Hành trình 'truyền lửa' năng suất

(VietQ.vn) - Mọi hành trình dù lớn lao cũng đều bắt đầu từ những bước chân nhỏ. Cuộc hành trình mang tư duy về năng suất đến mọi người vẫn đầy gian nan, vì thay đổi tư duy và biến tư duy thành hành động cần phải có thời gian “thai nghén”.
[Longform] Không ngừng đổi mới sáng tạo, nâng cao vị thế ngành Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng
Năng suất lao động - chìa khóa nâng tầm kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên số
Trong một lần tham gia đưa tin về chương trình Toạ đàm “Tổng quan về năng suất chất lượng và áp dụng năng suất chất lượng trong các trường Đại học, Cao đẳng” được tổ chức tại Thái Nguyên, bên cạnh các bạn sinh viên chăm chú, tôi thấy có một nhóm ngồi cuối đang quay ngang điện thoại chơi liên quân.
Tôi hỏi: Em không thích nghe chương trình này à?
Bạn sinh viên trả lời: Em chẳng hiểu gì về năng suất, đây là do Nhà trường yêu cầu nên em đến!
Câu trả lời có phần bộc trực, không kiêng dè của bạn sinh viên khiến tôi không khỏi suy nghĩ vì chắc hẳn không riêng mình bạn sinh viên trên chưa quan tâm đến vấn đề này. Nhưng nhìn rộng ra, đây chính là thử thách cho những người làm năng suất và mong muốn đưa năng suất đến gần hơn với cuộc sống.
Theo thống kê, trong 2 năm 2023 và 2024, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (Ủy ban) đã kết hợp cùng 36 trường đại học, cao đẳng trên cả nước tổ chức tọa đàm trực tiếp về năng suất chất lượng, đối thoại với sinh viên, giải đáp các khúc mắc về năng suất ngay tại chương trình. Đồng thời, các buổi học trực tuyến cũng được tổ chức thường xuyên và liên tục với sự góp mặt của các chuyên gia đầu ngành.

TS. Hà Minh Hiệp - Quyền Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia trao đổi cùng sinh viên tại Tọa đàm năng suất.
TS. Hà Minh Hiệp – Quyền Chủ tịch Ủy ban từng có những chia sẻ hết sức dễ hiểu, súc tích về năng suất rằng: “Năng suất là ngày mai làm việc tốt hơn hôm nay, ngày mai suy nghĩ tốt hơn hôm nay và sâu hơn nữa là ngày mai sáng tạo nhiều hơn hôm nay”.
Có thể hiểu đơn giản rằng, nếu như hôm nay chúng ta cố gắng làm việc tốt hơn ngày hôm qua đó chính là hiện thực hóa năng suất. Nhưng cần đặc biệt nhớ rằng, năng suất phải được thực hiện thường xuyên, liên tục như một cuộc chạy marathon không có vạch đích vì nếu “ngủ quên trên chiến thắng” thì mọi nỗ lực sẽ trở về con số 0.
Trong đó, để nâng cao năng suất, việc áp dụng các phương pháp, công cụ cải tiến như 5S, TWI, 7 lãng phí, Kaizen, QCC, TPM, MFCA, Lean, KPI; các hệ thống quản lý như ISO, GMP, HACCP,… là giải pháp hữu hiệu giúp doanh nghiệp cải tiến quy trình sản xuất, loại bỏ khuyết điểm, giảm lãng phí không đáng có nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng, nâng cao vị thế và uy tín trên thị trường, từ đó thúc đẩy năng suất quốc gia.
Một kỹ sư người Việt làm việc cho Tập đoàn Hitachi (Nhật Bản) với gần 10 năm kinh nghiệm từng chia sẻ: “Ngay từ trong trứng nước người Nhật đã được giáo dục và tiếp cận với năng suất, điển hình là thực hiện công cụ cải tiến 5S và Kaizen. Người Nhật coi đó là điều hiển nhiên mà bất kỳ ai cũng đều tự giác thực hiện. Tại Hitachi, đều đặn thứ ba hàng tuần, Đội An toàn của công ty sẽ đi đến từng khu vực, bộ phận để kiểm tra, đánh giá việc thực hiện 5S. Sau đó chấm điểm, nếu khu vực nào không đáp ứng sẽ chụp ảnh lại và gọi quản lý ra để nhắc nhở, tiến hành chấn chỉnh ngay lập tức.
Công cụ cải tiến liên tục Kaizen được thực hiện song hành cùng 5S. Công ty sẽ lựa chọn thời điểm thích hợp để kiểm tra máy móc. Những công nhân trực tiếp làm việc với máy sẽ đưa ra đề xuất sửa hoặc thay thế nếu xuất hiện trục trặc. Thậm chí, ngay cả khi máy móc đang vận hành ổn nhưng quá thời hạn vận hành mà nhà sản xuất đưa ra thì công ty cũng tiến hành thay thế, nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm đến tay người dùng”.

Năm 2024 vừa qua là năm đầu tiên Ủy ban TCĐLCL Quốc gia tổ chức Cuộc thi “Tìm hiểu kiến thức về năng suất chất lượng trong sinh viên”. Giải thưởng dành cho đội thắng cuộc là 1 chuyến đi giao lưu học tập tại Đại học Thanh Hoa - Đài Loan (Trung Quốc) cho 5 thành viên trong 5 ngày và số tiền thưởng 15.000.000 đồng cho toàn đội.
Cuộc thi đã thực sự tạo nên một “làn sóng năng suất” trong sinh viên và thành công ngoài mong đợi. Những dự án của các em như: Áp dụng 5S trong trường học, ký túc xá; Sử dụng chat GPT làm trợ lý thủ tục hành chính cho sinh viên trong quá trình học tập;… cho thấy sức sáng tạo của thế hệ trẻ là tài sản vô giá của quốc gia. Dự kiến năm 2025 cuộc thi sẽ tiếp tục được tổ chức và trở thành thường niên thời gian tới.
Tại một số trường đại học, cao đẳng, năng suất đã trở thành môn học chính thức. Tính đến nay, đã có 3 giáo trình về năng suất chất lượng được biên soạn cho sinh viên các khối ngành kinh tế, quản trị kinh doanh, tài chính, ngân hàng, luật, kỹ thuật - công nghệ.
Những bước đi vững chắc, bền bỉ là cơ sở cho chúng ta tin tưởng về văn hóa năng suất trong tương lai tại Việt Nam, việc giáo dục cũng nên bắt đầu từ cả các cấp mầm non hay tiểu học…
Trong kỷ nguyên vươn mình của cả dân tộc, chúng ta nhất định phải đưa năng suất trở thành văn hóa quốc gia. Khi năng suất hiển nhiên như cơm ăn áo mặc hàng ngày thì đấy là năng suất đã ngấm vào máu của mỗi người Việt Nam. Chúng ta ngưỡng mộ nước bạn để cải thiện sáng tạo nước mình, đó chính là bí quyết của thành công.
Ngọc Xen