Cảnh báo nguy cơ từ thực phẩm chức năng và thói quen tưởng vô hại

Lạm dụng thực phẩm chức năng: Khi “thuốc bổ” hóa “độc dược”

Những năm gần đây, tình trạng người dân lạm dụng thực phẩm bảo vệ sức khoẻ, thực phẩm chức năng diễn ra phổ biến. Theo phản ánh của Báo Vietnamnet, nhiều bệnh nhân tìm đến bệnh viện trong tình trạng thận bị tổn thương nghiêm trọng sau thời gian dài tự ý sử dụng các loại viên uống hỗ trợ sức khỏe. Một phụ nữ trung niên sau mãn kinh đã tự bổ sung estrogen bằng thực phẩm chức năng mua qua mạng mà không qua thăm khám, kết quả là chị bị ra máu bất thường, niêm mạc tử cung dày lên và có nguy cơ biến chứng nặng.

Một trường hợp khác, người bệnh dùng hàng chục loại viên uống mỗi ngày với mong muốn tăng sức đề kháng, cải thiện trí nhớ, giảm đau khớp… Sau một thời gian, khi đi kiểm tra, kết quả xét nghiệm cho thấy độ lọc cầu thận chỉ còn 31 – trong khi mức bình thường phải trên 60. Sau khi ngừng toàn bộ sản phẩm không cần thiết và điều trị theo phác đồ y khoa, chức năng thận của bệnh nhân này mới dần cải thiện.

Các bác sĩ cho biết, không ít thực phẩm chức năng trên thị trường chứa thành phần không rõ nguồn gốc, có thể gây tích tụ độc chất, ảnh hưởng đến gan, đặc biệt là thận. Một số sản phẩm còn chứa dược chất bị cấm hoặc hàm lượng cao hơn mức cho phép, tạo gánh nặng lên hệ bài tiết.

Đáng lo ngại, người tiêu dùng thường mua theo lời quảng cáo hoặc truyền miệng, coi sản phẩm này là “thuốc bổ”, dùng kéo dài mà không theo dõi định kỳ. Việc bổ sung thiếu kiểm soát chẳng những không cải thiện sức khỏe mà còn khiến thận phải làm việc quá tải để lọc bỏ lượng chất dư thừa trong máu, lâu dần dẫn đến hỏng thận.

Ảnh minh họa.

Nhiều thói quen phản khoa học

Song song với nguy cơ từ việc lạm dụng thực phẩm chức năng, nhiều thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng là “thủ phạm âm thầm” dẫn đến suy thận.

Báo Lao Động dẫn ý kiến chuyên gia cho biết, uống ít nước là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến thận suy yếu. Khi cơ thể thiếu nước, các chất cặn bã và độc tố không được đào thải hết, dễ hình thành sỏi hoặc gây tắc nghẽn đường niệu. Một thói quen khác cũng đáng báo động là nhịn tiểu. Việc giữ nước tiểu lâu trong bàng quang tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến viêm đường tiết niệu và làm tăng áp lực lên thận.

Ngoài ra, lạm dụng thuốc giảm đau hoặc kháng viêm không kê đơn cũng là nguyên nhân phổ biến khiến nhiều người bị suy thận mà không hay biết. Các loại thuốc này khi dùng lâu dài sẽ làm giảm lưu lượng máu đến thận, gây tổn thương các tế bào lọc.

Thói quen ăn mặn, ăn nhiều đạm động vật và sử dụng thực phẩm chế biến sẵn cũng khiến thận phải hoạt động quá mức. Muối làm tăng huyết áp, đạm động vật sinh ra nhiều chất chứa nitơ mà thận phải xử lý, trong khi thực phẩm chế biến sẵn lại chứa nhiều natri và phốt pho – những chất mà cơ quan này phải đào thải. 

Không chỉ vậy, việc hút thuốc, uống rượu bia, thiếu vận động hoặc ngủ không đủ giấc cũng đều góp phần làm tăng nguy cơ suy thận. Điểm chung của các yếu tố nói trên là đều âm thầm diễn ra trong thời gian dài. Thận vốn là cơ quan “chịu đựng giỏi” nên khi xuất hiện triệu chứng rõ rệt như phù chân, tiểu ít, mệt mỏi hoặc nước tiểu có bọt… thì thường đã bị tổn thương nặng.

Theo các bác sĩ, việc bảo vệ thận cần bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong lối sống: uống đủ nước mỗi ngày, không nhịn tiểu, hạn chế dùng thuốc không cần thiết, duy trì chế độ ăn ít muối, giảm đạm động vật, tăng rau xanh và trái cây tươi. Người có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường nên kiểm soát chỉ số thường xuyên, bởi đây là nhóm có nguy cơ cao dẫn đến suy thận.

Thực tế cho thấy, hỏng thận hay suy thận không chỉ đến từ bệnh lý mà còn là hậu quả của sự chủ quan và thiếu hiểu biết. Khi xã hội ngày càng quan tâm đến sức khỏe, người tiêu dùng cần tỉnh táo hơn trước những lời quảng cáo “thần kỳ” của thực phẩm chức năng, đồng thời chủ động xây dựng lối sống lành mạnh thay vì trông chờ vào các sản phẩm “bổ thận”, “thải độc”. Bảo vệ thận không cần đến những giải pháp phức tạp mà chỉ cần bắt đầu từ việc lắng nghe cơ thể, tôn trọng giới hạn tự nhiên của nó và duy trì các thói quen khoa học mỗi ngày.

Thanh Hiền (t/h)