từng nhóm sản phẩm.

Tại sự kiện, khách tham quan được trực tiếp so sánh mẫu thật và mẫu giả thông qua các dấu hiệu nhận diện như tem, nhãn, chất liệu, kiểu đóng gói hoặc mã QR truy xuất nguồn gốc. Không ít trường hợp, mẫu giả tinh vi đến mức chỉ khác biệt ở những chi tiết rất nhỏ về màu sắc, trọng lượng hay cách in, cho thấy hoạt động làm giả hiện nay đã chuyển từ thủ công sang quy mô công nghiệp, bài bản và có tổ chức.

Theo đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, tình trạng hàng giả và hàng kém chất lượng đang diễn biến phức tạp hơn và lan rộng sang nhiều ngành hàng. Thương mại điện tử, mạng xã hội và các nền tảng bán hàng trực tuyến phát triển nhanh khiến việc kiểm soát thị trường gặp thách thức, đặc biệt khi người tiêu dùng khó có điều kiện tiếp cận sản phẩm thật để đối chiếu.

Người tiêu dùng đối mặt rủi ro lớn 

Ông Nguyễn Đức Lê- Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ của Cục, nhận định rằng, mức độ tinh vi của hàng giả hiện nay khiến ngay cả người có kinh nghiệm cũng dễ nhầm lẫn nếu thiếu công cụ hỗ trợ. Cơ quan quản lý đang triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc và cơ sở dữ liệu tập trung để doanh nghiệp khai báo sản phẩm; đồng thời ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn để phát hiện dấu hiệu làm giả sớm hơn. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng, công nghệ chỉ là một phần. Nếu người tiêu dùng không chủ động tự bảo vệ mình, hàng giả vẫn sẽ có đất sống.

Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường, ông Trần Hữu Linh, cho rằng, phòng trưng bày không chỉ mang tính truyền thông mà còn là một “lớp học trực quan”, nơi người dân được trang bị kỹ năng nhận diện mà lâu nay họ thiếu. Khi người tiêu dùng biết cách phân biệt và hiểu về sản phẩm, họ sẽ giảm đáng kể nguy cơ bị đánh lừa, đồng thời tạo ra áp lực buộc thị trường minh bạch hơn. Đây chính là nền tảng để bảo vệ doanh nghiệp chân chính và hạn chế hàng giả len lỏi.

Đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước hướng dẫn người dân phân biệt hàng giả, hàng thật.

Tình trạng hàng giả vẫn tiếp tục lộng hành do nhu cầu tiêu dùng lớn, tâm lý chuộng giá rẻ và sự hạn chế trong kỹ năng phân biệt của người dân. Cùng với đó, các thủ đoạn ngày càng đa dạng khiến nhiều sản phẩm giả trông giống hàng thật đến mức vượt qua mắt thường. Điều này đòi hỏi người tiêu dùng phải thay đổi thói quen: chỉ mua hàng tại địa chỉ uy tín, quan sát kỹ tem nhãn, kiểm tra mã truy xuất và không dễ dàng bị thuyết phục bởi mức giá rẻ bất thường.

Về phía doanh nghiệp, việc bảo vệ thương hiệu không thể chỉ trông chờ vào cơ quan quản lý. Tem thông minh, mã QR xác thực, hệ thống truy xuất nguồn gốc, bao bì có đặc điểm nhận diện chuyên biệt và các giải pháp số hóa chuỗi cung ứng cần được triển khai rộng rãi hơn. Khi thương hiệu bị sao chép, thiệt hại không chỉ nằm ở doanh thu mà còn là uy tín – thứ tài sản vô hình nhưng vô giá.

Cơ quan quản lý cũng cần tiếp tục tăng cường thanh tra, kiểm tra và hoàn thiện khung pháp lý, xử lý nghiêm các vụ việc để tạo sức răn đe. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả là phải xây dựng được môi trường tiêu dùng an toàn, nơi mỗi người dân hiểu rằng, nhận diện hàng thật không chỉ để bảo vệ mình mà còn để bảo vệ sự minh bạch của thị trường.

Sự kiện “Hiểu hàng thật – Tránh hàng giả” vì vậy không chỉ là hoạt động thường niên, mà là lời cảnh báo rõ ràng rằng, cuộc chiến chống hàng giả là trách nhiệm của toàn xã hội. Chỉ khi người tiêu dùng tỉnh táo, doanh nghiệp chủ động và cơ quan quản lý kiên quyết, thị trường mới có thể sạch hơn, an toàn hơn và công bằng hơn cho cả cộng đồng.

Thanh Hiền