Hơn 50.000 vụ vi phạm, 5.500 cửa hàng đóng cửa vì hàng giả, hàng lậu

Hàng giả 'biến hóa' tinh vi, người tiêu dùng hoang mang giữa ma trận thật hay giả

Mặc dù công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có chuyển biến, nhưng vẫn chưa thực sự bền vững. Hàng hóa giả, không rõ nguồn gốc, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn tràn lan – đặc biệt trên môi trường thương mại điện tử. Hệ quả là niềm tin của người tiêu dùng ngày càng lung lay khi ngay cả những yếu tố bảo chứng như mã QR, KOL hay bao bì "chính hãng" cũng không còn đáng tin.

Theo thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng tại trung ương và địa phương đã phát hiện, xử lý 50.736 vụ việc vi phạm. Trong đó, có 10.862 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; 36.604 vụ gian lận thương mại và thuế; 3.270 vụ hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước hơn 6.532,6 tỷ đồng, khởi tố hình sự 1.875 vụ với 3.235 đối tượng.

Hàng giả ngày càng tinh vi cần kiên quyết quét sạch. Ảnh minh họa

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì vào tháng 6/2025, công tác tổng kết đợt cao điểm phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (15/5 – 15/6) cũng cho thấy sự quyết liệt của lực lượng chức năng. Trong đợt này, có tới 10.437 vụ vi phạm bị bắt giữ, xử lý, tăng hơn 80% so với tháng trước. Số vụ khởi tố là 204 vụ với 378 bị can, thu nộp ngân sách 1.279 tỷ đồng. Đáng chú ý, hơn 5.500 cửa hàng trên cả nước đã đóng cửa hoặc tạm ngừng hoạt động trong thời gian cao điểm.

Theo lực lượng chức năng, thủ đoạn sản xuất hàng giả ngày càng tinh vi. Hàng giả không còn là sản phẩm thô sơ như trước mà được “biến hóa” với bao bì, nhãn mác, màu sắc, mã QR, thậm chí cả giấy chứng nhận – rất khó phân biệt bằng mắt thường.

Nhiều vụ triệt phá đường dây hàng giả lớn sau chỉ đạo của Chính phủ đã được ghi nhận. Tuy nhiên, thị trường vẫn “vàng thau lẫn lộn”, khiến người tiêu dùng hoang mang và mất dần niềm tin.

Theo một đại diện chuỗi siêu thị mỹ phẩm tại thành phố Hồ Chí Minh, hàng giả vẫn tồn tại vì ba nguyên nhân chính: người bán chạy theo lợi nhuận, cơ quan quản lý còn lỏng lẻo, và người tiêu dùng dễ dãi, chọn rẻ hơn chất lượng. Đáng lo ngại hơn, nhiều KOL, KOC, thậm chí các thương hiệu lớn cũng bị phát hiện tiếp tay cho tiêu thụ hàng giả.

Chị Kim Ngân (24 tuổi, thành phố Hồ Chí Minh) từng là người tiêu dùng kỹ tính, luôn chọn sản phẩm dựa vào đánh giá của KOL/KOC uy tín. Nhưng thời gian gần đây, chị cho biết niềm tin đã bị xói mòn sau loạt vụ việc liên quan đến quảng cáo sai sự thật và kinh doanh hàng giả.

Chị Kim Chung (33 tuổi, thành phố Thủ Đức) thì rùng mình khi phát hiện loại gạo mà gia đình chị tin dùng lâu nay xuất hiện trong một phóng sự điều tra về hàng giả. Hình ảnh bao bì giống hệt loại chị đang sử dụng khiến chị lo lắng: “Không biết mình có từng ăn phải gạo giả hay chưa?”. Theo chị, những niềm tin như mã QR, bao bì in "chính hãng", hay hình ảnh người nổi tiếng giờ đây cũng không còn đủ để tạo cảm giác an toàn.

Kiên định, kiên quyết quét sạch hàng giả, hàng nhái

Trước thực trạng hàng giả, hàng nhái hoành hành, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu xây dựng kế hoạch hành động của Chính phủ trong nhiệm vụ đặc biệt quan trọng này, tổ chức thực hiện thường xuyên, liên tục đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Phải tiếp tục kiên định mục tiêu, kiên quyết tuyên chiến, phòng, ngừa, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi, tiến tới quét sạch tình trạng buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại, vi phạm sở hữu trí tuệ;

Đặc biệt, cần nhanh chóng, kịp thời triệt phá, không khoan nhượng, quét sạch nạn thuốc giả, thực phẩm giả vì ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của người dân; xử lý vấn đề vi phạm bản quyền sở hữu trí tuệ liên quan lĩnh vực công nghiệp văn hóa, giải trí, cũng như các hành vi buôn bán, lừa đảo, quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng…

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu huy động cả hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp vào cuộc; phát động phong trào để mỗi người dân là một chiến sĩ trong cuộc chiến với buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, đồng thời là một người tiêu dùng thông minh trên thị trường.

Đối với các lực lượng chức năng cần liên tục ra quân, không phải làm mạnh một đợt, một kỳ, một tháng mà phải làm thường xuyên, xử lý một vụ để cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực; làm ngày, làm đêm, làm thêm ngày nghỉ; mỗi ngày đều là cao điểm.

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện thể chế. Trong đó, Bộ Y tế chủ trì, chịu trách nhiệm chính trong quản lý an toàn thực phẩm, dược phẩm. Bí thư, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng.

Còn theo Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long, Bộ Công an đang cùng Bộ Công Thương, VNPT xây dựng hệ thống về xuất xứ hàng hóa, dự kiến vận hành thử nghiệm cuối năm nay. trước mắt, hệ thống áp dụng với một số nhóm hàng hóa. Sau khi đi vào hoạt động, nền tảng sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu, đồng thời cung cấp dữ liệu phục vụ hoạch định chính sách.

An Dương (T/h)